Ngẫm ngợi cuối tuần: Tìm ra gốc bệnh

02/08/2025 20:06 GMT+7 | Văn hoá

Thời học phổ thông, lúc ấy nhà thiếu thốn. Áo không đủ mặc, mùa Đông rét đến cùng cực nhưng ngoài manh áo vải cũ nát, chỉ phong phanh cái áo sợi dệt Nam Định. Bố mẹ cũng rách thế thì kêu ai. Kêu cũng chẳng có.

Tôi bị ho liên miên. Năm đi học trung cấp 23 tuổi amidan sưng đến khó thở, Bệnh viện lưu động đến trường khám, chỉ định cắt. Cắt amidan xong mà ho vẫn không dứt.

Ra công tác, đi khám lần nào bác sĩ cho chụp phổi vì nghi bệnh lao. Phổi vẫn sáng, bác sĩ kết luận viêm họng hạt mãn tính. Không tìm ra nguyên nhân nào khác. Tôi vẫn làm việc bình thường. Chỉ có điều làm việc nặng thì mệt nhanh. Uống thuốc ho chỉ đỡ chứ không khỏi.

Khi ngoài bốn mươi tuổi, một lần đi khám Đông y gặp cụ lang y nổi tiếng. Cụ xem mạch, khi tôi hỏi bệnh ho dai dẳng, kiểm tra X quang mấy lần, cả chiếu lẫn chụp không tìm ra bệnh. Lúc ấy cụ bảo cái ho của anh là do "tâm phế". Ho bị ảnh hưởng từ tim. Chắc chắn hồi bé anh bị nhiễm lạnh sâu, bị thấp khớp nó chạy vào tim.

Ngẫm ngợi cuối tuần: Tìm ra gốc bệnh - Ảnh 1.

Ảnh minh hoạ: Internet

Nghe thế tôi nhớ lại, năm 14 tuổi bị đau khớp vai trái ba tháng, sưng nóng nhưng vẫn sinh hoạt bình thường. Hết ba tháng, khớp vai trái khỏi thì chuyển sang khớp vai phải. Cũng ba tháng. Và tiếp đến là hai khớp hông. Tròn một năm bệnh thấp khớp đi qua tứ chi. Rồi cũng khỏi. Biết đâu là vào lúc đang lớn, tôi chịu vận động, thể dục đều đặn 8 động tác cơ bản học ở trường phổ thông. Sức khỏe cuốn đi, làm giảm thiểu biến chứng khớp nhưng không thoát. Đông y có câu "Khớp đớp tim" là thế. Tôi đã thấy vài trường hợp bệnh tim do biến chứng khớp và chết rất nhanh khi còn trẻ.

Nhớ lại chuyện này để thấy cái kì tài của Đông y. Chỉ xem mạch mà nhìn ra gốc bệnh. Nhưng đội ngũ lang y thật sự có tâm, có tầm còn những ai? Khi Tây y phát triển thành mạch đi chính của ngành y tế thì Đông y bị xao nhãng. Những người truyền nghề và học nghề không còn chú mục như xưa thì kinh nghiệm nghề cũng mòn mỏi dần đi.

Cụ lang bảo: không chữa được kịp thời, nay thành tật. Chữa được bệnh nhưng ai chữa được tật. Chữa tật khó lắm, tật là mãn tính rồi.

***

Mười mấy năm trước, dưới gầm ngón chân cái của tôi bị nóng ran, nổi cục chai cứng và buốt. Bác sĩ chỉ định mổ. Tôi sợ mổ xong, nó còn chân, sẽ bị lại.

Thấy tôi lo lắng ngẩn người, chú em làm Đông y bảo: Bác để em chữa cho tuyệt nọc. Tôi bán tín bán nghi nhưng nghe chuyện mổ còn sợ hơn. Thế là chiều chiều tôi qua nhà, chú dùng cây kim bạc xoe xoe cho cắm sâu vào mụn chai đến khi tôi kêu buốt thì dừng, rồi đốt điếu ngải hơ nửa giờ. Sức nóng của ngải truyền qua kim bạc cho cảm giác hơi rưn rứt nhưng chịu được...

Chú bảo: Em đã từng chữa cho người bị mọc chai ở bốn năm chỗ trên chân. Nó bám dầy như sung. Em chỉ hỏi chỗ mọc chai đầu tiên để xiên kim hơ ngải. Nó chỉ là cục chai nhỏ, có chỗ mọc sau lớn hơn nhiều. Em làm như chữa cho bác...

Kinh nghiệm thầy thuốc dân gian là thế. Để chữa được bệnh phải tìm đến nơi gốc sinh ra nó để trừng trị. Tôi không coi Đông y là tốt hơn Tây y, hay ngược lại, mà mỗi nền y học có một thế mạnh riêng, và chữa được bệnh hay không còn phụ thuộc vào cái tài, cái tâm của thầy thuốc cùng nhiều điều kiện khác nữa. Nhưng tôi rất tâm đắc với kinh nghiệm Đông y về việc tìm ra gốc bệnh - một khi đem kinh nghiệm này vào "chữa trị" các "căn bệnh" của xã hội thì có khi hiệu quả chẳng kém gì luật pháp!

Họa sĩ Đỗ Đức

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm