Origami - Từ nếp gấp Nhật Bản đến nghệ thuật sáng tạo toàn cầu

11/11/2025 10:27 GMT+7 | Multimedia

Origami, nghệ thuật gấp giấy truyền thống của Nhật Bản, từ lâu đã trở thành niềm say mê của hàng triệu người trên khắp thế giới. Ngày 24/10 đến ngày 11/11 hằng năm được chọn là Những ngày Origami Thế giới, nhằm tôn vinh bộ môn nghệ thuật tinh tế và giàu tính sáng tạo này.

Từ nếp gấp Nhật Bản đến nghệ thuật sáng tạo toàn cầu

Tên "Origami" bắt nguồn từ hai từ tiếng Nhật là oru (gấp) và kami (giấy), được sử dụng từ năm 1880. Dù có nguồn gốc xa xưa từ Trung Quốc, nhưng chính ở Nhật Bản, nghệ thuật gấp giấy đã được chắt lọc, sáng tạo và nâng lên thành một biểu tượng văn hóa. Một trong những quy tắc đặc trưng của Origami truyền thống là không dùng kéo hay keo dán, chỉ với một tờ giấy vuông, người nghệ sĩ có thể tạo ra cả một thế giới sống động qua từng nếp gấp.

Dưới bàn tay sáng tạo của người Nhật, nghệ thuật gấp giấy Origami ngày càng được phát triển. Ngày nay, Origami không chỉ được trân trọng và yêu thích tại Nhật Bản mà còn lan rộng ra khắp thế giới.

Khi niềm đam mê Origami trở thành hành trình sáng tạo

Với Ilan Garibi, nghệ sĩ origami người Israel, niềm đam mê ấy khởi nguồn từ một khoảnh khắc bất ngờ thời thơ ấu: "Tôi bắt đầu gấp giấy từ năm 11 tuổi. Có một người bạn mang đến lớp một con chim biết vỗ cánh, và khi đôi cánh giấy ấy đập lên, tôi thực sự thấy choáng ngợp. Từ một tờ giấy đơn giản mà có thể tạo ra một điều hoàn toàn mới, khoảnh khắc ấy khiến tôi bị mê hoặc. Bây giờ tôi đã gần 60 tuổi, có hơn 200 mẫu tự thiết kế. Cảm giác được tạo ra thứ gì đó mới và chia sẻ với thế giới thật sự mang lại cho tôi niềm hạnh phúc và sự mãn nguyện."

Còn với Mitya Miller, nghệ sĩ origami người Nga, con đường đến với origami lại là một vòng quay đầy duyên nợ: "Tôi lớn lên ở miền Bắc nước Nga và từng gấp giấy khi còn học trung học, nhưng dừng lại khi vào đại học. Sau này, khi gần 40 tuổi, niềm yêu thích ấy quay trở lại, từ một thú vui thành nghề thủ công, rồi trở thành hoạt động nghệ thuật. Tác phẩm của tôi chủ yếu là các mẫu gấp hình học, tạo nên họa tiết trang trí độc đáo trên tờ giấy phẳng."

Như lời anh Mitya Miller chia sẻ, nhiều người ban đầu tìm đến origami chỉ như một trò tiêu khiển, nhưng rồi chính sự tỉ mỉ và trí tưởng tượng trong từng nếp gấp lại dẫn họ vào con đường nghệ thuật đích thực.

Origami - Từ nếp gấp Nhật Bản đến nghệ thuật sáng tạo toàn cầu - Ảnh 2.

Tác phẩm của tác giả Nguyễn Anh Nghĩa (Thành viên VOG)

Tại Việt Nam, năm 2025 đánh dấu 20 năm thành lập Vietnam Origami Group (VOG), cộng đồng origami lâu đời và lớn nhất cả nước. Từ một nhóm nhỏ những người yêu thích gấp giấy, VOG đã trở thành nơi kết nối các nghệ sĩ sáng tạo, lan tỏa tinh thần bền bỉ và say mê nghệ thuật.

Một trong những tên tuổi nổi bật của VOG là Nguyễn Hùng Cường, người từng theo học thạc sĩ kỹ thuật điện tử nhưng rẽ hướng để theo đuổi origami. Anh bắt đầu sáng tạo mẫu gấp riêng từ năm 10 tuổi, hướng đến những thiết kế phức tạp và đầy bất ngờ. Hai thập kỷ qua, VOG đã phát hành sách, tổ chức các triển lãm và biến bộ môn nghệ thuật gấp giấy của Nhật Bản thành một phần của dòng chảy văn hóa Việt. Nguyễn Hùng Cường cho biết VOG "muốn mở ra một thế giới origami đa sắc màu cho tất cả mọi người, có thể đến chiêm ngưỡng và tìm hiểu những phong cách origami khác nhau."

Origami - Từ nếp gấp Nhật Bản đến nghệ thuật sáng tạo toàn cầu - Ảnh 3.

Tác phẩm của tác giả Nguyễn Hùng Cường (Thành viên VOG)

Từ những con hạc nhỏ bé, bông hoa tinh xảo cho đến những mô hình phức tạp, origami đã trở thành minh chứng cho sự sáng tạo không giới hạn của con người. Qua thời gian, bộ môn này không chỉ dừng ở trò chơi hay trang trí, mà đã trở thành một loại hình nghệ thuật đậm tính triết lý và thẩm mỹ.

Chuỗi ngày Origami Thế giới (từ ngày 24/10 đến ngày 11/11) không chỉ là dịp tôn vinh những đôi tay tài hoa, mà còn là lời nhắc rằng: đôi khi, chỉ từ một tờ giấy nhỏ bé, con người có thể tạo ra cả một thế giới diệu kỳ.

Xem thêm thông tin Văn hóa tại đây

An Hạ - Mộng Thìn

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm