Có những khoảnh khắc trên nghị trường không chỉ là trao đổi kỹ thuật lập pháp, mà là sự đánh thức tinh thần trách nhiệm. Chiều 4/11, khi Tổng Bí thư Tô Lâm gợi mở những yêu cầu trong góp ý Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, không khí tại Nhà Quốc hội như lắng lại. 

Những lời nhấn mạnh dung dị nhưng sắc sảo ấy không chỉ gửi tới các đại biểu Quốc hội, mà như vang vọng tới từng người dân quan tâm vận mệnh đất nước.

"Luật phải dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện" – tưởng chừng là một yêu cầu chuyên môn, nhưng thực chất là lời nhắc nhở về cốt lõi của nền quản trị văn minh: pháp luật sinh ra để phục vụ người dân, chứ không phải để người dân "đi xin" quyền lợi vốn thuộc về mình. Văn kiện của Đảng sẽ không thể trọn vẹn nếu vẫn để tồn tại tình trạng "trên đúng, dưới vướng", "trên nghị trường thông, dưới cơ sở khó".

Tổng Bí thư đặt thẳng câu hỏi: vì sao văn bản pháp luật càng ngày càng dày, mà cán bộ cơ sở vẫn ngại làm, doanh nghiệp vẫn lúng túng, người dân vẫn thiệt thòi? Câu hỏi đó không tìm sự đổ lỗi, mà mở ra yêu cầu nhìn thẳng – nói thật – sửa thật. Một hệ thống pháp luật hiệu lực phải được đo bằng sự thuận lợi của người dân, bằng niềm tin xã hội, không phải bằng số trang văn bản.

Khi bàn về phân cấp, phân quyền và mô hình chính quyền hai cấp, tinh thần xuyên suốt mà Tổng Bí thư nhấn mạnh là: tinh gọn để hiệu quả, trao quyền để gần dân – chứ không "đẩy rủi ro", không tạo thêm tầng nấc xin–cho. Quyền lực phải đi cùng trách nhiệm, nhưng trách nhiệm cũng cần đi cùng vùng an toàn pháp lý để người dám làm không bị cô đơn. Đó không chỉ là kỹ thuật quản trị nhà nước, mà là văn hóa trao niềm tin, văn hóa tôn trọng người dấn thân vì công việc chung.

Ở một chiều sâu khác, Tổng Bí thư nhắc lại bản chất của Đảng cầm quyền: không chỉ là hoạch định đường lối, mà là tổ chức thực hiện, kiểm tra, chịu trách nhiệm và giữ lời hứa với Nhân dân. "Không làm thay, không bao biện, không buông lỏng" - đó là nguyên tắc để Đảng lãnh đạo bằng gương mẫu và bằng kết quả, chứ không phải bằng mệnh lệnh hành chính. Lấy dân làm gốc không dừng lại ở phương châm, mà phải chuyển hóa thành cơ chế để người dân được tham gia, được giám sát, được lên tiếng và được tôn trọng.

Văn kiện Đại hội XIV được gọi là "văn kiện gốc" không phải chỉ vì tính pháp lý, mà vì đó là nền tảng kiến tạo tương lai. Quyết sách đúng hôm nay là niềm tin ngày mai. Ngược lại, khoảng mờ hôm nay sẽ thành rào cản mai sau. Câu hỏi "nếu không tháo bây giờ, 5 năm nữa phải trả giá đắt hơn không?" không chỉ dành cho lãnh đạo, mà là lời mời gọi trí tuệ và trách nhiệm từ mỗi đại biểu – và rộng hơn, từ toàn xã hội.

Điểm cuối cùng mà Tổng Bí thư nhấn mạnh chính là mẫu số chung của khát vọng quốc gia: đất nước phát triển bền vững; xã hội trật tự, kỷ cương mà ấm áp; người dân được bảo vệ và trao cơ hội vươn lên bằng năng lực và nỗ lực của mình; ai làm đúng thì được bảo hộ, ai làm sai phải chịu trách nhiệm, không vùng cấm, không ngoại lệ. Đó chính là những giá trị văn hóa chính trị của một quốc gia văn minh – nơi niềm tin của Nhân dân là tài sản lớn nhất của Đảng và Nhà nước.

Đại biểu dự phiên họp

Văn kiện không chỉ là văn bản. Đó là lời thề trước Nhân dân. Lời thề ấy phải được viết bằng lý trí sáng suốt, bằng trái tim trong sạch và bằng quyết tâm hành động. Khi mỗi góp ý hôm nay được đặt trên nền tảng ấy, Đại hội XIV sẽ không chỉ tổng kết một giai đoạn – mà mở ra thời kỳ mới, với niềm tin mới, khí thế mới, sức mạnh mới.

Để khi nhìn lại, chúng ta có thể nói: chúng ta đã không chỉ viết văn kiện cho nhiệm kỳ, mà viết tương lai cho đất nước. Và trên mỗi trang mở ra của tương lai ấy, có hai chữ lớn nhất: Nhân dân.