Viện phim Việt Nam: Nỗ lực bảo tồn và phát huy di sản điện ảnh quốc gia

Tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 (DANAFF III) vừa qua, Viện Phim Việt Nam đã một lần nữa khẳng định vai trò then chốt trong việc góp phần bảo tồn và phát huy di sản điện ảnh quốc gia.

Trong kỳ LHP diễn ra 7 ngày (28/6-5/7), Viện Phim Việt Nam đã cung cấp 18 trong số 22 bộ phim về đề tài chiến tranh trình chiếu tại DANAFF III. Đáng chú ý, chất lượng trình chiếu các bản phim này, sau khi được số hóa, đã được cải thiện đáng kể cả về hình ảnh lẫn âm thanh. Nhiều đạo diễn bày tỏ sự ngạc nhiên khi thấy các tác phẩm của mình, dù đã sản xuất cách đây 20, 30, thậm chí 50 năm, vẫn hiện lên sống động trên màn ảnh rộng.

Nỗ lực bảo tồn và khai thác di sản điện ảnh

Viện Phim Việt Nam hiện là đơn vị lưu trữ điện ảnh lớn nhất cả nước về quy mô. Tại đây, một khối lượng lớn phim chiến tranh Việt Nam, được sản xuất trong giai đoạn trước và sau ngày thống nhất đất nước, đang được bảo quản cẩn trọng theo các quy chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt tại hệ thống kho lưu trữ của Viện.

Bà Lê Thị Hà - Viện trưởng Viện Phim Việt Nam - khẳng định: "Hoạt động khai thác và phổ biến di sản điện ảnh cách mạng, đặc biệt là phim về đề tài chiến tranh, luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu mà Viện tập trung đầu tư thực hiện trong nhiều năm qua".

Nhờ những nỗ lực này, giá trị văn hóa và lịch sử của hàng trăm tác phẩm điện ảnh về chiến tranh cách mạng đã tiếp cận hàng triệu lượt công chúng trong nước và quốc tế thông qua nhiều hoạt động phong phú. Được ví như những "bông hồng vàng" vượt thời gian, không chỉ được bảo tồn nguyên vẹn mà còn tiếp tục tỏa sáng về giá trị nghệ thuật và lịch sử, các bộ phim được trình chiếu tại LHP bao gồm: Cánh đồng hoang (1979), Mẹ vắng nhà (1980), Mối tình đầu (1980), Tuổi thơ dữ dội (1991), Ngã ba Đồng Lộc (1997), Hà Nội 12 ngày đêm (2002), Áo lụa Hà Đông (2006), Mùi cỏ cháy (2011), Những người viết huyền thoại (2013), Truyền thuyết về Quán Tiên (2019).

Qua đó, công chúng đã có cơ hội trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc khi xem lại những tác phẩm kinh điển của điện ảnh Việt. Ngay cả các đạo diễn như Phi Tiến Sơn, Đào Duy Phúc, Đinh Tuấn Vũ, Lê Hoàng… cũng không giấu được sự xúc động khi chia sẻ về quá trình sáng tạo và sản xuất phim.

Nâng cao chất lượng và hội nhập quốc tế

Phát biểu tại DANAFF III, bà Lê Thị Hà bày tỏ sự cảm ơn đối với BTC Liên hoan phim, Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cùng TS Ngô Phương Lan (Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến và Phát triển Điện ảnh, đồng thời là Giám đốc DANAFF III) đã tạo điều kiện để Viện Phim Việt Nam tham gia và đóng góp vào thành công của sự kiện. 

Bà chia sẻ thêm về niềm xúc động khi chứng kiến khán giả đón nhận nồng nhiệt các bộ phim lịch sử. Đặc biệt, việc các tác phẩm được bảo tồn và số hóa với chất lượng cao, nhận được nhiều lời khen, đã phản ánh rõ bước tiến trong năng lực kỹ thuật của Viện Phim Việt Nam.

Kế thừa và phát huy nền tảng vững chắc, Viện Phim Việt Nam không ngừng củng cố và phát triển, chú trọng công tác tu sửa, bảo quản và số hóa phim. Mỗi năm, hơn 11 nghìn cuốn phim được kiểm tra, lau rửa định kỳ. Nhiều tác phẩm có giá trị lịch sử đã được phục chế thành công, điển hình như: Hồ Chí Minh - Chân dung một con người, Chiến thắng Điện Biên Phủ,... Viện cũng thường xuyên thực hiện việc in chuyển phim đến hạn, phim hỏng sang các bản mới trên vật liệu phim nhựa, băng betacam digital sang file số độ phân giải 2K, 4K nhằm kéo dài tuổi thọ và nâng cao hiệu quả khai thác tư liệu.

Đến nay, Viện lưu giữ hàng nghìn hồ sơ về phim truyện, tài liệu, hoạt hình Việt Nam cùng nhiều hồ sơ về các nhà hoạt động điện ảnh, tạo nên một nguồn tư liệu quý giá cho công tác nghiên cứu, tra cứu và trưng bày.

Trong công tác đối ngoại, Viện Phim Việt Nam duy trì mối quan hệ tốt đẹp với nhiều Viện Lưu trữ phim trên thế giới. Đây cũng là Viện phim đầu tiên ở Đông Nam Á tổ chức thành công Hội nghị của Liên đoàn các Viện Lưu trữ phim quốc tế (FIAF) vào năm 2004 và cũng là một trong những đơn vị thành viên sáng lập Hiệp hội các Viện Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á - Thái Bình Dương (SEAPAVVA) năm 1995 và đã tổ chức thành công 4 kỳ Hội nghị SEAPAVVA.

Với 45 năm hình thành và phát triển, Viện Phim Việt Nam đã nhận được nhiều bằng khen và cờ thi đua từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, được công nhận là đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua của Khối Điện ảnh. Bà Lê Thị Hà tin rằng những thành tựu này là động lực để Viện tiếp tục phát huy sáng tạo và cống hiến, hướng tới mục tiêu trở thành một Viện lưu trữ phim chuyên nghiệp, hàng đầu quốc gia và khu vực, từng bước sánh ngang với các viện phim lớn trên thế giới.