Phim "Thời đại cuồng dã" của Tất Cống: Sự tái sinh vĩnh cửu của điện ảnh

LHP Busan đang là tâm điểm của làng điện ảnh với sự xuất hiện của nhiều tác phẩm đáng chú ý. Trong số đó, không thể không kể tới Thời đại cuồng dã (Resurrection) của đạo diễn Tất Cống (Bi Gan) - bộ phim đã ra mắt tại LHP Cannes 2025 và được ban giám khảo trao tặng Giải thưởng Đặc biệt.

Phim là hành trình tuyệt đẹp, trải dài hàng thế kỷ, để tri ân điện ảnh và những người đứng sau nó.

Suy ngẫm về điện ảnh

Tất Cống - đạo diễn 35 tuổi người Trung Quốc - là 1 trong những đạo diễn trẻ táo bạo nhất hiện nay. Những bộ phim của anh không cố gắng thu hút mọi người ngay, mà từ từ thấm đẫm họ trong cảm xúc mơ màng.

Trầm lắng, u sầu và đầy những kỹ thuật làm phim đáng kinh ngạc, đặc biệt là những cảnh quay dài thách thức mọi chuẩn mực, tác phẩm của Tất Cống là những chiêm nghiệm tuyệt đẹp về nỗi nhớ và mất mát, mà trong đó, điện ảnh thường là một nhân vật.

Trong bộ phim mới đầy quyến rũ Thời đại cuồng dã, điện ảnh vừa là chủ thể vừa là khách thể của câu chuyện trải dài hàng trăm năm lịch sử điện ảnh, từ thời kỳ phim câm đến cuối thế kỷ 20.

Suy ngẫm về quá khứ, hiện tại và tương lai của bộ môn nghệ thuật thứ 7 vào thời điểm mà nhiều người cho rằng nó đang hấp hối, Tất Cống đã tạo nên khúc du hành thời gian, nhảy vọt giữa các thể loại. Trong đó, anh hồi sinh những bộ phim mình yêu thích rồi lại chôn vùi chúng lần nữa - với hy vọng, giống như con phượng hoàng, điện ảnh chết đi để tái sinh mạnh mẽ hơn.

Được thiết kế riêng cho những kẻ khao khát đắm chìm trong thế giới điện ảnh, bộ phim mơ mộng dài 156 phút này rõ ràng không dành cho khán giả chủ lưu - những người đang tìm ứng cử viên Oscar sắp tới. Nhưng đây là bộ phim thật sự đáng xem, có thể mang tới cho mọi người góc nhìn mới về những tiềm năng bất tận của điện ảnh.

Câu chuyện kỳ ảo trong Thời đại cuồng dã được chia thành 5 chương dài và 1 chương kết ngắn. Mỗi chương được kể theo phong cách điện ảnh đặc trưng của thời đại tương ứng. Chúng cũng đại diện cho 5 giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác) và tâm trí.

Tất Cống kết nối chúng lại với nhau bằng cốt truyện về một thế giới song song với thế giới của chúng ta, nơi con người không còn có thể mơ nữa và do đó, có thể bất tử.

Trong thế giới đó, có một ít người chọn tiếp tục mơ, gọi là Kẻ mộng tưởng (Fantasmer) - những thực thể sống rực rỡ nhưng chóng lụi tàn. Và phía kia là Kẻ khác (The Other Ones) - những người có nhiệm vụ thức tỉnh những Kẻ mộng tưởng khỏi giấc mộng hư ảo.

Trailer phim "Thời đại cuồng dã":

Cái chết và sự phục sinh

Trong chương mở đầu, lấy bối cảnh thời đại phim câm và được kể bằng phụ đề, Kẻ khác (Thư Kỳ thủ vai) đang truy đuổi 1 Kẻ mộng tưởng (Dịch Dương Thiên Tỉ) trong vòng đu quay của xưởng phim, được trang trí theo trường phái biểu hiện Đức. Nhưng không chỉ đuổi bắt, Kẻ khác đã chọn bước vào giấc mơ của Kẻ mộng tưởng, quyết tâm khám phá sự thật ẩn giấu bên trong.

Khán giả không nhất thiết phải am tường về lịch sử điện ảnh để hiểu Thời đại cuồng dã. Có thể dễ dàng thấy câu chuyện tịnh tiến theo sự phát triển của phong cách và kỹ thuật điện ảnh, từ những ảo ảnh giật cục được quay bằng máy quay tay thời thập niên 1910 - 1920 tới những cú máy steadicam (hệ thống ổn định máy quay cơ học) mượt mà của thời đại sau đó.

Nhưng tất nhiên, có hiểu biết về điện ảnh sẽ là lợi thế lớn khi xem phim, để phát hiện ra những ẩn ý bên dưới. Chẳng hạn, ngay đoạn đầu, nhạc từ nhóm electro Pháp M83 gần như sao chép hoặc remix nhạc trong phim Vertigo của Hitchcock - một bộ phim cũng về cái chết và sự phục sinh.

Chủ đề cái chết và sự phục sinh này cũng len lỏi vào các chương tiếp theo: Chương phim noir thời Thế chiến II với sự xuất hiện của điều tra viên mặc áo khoác dài (Triệu Hựu Đình), ngôi chùa vào những năm 1960 - 1970 đã sinh ra một linh hồn đáng sợ từ đống đổ nát, câu chuyện nhuốm màu ma thuật liên quan đến một tên mafia giàu có (Trương Chí Kiên) đang hối hận vì mất con, hoặc chương phim giật gân lấy bối cảnh khu đèn đỏ vào đêm Giao thừa mừng thiên niên kỷ mới.

Kẻ mộng tưởng xuất hiện trở lại trong mỗi chương dưới dạng một nhân vật khác nhau với diện mạo mới, bị Kẻ khác đưa đẩy từ thời đại này sang thời đại khác. Gã không bao giờ già đi và dường như bất tử, như ma cà rồng.

Ở đầu phim, khi cuộn phim 35mm được cấy vào lưng Kẻ mộng tưởng, Tất Cống dường như đã ám chỉ rằng ma cà rồng và điện ảnh có điểm chung: Cả 2 đều có thể tồn tại vĩnh cửu, miễn là được trú trong bóng tối. Có lẽ vì thế, Thời đại cuồng dã đều bắt đầu và kết thúc bằng cảnh bên trong rạp chiếu phim tối: Lần đầu là hồi sinh, lần sau là tan biến.

Nếu là người đam mê điện ảnh, xem Thời đại cuồng dã quả là trải nghiệm xúc động khi nhận ra bóng dáng của những tác phẩm kinh điển thời xưa. Đó là sự tôn vinh dành cho điện ảnh, đồng thời, mở ra cái nhìn mới cho những tác phẩm xưa.

Dù vậy, tài năng của Tất Cống trong việc tạo ra những phân cảnh mãn nhãn, đôi khi gợi nhớ đến tác phẩm của đạo diễn Andrei Tarkovsky, cho phép khán giả đắm chìm vào Thời đại cuồng dã mà không phải lúc nào cũng biết mình đang xem gì. Chỉ cần mở to mắt và thả hồn theo dòng chảy bất tận của cái đẹp nơi điện ảnh.

"Bộ phim tiếp theo sẽ đơn giản hơn"

Khi Thời đại cuồng dã xuất hiện tại LHP Cannes - cũng là lần đầu tiên Tất Cống được đề cử giải Cành cọ Vàng - anh thừa nhận những thách thức tiềm ẩn khi mang phim ra nước ngoài. "Vì khán giả không hiểu thế giới nội tâm của tôi và không sống ở những nơi tôi sống, sẽ có ít nhiều khác biệt, một khoảng cách giữa sự hiểu biết của họ về bộ phim và trải nghiệm của tôi với nó" - anh nói - "Nhưng điều tôi muốn họ trải nghiệm là vẻ đẹp của bộ phim và trải nghiệm ngồi trong rạp chiếu phim xem nó. Tất cả những người đi xem phim của tôi, họ gần giống như quái vật trong phim - tất cả chúng ta đều là một phần của cùng một hệ sinh thái mà tôi đang mang lại thông qua bộ phim này".

Khi được hỏi về chủ đề cốt lõi của Thời đại cuồng dã, anh nói: "Mọi đạo diễn đều sáng tạo dựa trên kinh nghiệm sống của chính họ. Bộ phim này là phản ứng cảm xúc của tôi đối với vùng đất này - một lễ kỷ niệm cuộc sống của những người đã chia sẻ không gian này với tôi trong thế kỷ qua".

Dù Thời đại cuồng dã cách bộ phim trước tới 7 năm, nhưng hiện Tất Cống xác nhận anh đã bắt đầu dự án mới. "Tôi cảm thấy mình đã nghỉ ngơi đủ trong suốt 7 năm qua. Bây giờ, khi bộ phim này đã ra mắt, tôi sẽ chuẩn bị một cái gì đó mới trong khoảng năm tới" - anh tiết lộ - "Khi biên tập bộ phim này, tôi đã có ý tưởng về chủ đề mới. Hạt giống của nó đã tồn tại và tôi sẽ dành một chút thời gian để phát triển nó".

"Mỗi khi làm một bộ phim mới, tôi đặt ra nhiệm vụ: Bộ phim tiếp theo sẽ đơn giản hơn. Cách tiếp cận bộ phim này được cho là đơn giản - một bộ phim gồm 6 phần - và sau đó tôi càng quay nhiều, nó càng trở nên phức tạp" - anh nói thêm - "Tôi đang tự hứa với bản thân, hoặc cố gắng tự hứa, rằng bộ phim tiếp theo sẽ được làm đơn giản hơn".