Trong bối cảnh chuyển đổi số đang định hình lại cấu trúc ngành văn hóa, thể thao và du lịch trên toàn cầu, Việt Nam đứng trước cơ hội lịch sử để đưa sức mạnh mềm quốc gia vươn tầm quốc tế. Và cơ hội ấy chỉ có thể trở thành hiện thực khi sức sáng tạo được vận hành trong một hệ sinh thái đồng bộ, nơi cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng sáng tạo cùng liên kết, đồng thời đặt bảo vệ bản quyền vào vị trí then chốt.

Lễ ký kết hợp tác giữa các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong lĩnh vực Văn hóa, Thể thao và Du lịch, diễn ra ngày 3/11/2025 tại Hội chợ Mùa thu 2025 (Trung tâm Triển lãm Việt Nam, Đông Anh, Hà Nội), đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc thiết lập khuôn khổ chiến lược cho giai đoạn 2025 - 2027 nhằm phát triển văn hóa số Việt Nam một cách bền vững, minh bạch, chuyên nghiệp.

Điểm nổi bật của sự kiện không chỉ ở con số 18 thỏa thuận được ký kết, mà quan trọng hơn là cấu trúc hệ sinh thái mà các bên hướng tới, tập trung vào ba trụ cột bổ trợ lẫn nhau: bảo vệ bản quyền để tạo nền tảng pháp lý - kỹ thuật vững chắc; quảng bá nội dung số nhằm mở rộng thị trường và lan tỏa hình ảnh đất nước và phát triển điện ảnh như một ngành mũi nhọn vừa có giá trị văn hóa, vừa mang lại hiệu quả công nghiệp cao.

Chuỗi hợp tác quy tụ các cơ quan đầu mối chuyên môn như Cục Bản quyền tác giả, Cục Điện ảnh, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam; các doanh nghiệp công nghệ - truyền thông có năng lực triển khai như Tổng Công ty VTC và các đơn vị thành viên; cùng các tổ chức nghề nghiệp và nền tảng số như APPA, Trung tâm Bảo vệ bản quyền Việt Nam, TikTok Việt Nam…, qua đó hình thành chuỗi giá trị văn hóa số khép kín từ sản xuất, phân phối, quảng bá, giám sát bản quyền, thương mại hóa đến đào tạo nhân lực.

Chia sẻ với Thể thao và Văn hóa (TTXVN), ông Trần Hoàng, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả, nhấn mạnh ý nghĩa then chốt của việc "đồng hành bản quyền cùng sáng tạo ngay từ khâu sản xuất đến khai thác, kinh doanh", đặt đúng trọng tâm bài toán của thời đại. Theo ông, không thể chờ đến khi nội dung bị xâm phạm mới khắc phục, mà cần thiết kế cơ chế bảo hộ, theo dõi, cấp phép, thu phí quyền một cách chủ động, minh bạch và dựa trên nền tảng công nghệ.

Trên cơ sở các thỏa thuận đã ký, sáu nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho giai đoạn 2025 - 2027 được xác lập theo hướng vừa cụ thể, vừa định hình tầm nhìn dài hạn. Trước hết là quảng bá văn hóa, du lịch trên nền tảng số, xây dựng hệ thống kênh truyền thông đa ngôn ngữ, đa nền tảng nhằm tiếp cận các thị trường tiềm năng và hiện thực hóa Chiến lược Marketing Du lịch Quốc gia đến 2030. 

Tiếp đến là tăng cường quản lý và thực thi bản quyền bằng công nghệ số, ứng dụng AI, blockchain, mã hóa và hạ tầng dữ liệu để giám sát, phát hiện và xử lý vi phạm, hình thành hệ thống quản trị quyền minh bạch, hiệu quả trên không gian số; song hành là thúc đẩy và quảng bá Thể thao điện tử (Esports) thông qua các chiến dịch truyền thông số và đồng hành cùng sự kiện lớn, đặc biệt là việc Audition trở thành bộ môn thi đấu chính thức tại SEA Games 33, qua đó định vị Esports Việt Nam trên đấu trường khu vực và quốc tế.

Đồng thời thúc đẩy sáng tạo bền vững và chuyên nghiệp bằng cách cung cấp nền tảng kỹ thuật, hạ tầng phân phối ưu tiên cho tác giả, tạo môi trường thương mại hóa lành mạnh, gia tăng thu nhập cho người sáng tạo nội dung.

Cùng với đó là bảo vệ và phát triển công nghiệp văn hóa bằng cách kết hợp bảo hộ pháp lý với tiềm lực sản xuất - phân phối - truyền thông đa nền tảng để xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thân thiện.

Cuối cùng là tăng cường đào tạo ứng dụng số thông qua các chương trình có cấp chứng nhận trong nước và quốc tế về quản trị, tài chính, AI, kỹ năng số, trực tiếp nâng cao năng lực nhân sự và hỗ trợ phát triển sản phẩm - dịch vụ.

Trong các mảng hợp tác cụ thể, nhóm phát triển nội dung và quảng bá văn hóa, thể thao, du lịch trên nền tảng số do Tổng Công ty VTC chủ trì cho thấy cách tiếp cận toàn diện "vừa nội dung, vừa hạ tầng, vừa nhân lực": hợp tác với Cục Bản quyền tác giả để bảo vệ bản quyền nội dung trên nền tảng số, với Trung tâm Thông tin du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) để quảng bá; với Hội Thể thao Điện tử Giải trí Việt Nam để thúc đẩy Esports và đồng hành đội tuyển Audition tại SEA Games 33; với Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam để quảng bá sự kiện, sản phẩm và dịch vụ nội dung số Việt - Hàn và với Đại học Andrews (Mỹ) để liên kết đào tạo các chương trình có chứng nhận về quản trị, tài chính, AI, kỹ năng số.

Ở lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan do Cục Bản quyền tác giả chủ trì, chuỗi thỏa thuận đi thẳng vào hạ tầng công nghệ và cơ chế quản lý - thu phí bản quyền: Trung tâm Truyền thông số VTC hợp tác với Trung tâm Bản quyền số để khai thác và bảo vệ bản quyền số; phối hợp với CLB Liên minh Sáng tạo Nội dung số Việt Nam để phát triển cộng đồng sáng tạo và thương mại hóa nội dung; Trung tâm Bảo vệ bản quyền Việt Nam liên kết với VK Entertainment ứng dụng nền tảng quản lý và phát triển dịch vụ bản quyền; với APPA vận hành nền tảng thu phí quyền của nghệ sĩ biểu diễn; với Eric C&C (Hàn Quốc) phát triển hạ tầng công nghệ và dịch vụ giá trị gia tăng; với Công ty Cổ phần giải pháp công nghệ thông tin Quốc tế vận hành hệ thống quản lý sử dụng và thu phí bản quyền âm nhạc qua thiết bị kỹ thuật số và với TikTok Việt Nam để quảng bá công nghiệp, bảo vệ bản quyền trên nền tảng với cam kết nâng lượng tiếp cận lên 1 tỷ lượt xem các nội dung liên quan. Đồng thời, Trung tâm Bảo vệ quyền nghệ sĩ biểu diễn (trực thuộc APPA) triển khai truyền thông và thu hút hội viên ủy quyền.

Ở lĩnh vực điện ảnh do Cục Điện ảnh chủ trì, các thỏa thuận tập trung xây dựng hạ tầng phân phối và giáo dục - truyền thông: phát triển nền tảng đặt vé xem phim trực tuyến cho Trung tâm Chiếu phim Quốc gia và Tập đoàn Beta Group (phối hợp với Công ty TNHH Điện ảnh Truyền hình Việt Nam), và mở rộng dịch vụ chiếu phim cho học sinh, giáo viên thông qua hợp tác với các doanh nghiệp du lịch - truyền thông, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa phim Việt Nam và khán giả, đồng thời bồi dưỡng thẩm mỹ, văn hóa thị giác cho thế hệ trẻ.

Sợi chỉ đỏ xuyên suốt các thỏa thuận là bản quyền - yếu tố then chốt của tăng trưởng văn hóa số. Khi bản quyền được bảo vệ bằng cơ chế pháp lý vững và công nghệ minh bạch, niềm tin của nhà sáng tạo, nhà sản xuất được củng cố, dòng vốn cho công nghiệp văn hóa trở nên bền bỉ, và công chúng được tiếp cận sản phẩm - dịch vụ chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.

Ứng dụng AI trong giám sát nội dung, blockchain trong định danh quyền, mã hóa trong kiểm soát truy cập là những hướng đi cụ thể giúp chuyển mô hình "hậu kiểm" sang "tiền kiểm - đồng kiểm", giảm chi phí thực thi, tăng hiệu quả thu phí, tối ưu hóa phân chia doanh thu và khuyến khích hình thành các mô hình kinh doanh mới như thuê bao, vi thanh toán, cấp phép linh hoạt hay đồng sáng tạo với chia sẻ doanh thu minh bạch.

Nhìn tổng thể, lễ ký kết hợp tác nhiều bên trong lĩnh vực Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã định hình lộ trình phát triển văn hóa số Việt Nam: một hệ sinh thái mà sáng tạo đi cùng bảo vệ bản quyền, nội dung gắn liền hạ tầng, thị trường song hành đào tạo, và công nghệ hỗ trợ pháp lý; khi cơ chế bảo vệ quyền được đặt ở trung tâm, mọi mắt xích trong chuỗi giá trị đều được củng cố: tác giả yên tâm sáng tạo, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, nền tảng tối ưu phân phối, công chúng tiếp cận nội dung chuẩn mực.

Chuyển đổi số trong văn hóa không chỉ là đưa "cái cũ" lên môi trường mới, mà là kiến tạo chuẩn mực mới cho sản xuất, phân phối, tiêu dùng và bảo hộ, các thỏa thuận được ký kết với sự vào cuộc của cơ quan quản lý, doanh nghiệp công nghệ - truyền thông, tổ chức nghề nghiệp và nền tảng số cho thấy quyết tâm chuyển nguyên tắc đó thành thực tiễn vận hành. Từ đây, mục tiêu lan tỏa vẻ đẹp Việt Nam bằng sức mạnh truyền thông số, phát triển công nghiệp văn hóa và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế - xã hội trở nên khả thi hơn bao giờ hết.

Khi hội nhập số đi vào chiều sâu, năng lực tự chủ bản quyền sẽ trở thành thước đo sức mạnh mềm quốc gia, và chính trong sự hợp tác chiến lược này, hình hài một tương lai đã hiện rõ: văn hóa số Việt Nam được kiến tạo bởi sáng tạo chuyên nghiệp, được bảo vệ bằng công nghệ minh bạch, và được lan tỏa nhờ những liên minh công - tư hiệu quả, đặt nền móng cho một hệ sinh thái trưởng thành, tự tin và bền vững.