Thiên thời, địa lợi, nhân hòa cho "Mưa đỏ"

Tính đến chiều 2/9, chưa đầy hai tuần kể từ khi công chiếu, phim Mưa đỏ (đạo diễn: NSƯT Đặng Thái Huyền) đã thu về hơn 422 tỷ đồng, theo số liệu từ Box Office Vietnam. Đây là phim lịch sử - chiến tranh có doanh thu cao nhất trong lịch sử điện ảnh Việt Nam. Theo giới phân tích, Mưa đỏ hoàn toàn có thể vượt mốc 551 tỷ đồng của Mai, để trở thành tác phẩm điện ảnh ăn khách nhất mọi thời của Việt Nam.

Doanh thu ấn tượng này không chỉ phản ánh sức hút của một tác phẩm điện ảnh hoành tráng, mà còn cho thấy cơn "khát" của khán giả đối với những câu chuyện lịch sử Việt Nam được kể bằng điện ảnh. Trên các diễn đàn, nhiều người chia sẻ rằng họ phải đặt vé từ sớm hoặc lùi lịch xem, vì các suất chiếu luôn kín chỗ, hiện tượng "cháy vé" hiếm thấy với phim Việt Nam.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên nhận định: Phim lịch sử rất khó làm. Và Mưa đỏ cho thấy "khán giả hiện nay đã bắt đầu quay lại và chú ý đến những bộ phim lịch sử như thế này".

Chờ đợi hơn 15 năm để đúng thời điểm

Sự bùng nổ của Mưa đỏ không phải ngẫu nhiên. Bộ phim ra mắt đúng dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khi tinh thần dân tộc đang dâng cao.

Đạo diễn - NSƯT Đặng Thái Huyền kể lại quá trình chờ đợi hơn 15 năm để kịch bản của nhà văn Chu Lai được thực hiện: "Chúng tôi chờ một cơ hội đủ chín để tác phẩm có thể thực hiện thành phim. Và lãnh đạo Bộ Quốc phòng và Tổng cục Chính trị đã tạo ra cơ hội tuyệt vời cho Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện bộ phim, hướng tới kỷ niệm ngày trọng đại của dân tộc".

Yếu tố "thiên thời" này cộng hưởng với sức hút truyền thông đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ.

"Địa lợi" của phim nằm ở chính bối cảnh thành cổ Quảng Trị, nơi 81 ngày đêm khốc liệt năm 1972 đã trở thành biểu tượng trong tâm trí nhiều thế hệ. Bộ phim được dựng trên phim trường rộng 50ha bên sông Thạch Hãn, với hàng nghìn diễn viên quần chúng, khí tài quân sự, xe tăng và nhiều đại cảnh chiến đấu hoành tráng.

Đại tá Nguyễn Thu Dung, Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân, cho biết: "Chúng tôi sử dụng 50ha đất tại 2 bên bờ sông cũng như tại vị trí thành cổ ngày xưa, đúng tại địa danh lịch sử. Chúng tôi cũng phải cho công binh rà phá bom mìn toàn bộ trên 50ha đó, để đảm bảo an toàn cho diễn viên cũng như ê-kíp thực hiện".

Không sinh ra và lớn lên trong thời kỳ chiến tranh, nhóm thiết kế đã mất rất nhiều thời gian để tìm tư liệu, đi khảo sát thực tế tại Quảng Trị, rồi gặp gỡ các nhân chứng sống.

"Tổ thiết kế gồm 3, 4 họa sĩ mất khoảng 6 tháng để vẽ lại. Từ các tư liệu lịch sử, chúng tôi bắt đầu dựng ra cụm sa bàn với tỷ lệ chuẩn, để sau này dựng lại một cách chính xác nhất tại địa điểm mà đoàn đã lựa chọn", họa sĩ Vũ Việt Hưng, người phụ trách thiết kế bối cảnh, chia sẻ về quá trình chuẩn bị công phu cho Mưa đỏ.

Ngoài bối cảnh chính tại Quảng Trị, bộ phim còn ghi hình tại Hà Nội, Thái Nguyên, Huế...

Họa sĩ Vũ Việt Hưng chia sẻ thêm về cảnh nhập ngũ ở nhà ga: "Chúng tôi phải tìm hiểu rất kỹ tư liệu về những toa tàu vào thời điểm đó, mà hiện tại thì không còn nữa. Những chi tiết rất nhỏ như vậy thôi, nhưng chúng tôi cũng đã mất rất nhiều thời gian để phục dựng, tái hiện cho thật sát với lịch sử".

Anh nhấn mạnh, công việc dựng bối cảnh không chỉ là kỹ thuật, mà còn là một hành trình tìm kiếm sự trung thực lịch sử. Những chi tiết như hầm mổ, trạm quân y, súng đạn, quân phục… được chế tác theo góp ý của các nhân chứng, cựu chiến binh, tạo nên trải nghiệm chân thực cho khán giả.

Yếu tố "nhân hòa" xuất phát từ sự kết hợp giữa Điện ảnh Quân đội nhân dân và Galaxy Studio, một đơn vị phát hành phim lớn tại Việt Nam, đưa tác phẩm ra hệ thống rạp trên cả nước và thiết lập mô hình sản xuất - quảng bá bài bản. Nhờ chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, phim đạt hơn 4.600 suất chiếu/ngày.

Khi khán giả trẻ khóc, cười cùng lịch sử

Nhà văn Chu Lai nhìn nhận sâu sắc về ý nghĩa của Mưa đỏ: "Phim phản ánh tầm vóc bi hùng của trận chiến ở Quảng Trị năm 1972. Nhiều người lính thành cổ đã hy sinh, nhưng thành cổ vẫn còn mãi. Chúng ta không phải lúc nào cũng nghĩ về quá khứ, nhưng cũng không được quên quá khứ. Quá khứ ấy là bệ phóng, bệ đỡ để tuổi trẻ hôm nay bật cao. Mưa đỏ đến với công chúng một cách đúng nghĩa, là mưa máu để tạo nên hòa bình".

Phim không chỉ thu hút với những cảnh bom rơi đạn nổ, mà còn ghi dấu ấn với câu chuyện về những chàng trai tuổi đôi mươi bước vào chiến trường. Chính sự chân thực ấy làm khán giả khóc, rồi lại bật cười, rồi lặng đi trong niềm xót xa.

Tiểu đội 1 trong Mưa đỏ để lại ấn tượng sâu đậm qua hình tượng những người lính trẻ, mỗi người mang một câu chuyện riêng, nhưng đều chung khát vọng sống và chiến đấu vì Tổ quốc. Dàn diễn viên trẻ như Đỗ Nhật Hoàng, Phương Nam, Hoàng Long, Đình Khang… đã thổi hồn vào các nhân vật, mang đến tinh thần chiến đấu mãnh liệt, giàu cảm xúc và tính nhân văn.

Diễn viên trẻ Đình Khang chia sẻ, vào vai Tú trong Mưa đỏ là ước mơ của anh khi được tham gia một bộ phim chiến tranh. "Lúc đi thử vai, em không nghĩ mình sẽ làm được. Phân đoạn em thử vai cho em rất nhiều cảm xúc. Em khóc rất nhiều, đến nỗi chị đạo diễn bảo: Chị không muốn chiến sĩ của chị khóc. Nhưng em không làm được. Nếu chính bản thân em phải chứng kiến người thân nằm xuống, em vẫn sẽ khóc hàng ngàn lần".

Nam diễn viên trẻ cũng mong muốn khán giả sẽ ra rạp để cùng ôn lại lịch sử, những sự hy sinh của cha ông chúng ta.

Hạ Anh là 1 trong những ngôi sao nữ hiếm hoi của Mưa đỏ. Cô thủ vai Hồng, cô lái đò lặng lẽ đưa chiến sĩ vượt sông Thạch Hãn. Theo chia sẻ của Hạ Anh, mỗi nhân vật trong phim là một mảnh ghép để tạo nên khoảnh khắc lịch sử. "Không chỉ có người chiến sĩ trên chiến trường, mà cô lái đò cũng là chiến sĩ âm thầm. Dù trong hoàn cảnh nào, họ cũng đối mặt với nguy hiểm, thử thách, và chính sự hy sinh đó góp phần mang lại hòa bình hôm nay".

Quá trình chuẩn bị sản xuất Mưa đỏ kéo dài nhiều năm, trong đó giai đoạn xây dựng bối cảnh và quay tiền kỳ tại Quảng Trị gặp không ít khó khăn, do thời tiết khắc nghiệt, cùng những yêu cầu cao về kỹ thuật và an toàn. Đoàn phim phải vừa đảm bảo tiến độ thi công bối cảnh, vừa tuân thủ nghiêm ngặt các quy định khi tác nghiệp tại điểm di tích, với phần lớn thời gian quay diễn ra vào ban đêm.

Nhà quay phim Lý Thái Dũng cho biết Mưa đỏ là 1 trong những bộ phim lớn nhất trong sự nghiệp của ông, nó mang đến thử thách "về mọi mặt đối với lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực chuyên môn của từng cá nhân trong đoàn làm phim".

Ông cũng chia sẻ ê-kíp đã đặt trọn tâm huyết vào tác phẩm. "Khi họ yêu lịch sử, họ sẽ làm được. Các cộng sự trẻ trong đoàn phim của chúng tôi có đầy đủ phẩm chất, tình yêu, động lực và kỹ năng để làm sống lại giai đoạn lịch sử bi hùng".

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên nhấn mạnh, điểm mạnh nhất của điện ảnh chính là nguồn cảm xúc. "Do đó những câu chuyện lịch sử cách mạng được truyền tải qua phim ảnh sẽ đến được đông đảo người xem hơn, và nhất là giới trẻ".

Nhà phê bình điện ảnh Ngọc Nick M cho rằng, việc Mưa đỏ thu hút đông đảo khán giả trẻ là điều dễ hiểu. Những người sinh ra trong thời bình đang khao khát tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, về những câu chuyện ngày xưa của cha ông. Anh nhận định: "Những bộ phim lịch sử như Mưa đỏ rất đáng khích lệ để chúng ta có thể tiếp tục sản xuất nhiều hơn những tác phẩm trong tương lai, bởi vì tôi nghĩ là kho tàng các câu chuyện lịch sử của Việt Nam vẫn có rất nhiều chất liệu để có thể khai thác".