Ngẫm ngợi cuối tuần: Thủy tề lấy gỗ

09/11/2025 21:06 GMT+7 | Văn hoá

Không nhớ đó là năm 1955 hay 1956, vùng núi xã Bản Ngoại dưới chân Tam Đảo hứng một trận lụt có một không hai. 

Cả cánh đồng Ba Giăng, xóm Quẵng, Quang Trung, Lê Lợi, Đầm Sen, Đống Mối chìm trong biển nước mênh mông. May sao nhà tôi ở vào khoảnh đất cao nên nước không mé tới. Giữa rừng sâu núi cao mà lụt thì phải biết cơn mưa đó lớn như thế nào!

Trận mưa đó dai dẳng một ngày rồi sang đêm không dứt. Khi ấy xóm làng chưa có điện, chỉ lom dom ánh sáng của cây đèn hoa kỳ hàn bằng sắt tây. Cả xã chưa ai có cái đèn bão để đi trong đêm mưa gió. Thế nên đành bất lực nghe mưa trong đêm đen, ầm ì nước dâng bốn bề, quét qua đâu thì đấy chịu, thấy gì mà cứu được nhau.

Ngẫm ngợi cuối tuần: Thủy tề lấy gỗ - Ảnh 1.

Sau mưa lũ gỗ phủ đầy trên sông. Ảnh minh hoạ: CAND

Sáng sớm hôm sau trời quang mây tạnh, thấy nước mênh mang bốn bề như biển cả, những ruộng lúa vương đầy rác rưởi nhưng may còn nhiều cây cối cản dòng nước, nên nhà cửa ruộng vườn chỉ bị úng mà không bị cuốn.

Buổi trưa, bố tôi xắn quần lội nước về. Thì ra mờ sáng ông đã nhao ra chạy xem đồng đất úng lụt ra sao. Ông hốt hoảng nói với những người tụ tập đầu ngõ: Các ông bà ơi, thì ra vua thủy tề lấy gỗ làm nhà. Đoạn sông Công dưới chân gò Cao Khản còn mắc lại cây chò ba bốn người ôm. Các Ngài đi lấy gỗ về không kịp, trời sáng đành phải bỏ gỗ lại về thủy cung.

Ông nói cứ y như thật, như ông vừa gặp vua thủy tề cùng các âm binh.

Tôi cũng tót xuống xem. Đúng là sức nước mạnh ghê gớm thật, cây chò to thế mà bị bục gốc không biết từ đâu trôi về nằm chềnh ềnh thành cây cầu bắc qua sông. Nó bị xoay ngang nên không thể theo dòng trôi tiếp được, tạo thành cây cầu. Cây cầu gỗ chò bất đắc dĩ ấy quá tiện cho dân làng lên núi cả những ngày nước lũ.

Bố tôi bảo, dưới thủy cung, người ta dùng gỗ chò chỉ làm cung điện. Khi ấy, vùng tôi lác đác còn vài đại thụ chò chỉ quá khả năng khai thác thủ công nên vẫn còn. Nên nghe thế, dân làng càng thắc thỏm không yên, lại lo lũ lụt.

Cây cầu gỗ chò lần ấy còn dùng làm cầu được hàng chục năm sau, bởi thứ người trần sử dụng thì long vương cũng không dùng nữa. Nhưng rồi theo thời gian nó cũng bị mục, rồi bị cuốn mất sau một lần lũ lớn.

***

Hơn 70 năm rồi mà ấn tượng về trận lụt ấy không phai mờ trong tôi. Sau này, thêm nhiều năm bão lũ, sông suối đổi dòng, bên lở bên bồi nhưng không có cơn mưa nào kéo dài như thế và cũng không có lũ lụt xâm lại đến nơi gia đình tôi ở.

Nhưng lụt lội như mấy năm nay thì thật đáng sợ. Thành phố Thái Nguyên, nơi tôi làm việc mấy chục năm trước chưa từng thấy trận lụt nào nước tràn vào đường phố, chứ chưa nói đến ngập lút lưng tường, đến mái gianh, kéo dài cả tuần như thời gian gần đây.

Lũ lụt bây giờ, nỗi ám ảnh dân gian về chuyện vua thủy tề lấy gỗ làm cung điện không còn nữa. Biến đổi khí hậu, môi trường được cho là nguyên nhân. Nhưng để khắc phục được lũ lụt cũng không là chuyện dễ dàng.

Nhìn về quê tôi, nơi thiên nhiên chưa bị đô thị hoá, sông suối cũng tương đối hiền hòa, nên mùa mưa vẫn ổn. Chỉ tội, nơi an toàn thì ít, nơi bất ổn lại nhiều.

XEM THÊM TIN TỨC VĂN HOÁ TẠI ĐÂY

Hoạ sĩ Đỗ Đức

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm