Tuyển sinh đại học 2025: Ưu tiên chọn ngành theo sở thích, thế mạnh

Sau khi kết quả thi tốt nghiệp Trung học phổ thông được công bố, từ ngày 16-28/7, các thí sinh thực hiện đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học ở tất cả các phương thức trên hệ thống chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 

Các thí sinh được đăng ký không giới hạn nguyện vọng và được quyền điều chỉnh nguyện vọng nếu cảm thấy chưa phù hợp, trong thời gian này. Việc chọn ngành gì, sắp xếp nguyện vọng như thế nào đang là băn khoăn của nhiều thí sinh, phụ huynh.

Chuẩn bị đăng ký xét tuyển đại học, em Quang Hào (phường Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh) đã tìm hiểu rất nhiều ngành, từ truyền thông marketing, kinh tế, kỹ thuật đến tâm lý học. Hào mong muốn sau này sẽ làm việc ở một môi trường thường xuyên tương tác với con người hoặc hỗ trợ cộng đồng nhưng đến nay, em chưa biết chọn ngành học nào cho phù hợp. Do chưa được trải nghiệm thực tế ngành học nên em chưa thể đánh giá được mức độ phù hợp của mỗi ngành và cơ hội việc làm các ngành đó như thế nào. Em cũng lo lắng việc có thể chọn sai ngành học khiến em không thể theo suốt 4 năm đại học.

Được 24,25 điểm ở tổ hợp D01, em Ý Nhi (phường Bến Thành, Thành phố Hồ Chí Minh) dự định đặt nguyện vọng vào ngành Quan hệ quốc tế, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Em tìm hiểu và được biết ngành này đào tạo khá rộng nên băn khoăn về cơ hội việc làm sau khi ra trường.

Yêu thích lĩnh vực vi mạch bán dẫn, thí sinh Gia Bảo (phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh) dự định đặt nguyện vọng 1 vào Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Với số điểm 27,25 ở tổ hợp A01, Gia Bảo cho biết chưa tự tin với nguyện vọng 1 nên đang tìm hiểu thêm về các trường có ngành đào tạo về vi mạch bán dẫn để đăng ký thêm một số nguyện vọng.

Thời điểm này, khó có thể nói rằng mức điểm nào là an toàn, vì thế trong quá trình tư vấn cho thí sinh, các chuyên gia tuyển sinh luôn nhấn mạnh đến ưu tiên hàng đầu khi chọn ngành là dựa trên sở thích, thế mạnh của bản thân. Học sinh cần chọn ngành học yêu thích trước rồi mới chọn trường. Sau khi tìm hiểu thông tin ngành học (chương trình đào tạo, cơ hội việc làm, điểm chuẩn các năm…), các thí sinh cần phân bổ nguyện vọng theo nhóm, từ nhóm nguyện vọng mơ ước, vừa sức đến an toàn. Trong đó, nhóm nguyện vọng mơ ước là khoảng 2-3 nguyện vọng đầu cho ngành, trường mà bản thân học sinh thực sự yêu thích, dù điểm thi của thí sinh có thể thấp hơn điểm chuẩn ngành, trường đó những năm trước; nhóm nguyện vọng vừa sức đăng ký vào các ngành, trường có điểm chuẩn năm trước tương đương điểm thi; nhóm nguyện vọng an toàn là các ngành, trường có điểm chuẩn các năm thấp hơn điểm thi của thí sinh. Cùng với các ngành yêu thích, thí sinh cũng nên tìm hiểu thêm về những ngành học có tính chất gần với ngành yêu thích để theo học.

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, điểm chuẩn năm nay khó đoán định, nên nếu chỉ đặt nguyện vọng theo sở thích mà không phù hợp với năng lực, rất dễ trượt. Nếu điểm thi khoảng 21-22 điểm, nhưng thí sinh lại đăng ký tất cả các nguyện vọng ở những ngành có mức điểm chuẩn năm trước là 27-28 thì ít cơ hội trúng tuyển. Bên cạnh nhóm nguyện vọng mơ ước, thí sinh cần cân nhắc chọn thêm nguyện vọng có điểm chuẩn các năm gần với điểm thi. Xu hướng ngành học hiện nay có tính liên ngành, giao thoa khá nhiều, nêu thí sinh chưa xác định rõ ràng ngành theo học có thể chọn lĩnh vực rộng, mang tính tổng quát, sau đó chọn chuyên ngành, chuyển ngành hoặc học song bằng. Khi ra trường, các em có thể làm nhiều công việc ở các lĩnh vực liên quan.

"Thí sinh nên đăng ký trên dưới 10 nguyện vọng, không nên đặt quá ít làm giảm cơ hội trúng tuyển, nhưng cũng không đặt quá nhiều nguyện vọng khiến khó sắp xếp. Có thí sinh đặt tới 60-70 nguyện vọng thì rất khó kiểm soát, sắp xếp vì không xác định được ngành nào thích hơn ngành nào. Việc sắp xếp thứ tự nguyện vọng không phù hợp sẽ dẫn đến khả năng trúng tuyển vào ngành không thực sự mong muốn", Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân lưu ý.

Thạc sĩ Cù Xuân Tiến, Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) cùng chung nhận định điểm chuẩn năm nay khó lường, nhưng dựa vào phổ điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, điểm chuẩn có xu hướng giảm. Thí sinh cần nghiên cứu kỹ lưỡng trong việc chọn ngành học liên quan đến nghề nghiệp sau này, không chọn ngành chỉ vì điểm chuẩn phù hợp hay bị tác động bởi xu hướng ngành "hot". Học ngành bản thân yêu thích là quan trọng nhất, vì thế khi ít cơ hội trúng tuyển trường top đầu, thí sinh nên chọn ngành đó nhưng ở trường nhóm giữa, nhóm sau. Khi học ngành yêu thích thì các em mới có thể phát huy được năng lực cả trong quá trình học cũng như làm việc sau khi ra trường.