Thành bại tại...thầy ngoại

Trong 30 năm qua, ở các cấp độ ĐTQG, chúng ta vẫn quen câu: "Thành bại tại thầy ngoại". Lịch sử cho thấy, các HLV người bản địa gần như chưa một ai thành công cả, dù chỉ là tương đối.

Ở cấp CLB cũng thế, vẫn là "sống trên mũi giày ngoại binh", cầu thủ nội dù chiếm phần lớn, nhưng lại không giành phần quyết định.

Tất cả những dữ liệu ấy cho thấy, bóng đá Việt Nam nói riêng và bóng đá vùng trũng Đông Nam Á nói chung, buộc phải tìm được sự hài hòa giữa nguồn nội lực và ngoại lực, để có thể phát triển đi lên. Ngôi sao, dù trên cabin Ban huấn luyện hay cầu thủ, nếu đã thành danh thì ít ai tìm về Đông Nam Á, bởi đó là sự đi xuống của sự nghiệp. Đó là sự thật. Không phải cứ sao số là thành công, thậm chí còn là chiều ngược lại.

Harry Kewell, một trong những biểu tượng của giải bóng đá Ngoại hạng Anh và đội tuyển Australia thời cầu thủ, chắc chắn là một trong những HLV nổi tiếng nhất trong lịch sử từng tìm đến V-League hành nghiệp. Ở cấp độ khu vực, có lẽ Kewell chỉ kém Patrick Kluivert (đương kim HLV trưởng đội tuyển Indonesia) chút xíu về tài năng cũng như danh tiếng. Tất nhiên, giữa ngôi sao đá bóng và HLV là những phạm trù không giống nhau.

Trong quá khứ, bóng đá Đông Nam Á từng đón không ít các HLV nổi tiếng tầm cỡ thế giới, ví như Peter Reid và Bryan Robson (Anh quốc) của đội tuyển Thái Lan; Sven-Goran Erikson (Thụy Điển) với đội tuyển Philippines hay thậm chí cả Falko Goetz (Đức) từng nắm các ĐTQG Việt Nam... Hết thảy họ đều từng dẫn dắt các CLB hoặc các ĐTQG danh tiếng và cũng đã gặt hái những thành công nhất định. Nhưng, không một ai có được danh hiệu khi tìm về Đông Nam Á.

Các HLV Henrique Calisto hay HLV Park Hang Seo, bây giờ là HLV Kim Sang Sik, may mắn có được các danh hiệu, bởi họ không quá nổi tiếng và gần như chưa từng thành danh, trước khi đến Việt Nam. Họ tìm tòi cách thích nghi và xác định đây chính là mảnh đất khởi nghiệp và lập nghiệp, chứ không đến để truyền đạo bóng đá. Và nó tạo ra sự khác biệt.

Bản chất bóng đá vùng trũng, tức là chưa chuyên nghiệp hay chỉ đang tiến lên chuyên nghiệp, rất đặc thù. Nên ngay cả khi đang ở thời đại số, vẫn không thể áp một cách cứng nhắc các phương pháp huấn luyện, tư duy huấn luyện hay các đòi hỏi về hạ tầng phục vụ tập luyện... Và đó là một mâu thuẫn khó giải quyết.

Harry Kewell với gu thời trang đẳng cấp, đứng chỉ đạo đầy phong thái của Tây Âu, một cựu danh thủ vừa đẹp trai, vừa đá bóng hay, vẫn giữ được dáng người rất chuẩn sau giải nghệ nhiều năm..., song liệu anh có thể chịu được và thích nghi được với môi trường bóng đá Việt Nam hay không, lại là chuyện khác.

CLB Hà Nội có thể đang là đội bóng thành công nhất ở kỷ nguyên V-League, với dàn binh hùng, song chưa chắc là đội bóng chuyên nghiệp nhất, xét trên nhiều khía cạnh khác nhau. Hãy cứ nhìn vào hạ tầng phục vụ tập luyện, khu ăn ở, sinh hoạt của đội bóng này ngót 2 thập niên qua thì biết. Điện, nước có thể bị ngắt bất cứ lúc nào, nắng thì nóng, mưa thì dột... Đó không phải bóng đá chuyên nghiệp.

Cũng tựa như Patrick Kluivert, Harry Kewell có thể tạo ra được những hiệu ứng truyền thông ban đầu tuyệt vời. Song để bền bỉ và đặc biệt để có thể thành công tại môi trường bóng đá mà họ đã và đang làm việc, e là khó.

"Ông đã là một huyền thoại bóng đá, là cầu thủ mà thế hệ chúng tôi rất yêu mến. Chúng tôi ủng hộ và cũng mong ông sẽ đem lại được thành tích tốt cho đội bóng. Cuối cùng, chúc ông may mắn, thưa HLV Harry Kewell!", đội trưởng CLB Hà Nội Nguyễn Văn Quyết chia sẻ vắn tắt trong một giờ nói chuyện với ông thầy mới.

Phải, cần phải thêm rất nhiều may mắn, mới mong thành. Còn không, nó sẽ lại là một trải nghiệm nữa trong sự nghiệp huấn luyện với các HLV trẻ như Harry Kewell mà thôi!