Tùng Dương ghi dấu ấn trong "mùa" kỷ niệm lịch sử

Nhìn vào dòng chảy âm nhạc những ngày tháng 8 và đầu tháng 9 vừa qua gắn liền chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 thì có lẽ Tùng Dương là 1 trong những ca sĩ bận rộn nhất. 

Xem chuyên đề Nhạc Việt ngày nay TẠI ĐÂY

Anh không chỉ xuất hiện trong hầu hết các show diễn trọng điểm mà cùng thời điểm có tới 2 MV ra mắt, đều là sáng tác của Nguyễn Văn Chung và đều được chú ý. Đó là Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai và Viết tiếp câu chuyện hòa bình.

Trong đó, MV Viết tiếp câu chuyện hòa bình tạo được những điểm nhất không chỉ trong cách thể hiện mà còn trong cả phần hình ảnh đậm chất điện ảnh.

Làm mới một ca khúc hot!

Hai MV Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai và Viết tiếp câu chuyện hòa bình có điểm chung nổi bật là tinh thần ca ngợi đất nước, niềm tự hào dân tộc bằng ngôn ngữ âm nhạc trang trọng, giọng hát nội lực, giàu cảm xúc của Tùng Dương. Cả 2 sản phẩm đều lựa chọn hình ảnh mang tính biểu tượng, chẳng hạn như Quảng trường Ba Đình trong Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai, hay những biểu trưng hòa bình trong Viết tiếp câu chuyện hòa bình, qua đó nhấn mạnh chiều sâu lịch sử và giá trị nhân văn.

Dẫu thế, mỗi MV lại có điểm nhấn riêng: Viết tiếp câu chuyện hòa bình thiên về chiều sâu, khắc họa khát vọng hòa bình. Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai được phối khí hiện đại, mang khí thế hành khúc. Một bên suy tư, một bên hừng hực tinh thần tiến bước, đó là một sự bổ sung lẫn nhau. Song, phải thừa nhận sự chú ý của công chúng dường như đổ dồn vào Viết tiếp câu chuyện hòa bình, bởi nhiều lẽ nhưng nhiều nhất chính là ở chi tiết bản thân ca khúc này đã quá quen thuộc, đã rất đình đám trên không gian mạng xã hội từ trước đó.

Phiên bản đầu tiên do Nguyễn Duyên Quỳnh thể hiện mang vẻ trong trẻo, tha thiết với giọng hát mộc mạc, cảm xúc, như một lời tự sự từ trái tim về khát vọng hòa bình. Phiên bản tiếp theo, Võ Hạ Trâm khoác lên ca khúc một màu sắc trang nghiêm, tráng lệ, như một hùng ca ca ngợi hòa bình.

Trong khi đó, Tùng Dương đưa tác phẩm sang một không gian hoàn toàn mới, trào dâng hơn, thôi thúc hơn, nhưng cũng không hiếm những giây phút tinh tế, biến khát vọng hòa bình thành lời kêu gọi đầy tính biểu tượng. Không chỉ thế, đây là lần đầu tiên, một ca khúc mang dáng dấp của dòng nhạc chính thống được khoác lên tấm áo đậm chất điện ảnh, được hòa phối hiện đại và thể hiện bằng phong cách kịch tính đặc trưng của Tùng Dương.

Từ pop ballad đến sức nặng nội tâm

Khác với nhiều ca khúc cách mạng quen thuộc gắn liền với phong cách "nhạc đỏ", Viết tiếp câu chuyện hòa bình được Nguyễn Văn Chung lựa chọn lối viết pop ballad hiện đại, với giai điệu dễ nghe, ca từ gần gũi nhưng vẫn giữ được độ trang trọng cần thiết. Đây là thể loại vốn được giới trẻ yêu thích, tạo nên chiếc cầu nối để họ tiếp cận chủ đề lớn lao mà không cảm thấy xa cách.

Phần hòa âm phối khí là một điểm cộng. Bản phối khai thác âm hưởng đặc trưng của dàn nhạc giao hưởng kết hợp với nhạc cụ điện tử hiện đại, tạo nên lớp âm thanh rộng mở, vừa bay bổng vừa hùng tráng. Những đoạn cao trào được đẩy lên bằng tiếng kèn đồng và hợp xướng, gợi lên không khí sử thi; trong khi phần dạo đầu và kết thúc lại mềm mại với piano và violin, tạo cảm giác suy tư, chiêm nghiệm.

Ở khía cạnh thể hiện, Tùng Dương mang đến một dấu ấn khác biệt. Nếu nhiều ca sĩ trước đây khi hát ca khúc chính trị - xã hội thường chọn sự an toàn với cách thể hiện đều đặn, giữ chuẩn mực truyền thống, thì Tùng Dương lại khai thác triệt để thế mạnh kịch tính và biến hóa trong giọng hát. Anh đã "cá nhân hóa" việc xử lý ca khúc bằng nhiều sắc thái, từ thì thầm trầm lắng ở những câu mở đầu, đến bùng nổ nội lực ở điệp khúc, rồi lại lắng xuống trong đoạn cuối như một lời nhắn gửi. Cách nhấn nhá giàu cảm xúc, đôi khi hơi "xé rào" về giai điệu, đã khiến ca khúc quen thuộc trở nên mới hơn và lạ hơn, song lại vẫn giữ tính ngợi ca.

Có một điểm nên nói khi nghe Tùng Dương hát ca khúc này, đó là anh đã sử dụng kỹ thuật hơi thở và legato vào cách hát của mình một cách nhuần nhuyễn, đẩy "căng" dần tác phẩm lên, trong khi kỹ thuật của lần nhắc lại thứ 2 lại khác so với lần đầu. Những điều này kết hợp với bản hòa âm đã tạo một bức tranh âm nhạc đầy chất nghệ thuật.

Dẫu thế, người viết vẫn muốn nhắc đến phần thể hiện của Tùng Dương ở những phần giai điệu thấp và trung của ca khúc. Tùng Dương sử dụng kỹ thuật để hát câu hát đầu tiên: "Cha ông ta ngày xưa ngã xuống để cho đời ta ngày sau đổi lấy hòa bình/ Giữa khói binh, ai cũng nguyện lòng hy sinh…" khiến cho người viết vừa thấy lạ, vừa thấy thú vị.

Nhìn chung, Tùng Dương trong Viết tiếp câu chuyện hòa bình không rơi vào lối mòn "hát to, hát khỏe" khi thể hiện nhạc yêu nước. Anh biến mỗi câu hát thành một dòng cảm xúc, có khi xúc động, da diết, có khi vạm vỡ. Sự linh hoạt này đã tạo nên khác biệt so với những nghệ sĩ trước đó, giúp Viết tiếp câu chuyện hòa bình thành một tác phẩm vừa mang giá trị tập thể, vừa đậm tính cá nhân.

Chất liệu điện ảnh và tái hiện lịch sử

MV Viết tiếp câu chuyện hòa bình không đơn thuần là phần minh họa cho âm nhạc, mà được xây dựng kiểu như một phim điện ảnh ngắn. Kịch bản kết hợp 2 tuyến song song hình ảnh lịch sử tái hiện những thời khắc hào hùng của dân tộc và câu chuyện đương đại về khát vọng hòa bình.

Chất liệu hình ảnh sử dụng gam màu trầm ấm, ánh sáng thiên về tông vàng và xám, gợi liên tưởng đến ký ức, đến những thước phim tài liệu về chiến tranh. Các cảnh quay chiến sĩ hành quân, lá cờ Tổ quốc tung bay, nụ cười của người mẹ, ánh mắt trẻ thơ… được xử lý bằng kỹ thuật quay chậm, tạo nên nhịp điệu đồng điệu với cao trào âm nhạc.

MV "Viết tiếp câu chuyện hòa bình" - Tùng Dương:

Đặc biệt, MV áp dụng nhiều kỹ thuật xử lý hình ảnh hiện đại: Slow-motion, drone ghi hình toàn cảnh, kỹ xảo hòa trộn giữa hình ảnh tư liệu và bối cảnh dựng tại phim trường. Có những phân cảnh tái hiện lịch sử nhưng lại được dàn dựng với ngôn ngữ điện ảnh hiện đại khiến cho thước phim không khô cứng như phim tư liệu, mà mềm mại, giàu tính nghệ thuật. Hình ảnh Tùng Dương xuất hiện như một nhân vật chứng kiến, kết nối quá khứ và hiện tại, góp phần nhấn mạnh thông điệp "câu chuyện hòa bình không chỉ là ký ức, mà còn là trách nhiệm hôm nay".

Tổng thể, MV mang hơi hướng điện ảnh rõ nét với khung hình rộng, cách sử dụng ánh sáng đối lập, những cảnh quay gợi cảm xúc tập thể. Đây là điểm khác biệt so với nhiều MV nhạc yêu nước trước đây vốn thường theo lối minh họa trực tiếp.

Viết tiếp bằng nghệ thuật đương đại

Cũng phải kể tới chi tiết đâu đó trong Viết tiếp câu chuyện hòa bình ở phần giai điệu có sự tương đồng với giai điệu đã ra đời trước đó. Dẫu thế, không phủ nhận tác phẩm rất "bắt tai", phù hợp với nhu cầu thẩm mỹ của khá giả hiện nay và có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Đồng thời, chính Viết tiếp câu chuyện hòa bình của Tùng Dương là một minh chứng rằng, nhạc chủ đề yêu nước hoàn toàn có thể hấp dẫn khán giả trẻ, nếu được làm mới bằng ngôn ngữ âm nhạc và hình ảnh hiện đại. Thông qua pop ballad giàu cảm xúc, giọng hát kịch tính khác biệt, kịch bản MV giàu tính điện ảnh và hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ, Tùng Dương đã đưa ca khúc vượt khỏi khuôn khổ một sản phẩm kỷ niệm, trở thành một hiện tượng âm nhạc xã hội.

Trong bối cảnh có những lo ngại rằng nhạc chính thống dễ rơi vào lối mòn, sản phẩm MV Viết tiếp câu chuyện hòa bình này là 1 trong những gợi ý cho thấy hướng đi mới với đặc trưng giữ tinh thần sử thi nhưng khoác áo đương đại. Đây cũng là chi tiết cho thấy thành công của Tùng Dương và Nguyễn Văn Chung trong sự hợp tác này.