Ngẫm ngợi cuối tuần: Duyên đời

17/08/2025 07:55 GMT+7 | Văn hoá

12 năm nay, mỗi năm đôi lần tôi đi Hà Giang (cũ), nay là Tuyên Quang. Bạn bè cứ tưởng tôi rong chơi du lịch. Thực tình, tôi đi lần nào cũng vì công việc. Có việc mới đi. Vẫn nói với bạn bè rằng mình hết tuổi đi chơi rồi, ai cũng nửa tin nửa ngờ.

Năm 2013 với sự đỡ đầu của báo Thể thao và Văn hóa, tôi bày 21 bức tranh sơn dầu ở chợ Đồng Văn. Ba ngày triển lãm đúng dịp Quốc khánh năm đó cho đồng bào xem. Dịp ấy, báo giúp đấu giá tranh tặng được cho hai gia đình Vừ Mí Già và Giàng Mí Lúa ở Đồng Văn, mỗi hộ căn nhà trị giá 40 triệu. 12 năm sau, đúng một con giáp, năm 2025 này, tôi lại có dịp cùng báo Thể thao và Văn hóa cắt băng một lớp học ở thôn Đề Lảng, xã Mèo Vạc. Lần này là công trình công cộng có cấu trúc đúng theo sắc thái người Mông, từ kiến trúc đến họa tiết hoa văn. Một lớp học đẹp nhất trong các lớp học tại bản từng được làm. Báo Thể thao và Văn hóa đầu tư 350 triệu cho điểm trường gồm 3 gian, hai gian cho mẫu giáo và mầm non. Còn gian nhỏ hơn cho các cô giáo nghỉ ngơi sau giờ đứng lớp vất vả.

Ngẫm ngợi cuối tuần: Duyên đời - Ảnh 1.

Lớp học ở thôn Đề Lảng, xã Mèo Vạc mới được báo Thể thao và Văn hóa cắt băng. Ảnh: Phạm Huy

Thế là đúng một hoa giáp. Không ai ngờ lại có sự hợp tác kéo dài đến thế của tôi với báo. Tất cả là cái duyên đời.

Đi ngược dòng thời gian 50 năm trước. Năm 1973, tôi lên Đồng Văn theo chân người bạn cùng lớp là Hoàng Quốc Cứu, họa sĩ người Tày. Sau này anh làm đến Phó Giám đốc Sở Văn hóa Hà Giang. Chuyến đi ấy gây cho tôi ấn tượng rất mạnh về sự hùng vĩ và huyền bí của mảnh đất biên cương. Chính vẻ đẹp biên thùy ấy nuôi cảm hứng đời làm nghệ thuật của tôi, để dẫn đến có triển lãm tạ ơn vùng đất làm tại chợ Đồng Văn năm 2013.

Và câu chuyện mái nhà tình nghĩa cho hai hộ đồng bào mà báo Thể thao và Văn hóa giúp thực hiện năm đó đã truyền cảm hứng cho nhóm thiện nguyện "Vì trẻ em vùng cao", và sau này là "Hoa của đá" hình thành một chương trình vô tiền khoáng hậu. Trong 12 năm qua, nhóm làm được cho Đồng Văn, Mèo Vạc 21 điểm trường với 44 lớp học và điểm thứ 22 này lại là của báo Thể thao và Văn hóa đầu tư. Kiến trúc sư Phạm Trọng Nghĩa trong nhóm Hoa của đá ba lần thiết kế mẫu nhà để chọn lấy phương án hay nhất thể hiện đúng tinh thần sắc tộc trên đất người Mông.

Nhìn lại để thấy nếu không có Hoàng Quốc Cứu, người bạn ở Đồng Văn thì không có tôi với những tác phẩm về vùng biên cương Tổ quốc và sẽ không có triển lãm năm 2013 với sự tổ chức của báo. Và cũng sẽ không có nhóm Hoa của đá cũng như 45 lớp học cho các cháu mẫu giáo mầm non. Tất cả cội nguồn của sự lan tỏa tình thương cho các cháu mẫu giáo rẻo cao bắt đầu từ Hoàng Quốc Cứu, một người con của rẻo cao và tôi như cái cầu nối ngẫu nhiên.

Lần này lên tôi đến viếng mộ Hoàng Quốc Cứu ở dưới chân dãy núi đá làng Nghiến. Một làng cổ của Đồng Văn. Ông mất vì bệnh hiểm nghèo đã 32 năm. Tôi thì thầm bên mộ nói với ông những kỉ niệm học đường và những phúc lộc do ông sống tử tế đã đem về cho quê hương tình bạn tình đời và những giá trị vật chất hôm nay, mà khi sống chắc ông không bao giờ nghĩ đến điều đó.

Duyên đời, vậy mà có thật!

Họa sĩ Đỗ Đức

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm