Phim "Nhà ma xó": Trong và ngoài rạp "cùng" cãi nhau

Nhà ma xó (đạo diễn: Trương Dũng) như "chia" khán giả trên mạng làm đôi: người khen nhân văn, người chê thô. Từ thừa tiếng la hét trong phim, vài cuộc tranh luận về tiêu chuẩn phim cũng đang vang lên ngoài rạp.

Công chiếu từ 24/10, đến chiều 28/10, phim thu về gần 13 tỷ đồng, theo Box Office Vietnam.

Sau khi chồng qua đời do tai nạn, bà Hiền (Thanh Hằng thủ vai) một mình nuôi 3 con trong căn nhà ọp ẹp bên sông ở miền Tây. Khi người con trai thứ (Quang Tuấn) tình cờ vớt được chiếc khạp lạ từ dưới sông, hàng loạt hiện tượng kỳ quái cùng những xung đột trong gia đình bắt đầu bùng nổ. Cái "ma xó" trong phim vừa là biểu tượng của thế lực siêu nhiên, vừa là ẩn dụ cho những uẩn ức và tội lỗi mà mỗi thành viên chôn giấu.

Những thái cực đối lập

Sau vài ngày công chiếu, Nhà ma xó vẫn tiếp tục tạo nên những tranh luận trái chiều trong khán giả trên nhiều diễn đàn phim. Có nhóm khen đây là "một câu chuyện rợn người nhưng đầy cảm xúc", có nhóm lại khẳng định nó "ồn ào, vụng về và kệch cỡm như một web-drama chiếu mạng".

Sự phân cực này không chỉ là câu chuyện về gu thưởng thức khác nhau, mà phản ánh sâu sắc 2 hệ giá trị đang cùng tồn tại. Một bên là nhóm khán giả dễ đồng cảm với các bộ phim gợi xúc cảm, mang yếu tố văn hóa dân gian quen thuộc; một bên là giới xem phim có tính cách phân tích, phê bình, đặt trọng tâm vào cấu trúc, kỹ thuật dàn dựng và sự nhất quán trong nghệ thuật.

Trên nền tảng MoMo, phim đạt mức 7,1/10 từ hơn 600 lượt đánh giá, còn trên Moveek, 71% người xem bày tỏ hài lòng, những con số này cũng là tạm ổn để thấy rằng phần đông khán giả không quay lưng với phim này. Trong khi đó, nhiều bài phân tích, phê bình lại xem Nhà ma xó là một "thất bại về nghệ thuật", với kịch bản rời rạc, lệch lạc, nhịp phim lê thê và các cảnh cãi vã "đinh tai nhức óc", nhưng cãi trong vô ích.

Về ý tưởng của kịch bản, phim có khởi đầu không tồi: Khai thác truyền thuyết dân gian quen thuộc bằng lối kể hiện đại, hướng tới thông điệp nỗi sợ thật sự không đến từ ma quỷ, mà đến từ những người xấu. Tuy nhiên, sự thực thi ý tưởng ấy lại gây nhiều tranh cãi, đôi khi bỏ lửng câu chuyện một cách phi lý. Nhịp phim chậm, kịch bản nặng lời thoại, thiếu hình ảnh và sự tiết chế, khiến nhiều đoạn xem - mà thật ra nghe là chính - rất mệt mỏi, nhức tai. Thay vì những pha kinh dị rùng rợn, Nhà ma xó trở thành chuỗi cãi vã triền miên, nơi mọi xung đột được đẩy lên cao trào bằng la hét.

Với những khán giả mong đợi một trải nghiệm "hù dọa" đậm chất điện ảnh, hình ảnh bất ngờ, thì quả là thất vọng. Nhưng với người xem tìm kiếm những câu chuyện và cảm xúc đời thường, kiểu kịch "trong nhà ngoài phố", thì cũng tạm được.

Diễn viên thực lực không cứu nổi phim

Giữa những ý kiến trái chiều như vậy, thì hầu hết khán khả đều cho rằng Nhà ma xó sở hữu được dàn diễn viên thực lực.

Quang Tuấn tiếp tục chứng minh bản lĩnh trong vai người con khù khờ, day dứt bởi quá khứ; Vân Trang gây tranh cãi với vai chị dâu Quỳnh, nhân vật "mỏ hỗn nhưng tâm thiện", diễn rất nhập tâm, đôi khi đến mức "cường điệu, the thé". Diễn xuất của Thanh Hằng vẫn giữ được sự dày dặn của một nghệ sĩ gạo cội, dù đôi chỗ còn nặng chất sân khấu, thiếu tự nhiên trong ngôn ngữ điện ảnh.

Về âm nhạc, đặc biệt qua phần thể hiện của Hoài Lâm với ca khúc Má thương con hoài, là một điểm sáng của phim, được phần lớn người xem đồng thuận. Âm nhạc da diết, nhuốm buồn, tạo nên một lớp cảm xúc trầm lắng, đối nghịch hoàn toàn với những tiếng cãi vã ồn ào trong phim.

Chính sự tương phản đó khiến tác phẩm trở nên đa tầng hơn: trong tiếng ồn hỗn loạn của đời sống, vẫn còn vang lên âm hưởng của tình mẫu tử và khát vọng được thấu hiểu.

Thế nhưng, Nhà ma xó cũng là minh chứng cho khoảng cách giữa tham vọng thể hiện và khả năng thực thi. Đạo diễn Trương Dũng muốn kể một "vở kịch tâm linh về con người", song lại bị cuốn vào sự pha trộn thể loại giữa kinh dị với bi kịch gia đình và hài kịch chợ búa, khiến tông điệu hơi hỗn loạn.

Chính sự "2 mặt" này mới là điều đáng bàn của Nhà ma xó. Đây không phải là một phim dở, hoặc cẩu thả, vì từ âm thanh, diễn xuất đến thông điệp đều có điểm sáng, nhưng đây là một phim không trọn vẹn, do kịch bản chưa đủ sức hút, cách kể chuyện chưa nhất quán về ngôn ngữ giải trí, bình dân, hoặc nghệ thuật.

Rõ ràng Nhà ma xó không chỉ kể chuyện về một chiếc khạp sành ma quái, hoặc những linh hồn quẩn quanh nơi góc nhà, mà còn là cách con người đối diện với nỗi sợ của chính mình. Giữa những tiếng cãi vã và la hét, phim soi chiếu vào sự đổ vỡ của truyền thống trong một đời sống đô thị hóa, nơi con người vừa khao khát chữa lành, vừa không biết cách để yêu thương. Nếu tất cả điều này được nhấn nhá đủ độ, thì việc Nhà ma xó thu hút nhiều khán giả hơn, thành phim ăn khách, cũng là việc không bất ngờ. Rất tiếc, phim còn hơi dang dở, nên chưa thật thu hút khán giả.

Trương Dũng là một đạo diễn kỳ cựu, với hàng chục bộ phim truyền hình ăn khách, nhưng với phim điện ảnh thì thỉnh thoảng mới làm. Đã rất lâu rồi ông mới trở lại màn ảnh rộng, nhưng có lẽ Nhà ma xó chưa đạt được sự mong đợi.