Quốc hội tán thành 1 bộ SGK phổ thông trên toàn quốc từ năm học 2026-2027

Ngày 8/11, tại Hà Nội, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ tư của Ủy ban, thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách: Đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì phiên họp.

Giải quyết vấn đề thừa, thiếu giáo viên cục bộ

Theo Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tán thành với quy định về tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển, biệt phái nhân lực ngành Giáo dục; cho rằng, đây là cơ chế đột phá trong phân cấp, phân quyền, phù hợp với thực tiễn nhằm tạo cơ chế để giải quyết vấn đề thừa, thiếu giáo viên cục bộ tại địa phương.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đề nghị cân nhắc quy định về việc bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với các nhân sự này, bảo đảm khả thi trong thực tiễn; quy định cụ thể cơ chế giám sát, kiểm tra, báo cáo định kỳ bảo đảm minh bạch, công bằng trong tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục.

Về quy định phân cấp, phân quyền cho chủ tịch UBND cấp xã trong tuyển dụng, quản lý nhân sự giáo dục trong phạm vi địa bàn quản lý quy định, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đề nghị cân nhắc quy định rõ điều kiện áp dụng và cơ chế giám sát, tránh nguy cơ tiêu cực, cục bộ; tiếp tục nghiên cứu, quy định phân cấp, ủy quyền cho cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhân sự giáo dục nếu đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tán thành quy định, giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc, thực hiện từ năm học 2026-2027; đề nghị làm rõ sự cần thiết của việc Nhà nước bảo đảm nguồn lực để miễn học phí, giáo trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh tại cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp theo lộ trình, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Có ý kiến cho rằng, quy định về chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông đã được xem xét, sửa đổi tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; thẩm quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo liên quan đến chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa đang thực hiện theo quy định của Luật Giáo dục hiện hành; do vậy, không cần thiết phải quy định trong Nghị quyết này; đề nghị Chính phủ thực hiện theo thẩm quyền, nhiệm vụ được giao.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội) cho rằng, để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, ngoài chủ trương thống nhất một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông trên toàn quốc, dự kiến hoàn thành vào năm 2030, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên nghiên cứu, xây dựng lộ trình triển khai sách giáo khoa điện tử, tương tự như cách làm của nhiều nền giáo dục tiên tiến như Phần Lan, Nhật Bản, Hoa Kỳ hay Estonia.

“Sách giáo khoa điện tử có tính cập nhật linh hoạt, tích hợp đa phương tiện như video, hình ảnh, bài tập tương tác… tạo nên trải nghiệm học tập hấp dẫn, sinh động và giúp học sinh dễ dàng tiếp cận kiến thức mọi lúc, mọi nơi, miễn là có kết nối internet”, đại biểu Dương Minh Ánh phân tích.

Đại biểu Dương Minh Ánh cũng cho rằng, việc áp dụng sách giáo khoa điện tử sẽ tạo động lực để đội ngũ giáo viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy và phát triển năng lực ứng dụng công nghệ thông tin trong môi trường số.

4 nhóm chính sách đột phá

Tại Phiên họp, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tán thành với đề nghị của Chính phủ về việc trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân theo trình tự, thủ tục rút gọn; phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đã thể chế hóa một số nội dung tại Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị. Dự thảo Nghị quyết quy định 4 nhóm chính sách bao gồm: Giảm chi phí y tế cho người dân; chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế; đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe; đất đai, thuế, tài chính.

Theo đó, 4 nhóm chính sách này được xây dựng theo 3 nguyên tắc: Nội dung thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội; các vấn đề cần thực hiện ngay nhưng chưa được quy định trong luật hoặc khác với quy định của luật hiện hành nhưng chưa kịp sửa đổi, bổ sung; không đưa vào nội dung dự thảo Nghị quyết các vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước và các vấn đề đã được đưa vào các văn bản, chương trình, kế hoạch khác của Quốc hội.

Đối với quy định về khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần từ năm 2026, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội thấy rằng, nội dung này liên quan đến hoạt động phòng bệnh, đề nghị chuyển nội dung này vào dự án Luật Phòng bệnh (xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10), trong đó quy định rõ nguyên tắc về cơ chế tài chính, đối tượng áp dụng, lộ trình ưu tiên, thời điểm thực hiện và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Đối với quy định chính sách miễn viện phí, dự thảo chỉ quy định về thay đổi chính sách đối với người tham gia bảo hiểm y tế và sẽ thực hiện theo lộ trình từ năm 2027 đến năm 2030 (áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế). Do đó, đa số ý kiến cho rằng, chỉ cần quy định nguyên tắc và giao Chính phủ nghiên cứu trình Quốc hội xem xét, thông qua sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế trong năm 2026.

Một số đại biểu đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung “miễn viện phí ở mức cơ bản” trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế; việc tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế là so với mức cơ bản hay mức nào.

Liên quan đến chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế, có ý kiến đề nghị cần rà soát quy định xếp lương theo hệ số, do từ năm 2026 tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được tính theo vị trí việc làm thay vì hệ số và lương cơ sở. Có ý kiến đề nghị quy định chế độ, chính sách cho nhóm đối tượng là nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số theo chức năng, nhiệm vụ được quy định; trường hợp quy định tại Nghị định của Chính phủ, phải có chế độ, chính sách thỏa đáng với đội ngũ này.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Thành phố Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, muốn thu hút người tài, cách đơn giản nhất là trả lương cao, do đó đại biểu đề nghị có đột phá về mức lương, đặc biệt là mức lương cho nhân viên y tế dự phòng.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan hoan nghênh chính sách miễn viện phí từng phần tiến tới toàn phần cho người bệnh; song việc miễn này phải đi đôi với bảo đảm chất lượng khám, chữa bệnh; cần có những sửa đổi về bảo hiểm y tế, cơ chế tài chính, cơ chế tự chủ của bệnh viện.

Về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Đỗ Thị Lan đề nghị làm rõ mối quan hệ giữa chính sách đột phá tiền lương với chính sách về quy chế tự chủ tài chính trong đơn vị sự nghiệp khám bệnh, chữa bệnh; làm rõ về đột phá trong phân cấp, phân quyền cho các cơ sở y tế để tháo gỡ vướng mắc về đầu tư trang thiết bị, mua sắm cho y tế.

Tại Phiên họp, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về các lĩnh vực Ủy ban phụ trách: Về kết quả hoạt động và quản lý, sử dụng Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá hai năm 2023 - 2024; việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế; quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế năm 2024; về kết quả thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân trong năm 2023 và năm 2024.