Thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy

Ngày 11/6, Quốc hội bước vào đợt họp thứ 2 Kỳ họp thứ 9. Quốc hội đã thông qua việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. 

Trong đó, điều chỉnh thời gian để Quốc hội xem xét, quyết định sớm hơn, làm cơ sở cho các cơ quan chuẩn bị và kịp thời tổ chức triển khai đối với Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Bổ sung 3 nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định, bao gồm: Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật; công tác tổ chức, nhân sự thuộc thẩm quyền.

Quốc hội cũng tán thành rút nội dung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt ra khỏi chương trình Kỳ họp; đồng thời, điều chỉnh thời gian Quốc hội xem xét, thông qua đối với dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) từ trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 sang cho ý kiến, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới

Trong phiên làm việc buổi sáng, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp đối với 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh để hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới. Kết quả sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh. Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Kết quả lấy ý kiến nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh của địa phương mình.

Tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức theo định mức được giao của các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh thuộc 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 447.657 người (gồm: 2.321 cán bộ, 79.118 công chức, 366.218 viên chức). Việc bố trí, sắp xếp số lượng cán bộ, công chức, viên chức của cấp tỉnh sau sắp xếp thực hiện theo quy định tại Điều 11 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Tổng hợp theo số liệu báo cáo của các địa phương, tổng số trụ sở công cấp tỉnh của 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; tiếp tục sử dụng 33.956 trụ sở; dôi dư 4.226 trụ sở. Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Theo Bộ trưởng, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương các tỉnh, thành phố thực hiện đồng bộ, khẩn trương, quyết liệt các giải pháp về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; sắp xếp, sử dụng trụ sở công, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính và các giải pháp khác nhằm phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đơn vị hành chính sau sắp xếp.

Với tính chất lịch sử của Kỳ họp thứ 9, Chính phủ đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết chung của Kỳ họp, trong đó ghi nhận, đánh giá cao vai trò, đóng góp quan trọng và những thành tựu mang tính lịch sử của các đơn vị hành chính cấp huyện trước khi kết thúc hoạt động và các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trước sắp xếp đã có quá trình phấn đấu không ngừng vì sự phát triển chung của đất nước và của mỗi địa phương.

Ghi nhận vai trò, đóng góp của các đơn vị hành chính

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho thấy, Chính phủ đề xuất sắp xếp 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 4 thành phố và 48 tỉnh để hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới. Có 11 đơn vị hành chính cấp tỉnh không thực hiện sắp xếp, gồm: 10 đơn vị hành chính cấp tỉnh đã bảo đảm tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định và 1 tỉnh chưa bảo đảm tiêu chuẩn nhưng có yếu tố đặc thù là tỉnh Cao Bằng.

Đề án của Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp, gồm 15 phương án nhập 2 tỉnh, 4 phương án nhập 3 tỉnh, 2 phương án nhập 1 tỉnh và 1 thành phố trực thuộc trung ương, 2 phương án nhập 2 tỉnh và 1 thành phố trực thuộc trung ương. Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh, giảm 29 tỉnh (tương đương 46,03%).

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành với các phương án sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2025 như đã thể hiện tại Đề án và thấy rằng, các phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh do Chính phủ đề xuất đã bám sát và bảo đảm phù hợp với các chỉ đạo, định hướng của cấp có thẩm quyền, nhất là Nghị quyết số 60-NQ/TW Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Đối với tỉnh Cao Bằng là đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp nhưng Chính phủ đề nghị không thực hiện sắp xếp trong năm 2025 do có các yếu tố đặc thù. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với các đề xuất của Chính phủ.

"Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, thể hiện sự sáng suốt, quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính với quy mô chưa từng có trên cơ sở phù hợp với trình độ phát triển, năng lực quản lý và yêu cầu về mở rộng không gian phát triển, kết hợp với điều chỉnh cơ cấu kinh tế, phân bổ và kết hợp các nguồn lực để tạo nền tảng ổn định lâu dài và sức bật cho đất nước theo các mục tiêu, tầm nhìn chiến lược và dài hạn trong kỷ nguyên mới", ông Tùng nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng nhấn mạnh, Chính phủ và các địa phương đã nghiêm túc thực hiện các chủ trương, quy định về sắp xếp đơn vị hành chính, triển khai các giải pháp tổng thể và đồng bộ.

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đề xuất dự thảo Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị xác định Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày được Quốc hội biểu quyết thông qua để tạo cơ sở pháp lý cho các địa phương triển khai công tác bàn giao, chuẩn bị các điều kiện cần thiết, bảo đảm để chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp có thể sớm chính thức bắt đầu hoạt động theo kế hoạch chung của Trung ương (có thể là từ ngày 1/7/2025).

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc ghi nhận vai trò, đóng góp và những thành tựu mang tính lịch sử của các đơn vị hành chính cấp huyện trước khi kết thúc hoạt động và các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trước khi sắp xếp trong Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 9 và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu để thể hiện trong dự thảo Nghị quyết, trình Quốc hội xem xét, quyết định.