NSND Thanh Hoài: Từ cô bé ngọng … đến giọng Chèo vàng!

06/11/2025 19:28 GMT+7 | Multimedia

Từ vùng quê Thái Bình - cái nôi của nghệ thuật chèo… một cô bé mười lăm tuổi khăn gói lên Hà Nội học hát. Giọng còn ngọng, dáng nhỏ bé, nhưng trong ánh mắt cô đã lấp lánh niềm say mê kỳ lạ với những làn điệu quê hương. Hơn sáu mươi năm sau, cô bé ấy trở thành NSND Thanh Hoài - một trong những giọng chèo huyền thoại của sân khấu truyền thống Việt Nam.

NSND Thanh Hoài chia sẻ và hát "Đào liễu" cực hay ở tuổi U80

Giọng hát của bà mộc mạc, đằm thắm mà kiêu hãnh. Bà không chỉ biểu diễn, mà còn miệt mài truyền dạy, lưu giữ từng kỹ thuật ngâm, hát, nhả chữ, nhấn nhá những tinh hoa tưởng chừng bị thời gian phủ bụi. Cả cuộc đời, bà gắn bó với một niềm tin giản dị: giữ chèo là giữ hồn dân tộc.

"Tôi nói ngọng lắm!" - bà cười khi kể lại buổi đầu được đoàn Chèo Trung ương tuyển chọn. "Các bác bảo: Con có giọng đấy, nhưng ngọng quá! Lên Hà Nội rồi người ta sẽ sửa cho."

Vậy là cô gái quê lúa năm nào theo đoàn ra Thủ đô, trở thành một trong những học viên đầu tiên của Trường Nghệ thuật Sân khấu. Từ đó, bà gắn bó trọn đời với chèo suốt hơn sáu mươi năm, với bao thăng trầm và yêu thương chưa từng vơi.

"Đến giờ, gần 80 tuổi rồi mà cứ nghe câu hát chèo là lòng lại xao xuyến. Thấy hay là lại muốn hát, muốn truyền lại cho các em."

NSND Thanh Hoài

NSND Thanh Hoài trong cuộc trò chuyện với phóng viên

Trên sân khấu Đoàn Chèo Trung ương, bà đã hoá thân trong hàng chục vai diễn: Lưu Bình - Dương Lễ, Quan Âm Thị Kính, Trí Vân, và đặc biệt là Giáng Hương trong vở Từ Thức gặp Tiên - vai diễn giúp bà giành Huy chương Vàng tại Hội diễn sân khấu năm 1990.

Bà kể lại với niềm xúc động:

"Lúc ấy, tôi chỉ được ký vai phụ. Đến hội diễn, bạn diễn chính bỗng bị cấp cứu, còn hai ngày nữa phải lên sân khấu. Các bác hỏi có đảm bảo được không, tôi chỉ nói: Cháu thuộc hết rồi, xin cho cháu được diễn. Và tôi đã diễn hết mình. Vai ấy giúp tôi được khán giả nhớ đến suốt đời."

Từ cô bé ngọng năm nào... trở thành một giọng ca huyền thoại của nghệ thuật truyền thống

Không chỉ hát chèo, NSND Thanh Hoài còn học và hát được ca trù, hát sẩm, hát chầu văn, dân ca ba miền.

"Vì yêu nghề nên tôi học tất cả từ các cụ, các thầy, để hiểu và giữ cho được cái gốc. Nhờ thế, đi đâu tôi cũng có thể hát: chèo, ca trù, hát văn… cái nào cũng là máu thịt cả."

Sự say mê ấy khiến bà trở thành người kết nối giữa truyền thống và hiện đại. Bà đã tham gia nhiều dự án âm nhạc cùng các nghệ sĩ trẻ như nhạc sĩ Quốc Trung (Đường xa vạn dặm), Phó An My, hay gần đây là nghệ sĩ violin Trịnh Minh Hiền trong một dự án kết hợp độc đáo giữa violin và nghệ thuật ca trù.

"Tôi quý lắm. Các em trẻ giờ rất tài năng, lại hướng về truyền thống. Có em kéo violon mà vẫn muốn kết hợp với chèo, ca trù điều đó khiến tôi cảm động. Cứ thấy người trẻ yêu truyền thống là mình có thêm niềm tin."

NSND Thanh Hoài

NSND Thanh Hoài tham gia chương trình cùng nghệ sĩ violin Trịnh Minh Hiền

Hơn nửa thế kỷ gắn bó với sân khấu, điều khiến NSND Thanh Hoài tự hào nhất không chỉ là những huy chương, mà là những học trò tiếp nối giọng chèo của bà. Trong mỗi buổi giảng, bà vẫn kiên trì uốn nắn từng lối nhả chữ, từng hơi ngân, bởi bà hiểu đó là sợi dây nối dài di sản.

"Chèo cho tôi tất cả: danh tiếng, niềm vui, cả một đời sống. Và tôi chỉ mong, thế hệ trẻ hôm nay, khi sáng tạo, vẫn còn nghe thấy trong lòng mình một câu hát quê hương."

Yên Khương

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm