Lẽ ra, Quả bóng vàng đã thuộc về Lamine Yamal...

Ousmane Dembele giành quả bóng vàng 2025 trong khi Lamine Yamal chỉ giành bóng bạc. Tại sao không phải là Yamal giành quả bóng vàng như lẽ ra phải thế?

Tại sao không phải là Yamal giành Quả bóng vàng 2025?

Thời điểm hiện tại đánh dấu sự chuyển giao rõ rệt từ kỷ nguyên Lionel Messi – Cristiano Ronaldo sang một giai đoạn mới, nơi mà Quả bóng Vàng không còn gắn liền với hai huyền thoại này, mà gợi nhớ đến những trường hợp như Florian Albert hay Allan Simonsen trong quá khứ.

Nhắc đến điều đó không phải để thiếu tôn trọng hai tượng đài bóng đá đương đại, cũng không nhằm phủ nhận chiến thắng của Ousmane Dembélé – người vừa trở thành chủ nhân Quả bóng Vàng lần thứ 47 trong lịch sử. Giống như những cái tên kể trên, Dembélé có lý lẽ để biện minh cho danh hiệu ấy.

Vấn đề chỉ nằm ở chỗ chiến thắng này không mang đến cảm giác sẽ được tôn vinh lâu dài trong dòng chảy lịch sử. Nó gợi một chút nỗ lực gượng ép, cố nâng tầm màn trình diễn hiện tại thành điều gì đó vĩ đại hơn thực chất.

Trong bối cảnh bóng đá năm 2025 không có giải đấu lớn của nam giới và cũng thiếu đi một cá nhân thật sự thống trị ở cấp độ cao nhất, Dembélé trở thành cái tên nổi bật tiếp theo. Ở tuổi 28, anh là đồng vua phá lưới của Paris Saint-Germain tại vòng knock-out Champions League với 4 bàn thắng.

Trong số đó, hai pha lập công mang ý nghĩa quan trọng đến trước Liverpool và Arsenal. Thế nhưng, hai bàn còn lại lại chỉ đến khi PSG đối đầu Brest – nơi đội bóng thủ đô nước Pháp tiếp tục phô diễn lợi thế kinh tế khổng lồ để áp đảo những đối thủ trong nước, những trận cầu vốn ít khi cân sức.

Khi nhìn lại, thành tích này trở nên khá mỏng manh, đặc biệt nếu đặt cạnh danh sách những huyền thoại như Xavi Hernandez, Andres Iniesta, Thierry Henry, Paolo Maldini hay gần đây là Robert Lewandowski, Mohamed Salah và Erling Haaland – những người chưa từng chạm tay vào Quả bóng Vàng trong suốt thế kỷ 21.

Một phần nguyên nhân thuộc về sự may mắn theo từng mùa giải, khi thành bại đôi lúc chỉ quyết định bởi việc bạn phải cạnh tranh với ai. Một phần khác đến từ tranh cãi chưa bao giờ dứt quanh khái niệm của danh hiệu: Quả bóng Vàng là giải thưởng dành cho "cầu thủ giá trị nhất", hay thật sự để tôn vinh "cầu thủ hay nhất thế giới"?

"Hay nhất" vốn dĩ phụ thuộc rất nhiều vào việc tài năng ấy được áp dụng ra sao trên sân cỏ. Vì thế, giải thưởng này thường mang tính kết hợp chủ quan của cả hai khía cạnh.

Messi và Ronaldo chính là minh chứng suốt hơn một thập kỷ. Họ duy trì đẳng cấp phi thường, đồng thời trực tiếp đưa đội bóng của mình chinh phục những danh hiệu lớn nhất.

Dù nhiều quan điểm hiện nay cho rằng Messi vĩ đại hơn và có thể là cầu thủ hay nhất mọi thời đại, Ronaldo vẫn có lý lẽ thuyết phục cho mỗi chiến thắng – trong đó bốn danh hiệu của anh gắn liền với chức vô địch Champions League. Trong bối cảnh ấy, những Xavi, Iniesta, Lewandowski hay Haaland đơn giản là thiếu may mắn khi thi đấu đúng thời kỳ đỉnh cao kéo dài của bộ đôi này.

Ngược lại, với Dembélé, anh phần nào hưởng lợi từ việc đối thủ trực tiếp – Lamine Yamal – vẫn còn quá trẻ, bị cho là "trước giai đoạn đỉnh cao". Nhưng thực tế, Yamal mới là cái tên xứng đáng hơn cả. Cầu thủ 17 tuổi đã chứng minh mình hiện là tài năng số một thế giới, thi đấu ở mức độ cao hơn bất kỳ ai và thực hiện những điều vượt ngoài trí tưởng tượng của đồng nghiệp. Quan trọng hơn, Yamal làm được tất cả ở những trận cầu lớn. Thất bại của Barcelona trước Inter ở bán kết Champions League không thể đổ lỗi cho anh; Yamal chính là người nỗ lực nhiều nhất để ngăn bi kịch ấy xảy ra.

Tình cảnh của Yamal cũng tương tự Aitana Bonmatí bên phía bóng đá nữ. Cô giành Quả bóng Vàng lần thứ ba, vượt qua Mariona Caldentey và Alessia Russo (Anh), khẳng định vị thế là cầu thủ nữ xuất sắc nhất thế giới.

Bonmatí đã chơi với đẳng cấp vượt trội, làm nên điều phi thường trong những trận cầu lớn, bất chấp Barcelona gục ngã trước Arsenal hay đội tuyển Tây Ban Nha thua Anh ở các trận chung kết. Chiến công của cô vẫn không thể phủ nhận.

Sự khác biệt nằm ở chỗ Bonmatí vốn đã hai lần giành giải, và chiến thắng lần thứ ba chỉ củng cố thêm di sản vàng son. Khi đó, lá phiếu thường dễ dàng hướng về một cái tên chưa từng sở hữu danh hiệu, như một cách làm mới cuộc đua.

Với Yamal, sự non trẻ có thể là lý do chính khiến anh lỡ hẹn, bởi anh sẽ trở thành cầu thủ tuổi teen đầu tiên trong lịch sử giành Quả bóng Vàng.

Ngay cả khi so sánh trực diện, Yamal vẫn vượt trội Dembélé cả về màn trình diễn lẫn tầm ảnh hưởng. Sự khác biệt duy nhất chỉ là PSG vô địch còn Barcelona thì không. Thậm chí, nhiều ý kiến cho rằng Khvicha Kvaratskhelia còn có tầm ảnh hưởng lớn hơn Dembélé trong mùa giải vừa qua.

Nếu mọi thứ chỉ được quyết định bởi ánh hào quang Champions League, thì Quả bóng Vàng ngày nay rõ ràng đã rời xa vẻ uy nghiêm cổ điển để trở thành một biểu tượng mang nhiều tính phô trương, hào nhoáng. Ngay cả chiếc cúp cũng được thiết kế ngày càng toát lên sự lộng lẫy, khác xa hình ảnh giản dị mà Johan Cruyff hay George Best từng nâng cao.

Không thể bỏ qua vai trò của những chiến dịch vận động hậu trường. Năm nay, mức độ vận động hành lang cho các ứng viên được cho là mạnh mẽ nhất từ trước đến nay. Bản thân kỷ nguyên Messi – Ronaldo cũng đã tác động không nhỏ đến xu hướng ấy, minh chứng rõ ràng cho việc bóng đá hiện đại đôi khi đang "tự nuốt chính mình".

Tất nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc phủ nhận sự tồn tại của một giải thưởng cá nhân trong môn thể thao tập thể. Một số cầu thủ thực sự quyết định cục diện trận đấu và việc vinh danh họ hoàn toàn hợp lý, thậm chí còn làm tăng sức hấp dẫn cho bóng đá. Vấn đề chỉ là, cũng như một vài năm đặc biệt trong bảy thập kỷ tồn tại, Quả bóng Vàng 2025 không thực sự phản ánh đúng điều đó.

Lamine Yamal đã làm được nhiều hơn. Và lịch sử có lẽ sẽ còn nhắc đến điều này lâu dài, bất chấp kết quả của cuộc bầu chọn.