Vài tháng trước sinh nhật lần thứ 30, Mohamed Salah được hỏi trong một cuộc phỏng vấn rằng anh cảm thấy thế nào khi bước vào độ tuổi mà hầu hết các cầu thủ bóng đá thường được coi là đã qua đỉnh cao phong độ. "Tôi không nghĩ về việc mình sẽ 30 tuổi", anh nói với tạp chí Four Four Two. 

"Tôi hỏi một số cầu thủ và họ nói đó là một cảm giác khác khi bạn 30, nhưng tôi cảm thấy ổn. Tôi đang tận hưởng cuộc sống, tôi đang tận hưởng bóng đá — tuổi tác giờ không còn quan trọng".

Trong suốt mùa giải trước, vua phá lưới Premier League (29 bàn) và người cung cấp nhiều đường kiến tạo nhất (18) đã chứng minh quan điểm của mình. Anh bước sang tuổi 33 vào tháng Sáu, nhưng những màn trình diễn của Salah đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Liverpool đến với danh hiệu. Những màn trình diễn đó giúp Salah có được hợp đồng mới kéo dài hai năm — bất chấp sự miễn cưỡng của chủ sở hữu Liverpool, Fenway Sports Group, trong việc trao các hợp đồng lớn hơn 12 tháng cho các cầu thủ ở độ tuổi ngoài 30 — và sự tôn trọng không ngừng từ các đồng nghiệp. Tối qua, bốn ngày sau khi ghi bàn thắng đầu tiên của mùa giải mới trước Bournemouth, anh trở thành người đầu tiên ba lần giành giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp - giải thưởng do các cầu thủ ở Anh bình chọn.

"Những gì Mo làm được mỗi mùa thật điên rồ. Nó thật đáng kinh ngạc", Daniel Sturridge, từng là đồng đội của Salah, nói trên Sky Sports. Cựu hậu vệ Liverpool Jamie Carragher gọi đó là "mùa giải xuất sắc mọi thời đại", xếp Salah chỉ sau Thierry Henry trong số các tiền đạo Premier League.

Ở độ tuổi mà hầu hết các cầu thủ hàng đầu bắt đầu cho thấy dấu hiệu suy giảm, làm thế nào Salah lại đạp ga và tăng tốc vào một chiều không gian hoàn toàn mới? Tại Roma, nơi anh ký hợp đồng chính thức từ Chelsea vào năm 2016 sau khi gây ấn tượng dưới dạng cho mượn, Salah bắt đầu tinh chỉnh chế độ chuẩn bị và phục hồi, điều đã trở thành trung tâm cho thành công của anh.

Trong một cuộc phỏng vấn với L'Equipe năm 2022, anh nói rằng tại Ý, anh bắt đầu "tìm kiếm những chi tiết" giúp anh "phục hồi tốt và cảm thấy khỏe khoắn trận này qua trận khác". Anh mua máy tập cardio và tạ, đồng thời xây một sân tập riêng trong vườn nhà để luyện tập sút bóng với huấn luyện viên.

Trong cuốn sách "Chasing Salah", tác giả Simon Hughes mô tả một trại huấn luyện trước mùa giải khắc nghiệt ở Evian, miền nam Pháp, do huấn luyện viên Liverpool Jurgen Klopp tổ chức vào năm 2018. Trong khi các nhân viên massage và vật lý trị liệu bận rộn xử lý các chấn thương cơ bắp của đồng đội, yêu cầu duy nhất của Salah là về việc chuẩn bị và đảm bảo cơ thể sẵn sàng cho bất cứ điều gì Klopp đưa ra vào ngày hôm sau. Trong cuốn sách của Hughes, một người từng làm việc với Salah về phục hồi nói rằng anh là "một cỗ máy… một quái vật".

Dù các cầu thủ phải hoàn thành ba buổi tập mỗi ngày ở Evian, Salah vẫn bắt đầu và kết thúc bằng việc đến phòng gym, xây dựng dựa trên thói quen anh đã bắt đầu ở Chelsea. Salah đã sử dụng phòng gym từ khi còn tuổi teen, nhưng tại Chelsea, nó trở thành một nơi trú ẩn, cũng như nơi để cải thiện: "Tôi từng đến đó mỗi ngày vì tôi biết mình sẽ không được thi đấu", anh nói với tạp chí GQ năm 2022. Anh cũng cảm thấy nhiều đồng đội tại câu lạc bộ to lớn hơn anh và tốc độ của anh cần được bổ sung bằng sức mạnh để tồn tại ở Premier League.

Đến khi Salah trở lại Anh vào năm 2017, việc tập gym đã hoàn toàn ăn sâu vào cuộc sống của anh, cả trong và ngoài môi trường câu lạc bộ. Trong "Chasing Salah", Hughes viết rằng trong khi các cầu thủ khác đến sớm tại trụ sở Liverpool sẽ dành thời gian trước buổi tập để chơi bi-a, Salah lại ở phòng gym, tập trung vào sức mạnh cơ bụng và xoay người.

Dù cơ bụng nổi rõ có thể là khía cạnh ấn tượng nhất về thể hình của anh (đặc biệt với những người chưa bao giờ thấy một múi bụng, huống chi sáu múi), chúng phần lớn là sản phẩm phụ của chế độ dinh dưỡng tốt và gen di truyền của anh. Quan trọng hơn là sự ổn định cốt lõi sâu bên trong và khả năng xoay người khi di chuyển với tốc độ cao.

"Anh ấy sẽ tập trung vào sức mạnh xoay người vì anh ấy đã xác định đó là điều quan trọng với lối chơi của mình", Tiến sĩ Ben Rosenblatt, người từng làm huấn luyện viên hiệu suất thể chất chính của đội tuyển nam Anh trong bảy năm, nói. "Đối với Salah, đó là giữ các cầu thủ đối phương và luồn lách qua những khoảng trống nhỏ".

Kết hợp với khía cạnh hiệu suất này, Rosenblatt nói rằng sự tập trung của Salah vào sức mạnh xoay người có thể dựa trên kiến thức anh thu thập được về cơ thể mình và những gì cần thiết để duy trì khả năng chống chịu trước yêu cầu của bóng đá đỉnh cao. "Có thể có điều gì đó trong lịch sử chấn thương của anh ấy khiến anh ấy nghĩ rằng mình cần có một thân mình thật mạnh và thật mạnh mẽ khi xoay người", Rosenblatt bổ sung. "Anh ấy đã xác định một điều quan trọng cả với lối chơi và lịch sử chấn thương của mình mà anh ấy liên tục đầu tư công sức vào. Đó là một trong những chìa khóa để giữ cho các cầu thủ khỏe mạnh và bền bỉ ở giai đoạn sau của sự nghiệp".

Ngoài sân tập, Salah vẫn tận tâm với công việc. Hai căn phòng trong ngôi nhà anh sống cùng vợ Magi và hai con gái, Makka và Kayan, chứa đầy thiết bị gym, bao gồm tạ tự do, máy chạy bộ, xe đạp tập thể dục, một máy cải tiến Pilates nhỏ và các máy kháng lực cố định.

Anh có thiết bị để thực hiện cryotherapy - liệu pháp lạnh cực độ ở nhiệt độ dưới âm 80°C (-112°F) - giúp tăng tốc phục hồi cơ bắp sau tập luyện bằng cách giảm đau nhức và viêm. Ngoài ra còn có một buồng oxy cao áp, nơi anh có thể hít thở oxy nguyên chất ở áp suất không khí cao gấp hai hoặc ba lần bình thường, có thể thúc đẩy phục hồi cơ bắp và sức bền, theo một số nghiên cứu.

Salah đùa rằng ngôi nhà của mình trông giống một bệnh viện hơn. Khi các con đã đi ngủ, anh thường đến phòng gym tại nhà để tập trung vào một điều cụ thể, như độ linh hoạt hoặc khả năng di chuyển. "Vợ tôi nói tôi dành nhiều thời gian với các máy móc hơn là với cô ấy", anh nói với L'Equipe.

Điều đó rõ ràng hiệu quả. Salah đã chơi toàn bộ các trận đấu ở Premier League của Liverpool mùa trước và điều đó không có gì bất thường đối với anh. Cho đến khi bị rách gân kheo trong nhiệm vụ tại Cúp các quốc gia châu Phi vào tháng 1 năm 2024, anh chỉ bỏ lỡ 10 trận đấu tại Premier League trong suốt sáu mùa rưỡi tại Anfield — một thành tích đáng kinh ngạc đối với một cầu thủ thường xuyên phải nhận những pha truy cản mạnh mẽ từ các hậu vệ đối phương.

Nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm di truyền, đóng một vai trò, Luke Anthony, giám đốc lâm sàng tại trung tâm chấn thương thể thao GoPerform, người từng làm việc với các câu lạc bộ như Watford, Reading và Norwich City, nói. "Chúng ta biết rằng với một số chấn thương, như chấn thương dây chằng chéo trước, dường như có một số khuynh hướng khiến một số người dễ gặp loại chấn thương này".

Lịch sử chấn thương là một yếu tố quyết định lớn khác đối với độ bền trong tương lai của một cầu thủ. "Vì vậy, một khi bạn bị một chấn thương, dù là gân kheo, đùi hay đầu gối, bạn có khả năng bị chấn thương đó lần nữa cao hơn so với người chưa từng bị chấn thương đó", Anthony nói. "Nếu bạn gặp chấn thương ở giai đoạn đầu sự nghiệp, nó có thể lành tốt, nhưng bạn sẽ mang nguy cơ chấn thương đó trong hồ sơ của mình khi tiến xa hơn".

Cũng có một phần may mắn và hoàn cảnh, bao gồm cả yếu tố hàng ngày tại câu lạc bộ và cách một huấn luyện viên quản lý khối lượng tập luyện.

Salah cũng là một người yêu thích Pilates, và đã đặt một máy cải tiến Pilates giữa giá squat, chồng tạ và máy chạy bộ trong phòng gym tại nhà. "Khi bạn chơi bất kỳ môn thể thao nào, nó lấy đi khả năng di chuyển của bạn", Rosenblatt giải thích. "Một cầu thủ bóng đá có thể mất phạm vi chuyển động quanh mắt cá chân, hông hoặc cột sống ngực (phần giữa) và Pilates sẽ giúp khôi phục điều đó".

Máy cải tiến cũng thách thức cơ thể theo những cách mà nó không quen, đòi hỏi mức độ nhận thức cơ thể rất cao để thực hiện tốt. "Có cơ hội để kiểm tra cơ thể và tìm ra chỗ nào cảm thấy căng, chỗ nào mất khả năng di chuyển hoặc cần hỗ trợ thêm", Rosenblatt nói. "Bạn cũng cần mức độ chính xác và kiểm soát cơ thể cực cao để thực hiện tốt loại hình này. Mức độ kiểm soát và nhận thức cơ thể đó thực sự quan trọng đối với bất kỳ vận động viên nào, đặc biệt là người đang cố gắng duy trì sự nghiệp".

Bên cạnh Pilates, Salah cũng thực hành yoga. Sau khi ghi bàn vào lưới Chelsea trong mùa giải 2018-19, anh ăn mừng bằng tư thế "cây" (đứng trên một chân, đặt lòng bàn chân kia vào mặt trong đùi của chân đứng và nâng hai tay lên trên đầu), đòi hỏi sự cân bằng, tập trung và ổn định tuyệt vời.

"Tôi là một người yêu yoga!" Salah thốt lên trong cuộc phỏng vấn sau trận, thêm tên mình vào danh sách ngày càng dài các cầu thủ ca ngợi lợi ích của môn này trong việc cải thiện độ linh hoạt và sức mạnh cốt lõi, cả hai đều quan trọng để bảo vệ khỏi chấn thương.

Yoga cũng giúp Salah kiểm soát trạng thái tinh thần và cảm xúc. Trong các bài tập yoga, trọng tâm thường được đặt vào hơi thở và khả năng thở từ bụng thay vì ngực, giúp làm dịu hệ thần kinh.

Rosenblatt đã giới thiệu bài tập thở cho đội tuyển Anh vào năm 2020 sau khi chứng kiến các cầu thủ kiệt sức sau chiến thắng luân lưu trước Colombia ở vòng 16 đội World Cup 2018. "Mọi người đều kiệt sức", anh nhớ lại, "không hẳn là về thể chất. Tôi chưa từng thấy điều đó trước đây nhưng về mặt cảm xúc, tâm lý, họ hoàn toàn kiệt quệ.

Chúng tôi nhận ra rằng nếu muốn tiến xa hơn, đó là điều chúng tôi phải phục hồi. Nếu bạn muốn thành công, yêu cầu chỉ ngày càng tăng và bạn chỉ có thể làm được nhiều đến thế để chuẩn bị cho họ. Bạn phải bù đắp theo một cách nào đó".

Bài tập thở có thể kích thích hệ thần kinh phó giao cảm, cung cấp sự cân bằng thiết yếu cho hệ thần kinh giao cảm (phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy) mà các cầu thủ thường xuyên rơi vào khi liên tục cố gắng thể hiện tốt nhất.

"Quản lý và điều chỉnh cảm xúc là rất quan trọng đối với bất kỳ ai, huống chi là người cố gắng biểu diễn dưới áp lực cực lớn lặp đi lặp lại", Rosenblatt nói.

Khi ở Roma, Salah cũng đọc về vận động viên bơi lội giành huy chương vàng Olympic Michael Phelps sử dụng thiền và hình dung để cải thiện hiệu suất. Từ đó, Salah bắt đầu đưa các kỹ thuật này vào thói quen hàng ngày, dành vài phút sau khi thức dậy mỗi sáng để nhắm mắt và tưởng tượng mình ở các vị trí ghi bàn khác nhau. Anh kết hợp điều này với việc nghiên cứu các thủ môn mà anh sẽ đối đầu trong các trận đấu.

"Độ bền của anh ấy là một trong những yếu tố giúp anh ấy liên tục tạo ra phong độ như hiện tại", Tiến sĩ James Malone, một nhà khoa học thể thao từng làm việc tại Premier League, bao gồm tại Liverpool từ 2010 đến 2013, nói.

Dù Malone chỉ ra trọng tâm thấp, thể hình "được rèn luyện tốt" và công việc phục hồi là một phần của độ bền đó, ông cũng nói rằng nó có thể được quy cho cách anh chơi. "Anh ấy rất chọn lọc trong di chuyển", ông nói thêm. "Giống như Cristiano Ronaldo và Lionel Messi; họ chạy và rất quyết liệt khi chạy nhưng họ rất chọn lọc khi tham gia vào một số hành động nhất định.

Ví dụ, bạn sẽ không thấy Salah chạy lung tung để thực hiện các pha tắc bóng trượt. Anh ấy thường nhảy tránh khỏi những tình huống. Bằng cách đó, anh ấy bảo vệ mình trong các trận đấu và khi bóng đến, anh ấy trở nên sống động và bắt đầu thực hiện các chuyển động cường độ cao".

Salah nói với L'Equipe rằng anh sẽ "phân tích tư thế (của đối thủ) để dự đoán sự can thiệp của họ", với công việc tốc độ và khả năng di chuyển giúp anh có lợi thế.

Nhưng trong khi cách tiếp cận đó từ lâu đã là một phần trong lối chơi của Salah, mùa 2024-25 chứng kiến sự thay đổi trong cách anh được sử dụng. Anh thực hiện ít chạy không bóng hơn bao giờ hết, dựa trên dữ liệu bảy mùa giải từ SkillCorner.

Không chỉ thực hiện ít chạy hơn, anh cũng tăng tốc ít hơn. Các pha tăng tốc cường độ cao (chạy vượt quá 3m/s²) của anh giảm từ 10,97 mỗi trận trong mùa 2023-24 xuống còn 8,95 trong mùa giải vừa qua. Tuy nhiên, điều này không phải là dấu hiệu của sự suy giảm thể chất đột ngột, mà là sự điều chỉnh chiến thuật từ huấn luyện viên mới. Chúng chắc chắn không ảnh hưởng đến năng suất của anh.

Thay vì làm giảm tác động, những thay đổi này khiến anh hiệu quả hơn. Anh chọn thời điểm cẩn thận hơn, và các pha chạy của anh dẫn đến nhiều cú sút và bàn thắng hơn bao giờ hết. Salah tạo ra gần 2,5 cú sút mỗi trận từ chuyển động không bóng mùa trước, cao nhất trong dữ liệu có sẵn từ mùa 2018-19, dù di chuyển ít thường xuyên hơn.

Một thay đổi đáng chú ý khác trong di chuyển của Salah mùa trước là nơi các pha chạy không bóng của anh bắt đầu. Dưới thời Slot, mô hình chạy của Salah giống với lối chơi cánh truyền thống hơn, trái ngược với vai trò tiền đạo cánh trong hệ thống của Klopp.

Với sự thay đổi này, Salah giờ bắt đầu các pha chạy từ vị trí sâu hơn. Tỷ lệ các pha chạy bắt đầu ở khu vực cao cấp giảm đáng kể, từ 56% trong mùa 2019-20 xuống 44% mùa trước.

Bằng cách thay đổi vị trí bắt đầu, Salah hoạt động với nhiều không gian hơn phía trước, mang lại cho anh một đường băng rõ ràng hơn để tăng tốc trước khi đối đầu với các hậu vệ.

Từ mùa 2018-19 trở đi, Salah đã bắt đầu các pha chạy ngày càng xa hậu vệ gần nhất, một xu hướng có thể liên quan đến cả sự thích nghi phòng ngự lẫn chuyển động của chính anh.

Các hậu vệ đối phương giờ có thể cảnh giác với việc áp sát quá chặt, thay vào đó cho phép mình có thêm thời gian để phản ứng với những pha bứt tốc nguy hiểm của anh. Dù là chiến lược có chủ ý từ Liverpool hay biện pháp phản ứng từ đối thủ, khoảng cách lớn hơn giữa Salah và người kèm giúp anh có thêm thời gian để tăng tốc vào không gian.

Không gian thêm này đã duy trì hiệu quả của anh và cho phép anh đạt tốc độ cao hơn. Tốc độ nước rút đỉnh cao mùa trước của anh là 31,1 km/h, cho thấy dù tần suất tăng tốc cường độ cao giảm, khả năng đạt tốc độ tối đa của anh vẫn không suy giảm.

Dinh dưỡng là một nền tảng khác, và Salah đặt tầm quan trọng lớn đến mức anh được biết là chú ý đến cách đồng đội ăn uống. Trong giai đoạn tiền mùa giải trước mùa 2021-22, anh phát hiện tài năng trẻ Liverpool Harvey Elliott với hai lát bánh mì trắng trên đĩa và khuyên cậu ấy giảm một nửa. "Bữa sáng của tôi chủ yếu là bánh mì với đậu hoặc bơ", Elliott nói với The Times năm 2022. "Giờ tôi đã đổi sang bánh mì nâu, lành mạnh hơn nhiều".

Trong một cuộc phỏng vấn vui nhộn với Men in Blazers năm ngoái, Salah được người dẫn chương trình hỏi làm thế nào để có được cơ bụng như anh. "Bạn cần cắt bỏ bánh mì, hoặc ít nhất là dùng bánh mì không gluten", Salah trả lời. "Ít sữa, đừng ăn phô mai quá nhiều và ăn nhiều rau xanh… và cắt bỏ đường nữa".

Salah liệt kê bông cải xanh, khoai lang, cá, gà và salad là những thực phẩm ưa thích của mình, và sushi khi ăn ngoài. Anh cho phép mình ăn pizza một lần mỗi tháng, thích burger nhưng hầu như không ăn, và thưởng thức koshari (món ăn làm từ mì ống, gạo, đậu lăng, đậu gà và gia vị) mỗi khi về Ai Cập.

Rượu không bao giờ nằm trong phương trình vì Salah, một người Hồi giáo sùng đạo, không uống rượu — điều mà Klopp từng ca ngợi là một phần lý do anh và đồng đội cũ Sadio Mane có thể phục hồi nhanh chóng sau khi chơi bảy trận tại AFCON 2022.

Tiến sĩ Rob Naughton, một chuyên gia dinh dưỡng hiệu suất từng làm việc với các câu lạc bộ và cá nhân với các cầu thủ quốc tế tại Intra Performance Group, giải thích rằng carbohydrate là nhiên liệu chính cho các cầu thủ bóng đá, nhưng việc tiêu thụ cần được điều chỉnh theo thời gian. "Họ sẽ có những ngày tập luyện nhẹ mà nhu cầu carbohydrate thấp, nhưng khi chuẩn bị cho trận đấu, bạn cần tăng lượng đó lên", ông nói. "Đó là cách giúp các cầu thủ duy trì vóc dáng tối ưu đồng thời đảm bảo họ cung cấp đủ năng lượng cho nhu cầu trận đấu".

Salah có thể chọn các nguồn carbohydrate thay thế cho bánh mì, nhưng Naughton nói rằng điều quan trọng là mỗi cầu thủ tìm ra thứ phù hợp nhất với mình. "Một trong những câu lạc bộ tôi làm việc cung cấp mì không gluten. Khi ăn lượng lớn mì dựa trên lúa mì (như ngày trước trận đấu), một số cầu thủ sẽ bị đầy hơi và chúng tôi thấy triệu chứng này ít xảy ra hơn khi chọn lựa chọn không gluten".

Phong độ của Salah mùa trước là sự tích lũy của nhiều yếu tố, cả trên sân lẫn ngoài sân. Sợi dây kết nối tất cả là sự sẵn sàng và khát khao làm mọi thứ có thể để biểu diễn tốt nhất, bất kể tuổi tác.

"Dù là bài tập thở, hình dung, thiền, Pilates, yoga, tập cốt lõi, để làm những việc đó mỗi ngày, ngày này qua ngày khác, đòi hỏi một lượng kỷ luật, nỗ lực và sự kiên định khủng khiếp", Rosenblatt nói. "Và đó thậm chí chưa nói đến bóng đá!"

Nhưng liệu Salah có thực sự tiếp tục cải thiện khi bước vào giữa tuổi 30? Rosenblatt mô tả việc làm việc với một cầu thủ gần đây đạt kỷ lục cá nhân về tốc độ đỉnh cao ở tuổi 33, và nói rằng điều đó không quá bất thường.

"Tôi đã làm việc với các vận động viên khác đạt đỉnh về sức mạnh và đầu ra bùng nổ ở giai đoạn sau của sự nghiệp — đơn giản vì họ đã đầu tư nỗ lực và năng lượng vào đó", anh nói. "Sự sẵn sàng làm mọi thứ xung quanh bóng đá và duy trì sự ổn định là điều thực sự quan trọng và ấn tượng.

"Dù có lịch sử chấn thương đáng kể, nếu một cầu thủ có tư duy rằng họ sẽ làm nhiều hơn là chỉ kéo dài sự nghiệp, bạn có thể có một người tiếp tục tiến bộ về thể chất, có vô số kinh nghiệm và biết cách chơi trận đấu. Đó là một cầu thủ rất nguy hiểm — và đó là những gì bạn thấy ở Salah".