Kiến trúc sư Trung Mai và hành trình tái sinh những không gian bị bỏ quên

08/09/2025 14:38 GMT+7 | Multimedia

Từ nhà máy xe lửa Gia Lâm bỏ hoang và bờ vỡ sông Hồng, hai công trình tưởng chừng bị lãng quên nay xuất hiện tại Venice Biennale Architettura 2025. Lần đầu tiên, kiến trúc sư người Việt Trung Mai được mời hiện diện sự kiện danh giá này.

Ở nơi từng là nhà máy xe lửa bỏ hoang Gia Lâm và bờ vỡ sông Hồng, hai công trình tưởng chừng bị phá bỏ, nay xuất hiện tại sự kiện kiến trúc lớn nhất thế giới - Venice Biennale Architettura 2025 (10/5-23/11). Lần đầu tiên, một kiến trúc sư người Việt được mời hiện diện ở cả hai địa điểm biểu tượng Arsenale và Giardini. Đó là Mai Hưng Trung (Trung Mai), người trở về Hà Nội để kiến tạo những công trình "phi thường trong cái bình thường".

Kiến trúc sư Trung Mai và hành trình tái sinh những không gian bị bỏ quên

Theo chia sẻ của kiến trúc sư Trung Mai, việc tham dự Venice Biennale là một sự ghi nhận nỗ lực của bản thân và của các cộng sự làm việc cùng mình trong một thời gian dài. "Mặc dù những công trình được trình bày tại Venice cũng sẽ không phải là những công trình được tồn tại lâu dài. Nó không thực sự giải quyết vấn đề cho xã hội nhưng nó có thể đánh vào ý thức và có thể làm mọi người nghĩ về nó, tranh cãi về nó, nó tạo ra được một cách nhìn khác và được mọi người suy nghĩ và cùng bàn thảo về nó. Tôi nghĩ đây là điều quan trọng nhất đối với những công trình của mình."

Tác phẩm "The Grid" từng được dựng lên tại nhà máy xe lửa Gia Lâm năm 2023. Đó không chỉ là cấu trúc kiến trúc, mà là một lời nhắn gửi về những phương pháp xây dựng đương đại cần có khả năng thích ứng, chuyển hóa và hơn hết là sống tiếp, kể cả khi đã bị "gỡ bỏ".

Còn House of Forest hay "Nhà rừng" bên bờ vỡ sông Hồng, công trình được xây dựng từ những gì từng bị lãng quên, giữa một mảnh "rừng đô thị" hoang dại, cạnh cây cầu Long Biên rêu phong.

House of Forest đã mang đến một góc nhìn mới về cách con người sống cùng với thiên nhiên. Dự án đề xuất một sự tái cấu trúc nhạy cảm trong mối quan hệ giữa con người và hệ sinh thái, thông qua sự đan xen giữa kiến trúc, cảnh quan và các tri thức sinh thái bản địa. House of Forest được hình dung như một hành động hiếu khách đối với rừng, khám phá khả năng sống cùng các động lực của môi trường thay vì tìm cách kiểm soát chúng.

Trung Mai sinh năm 1990, mang hai quốc tịch Pháp, Việt. Anh tốt nghiệp kiến trúc tại Paris, Pháp, học quy hoạch và cảnh quan tại Đức, từng làm việc cho các văn phòng hàng đầu như Atelier Jean Nouvel hay Dominique Perrault. 

Trung Mai là người Việt đầu tiên ba lần đoạt giải Cuộc thi kiến trúc Europan tại Tây Ban Nha, Italy và Pháp. Anh cũng được công nhận và đề cử cho nhiều giải thưởng và cuộc thi quốc tế danh giá. Tuy vậy, điều khiến người ta nhớ về Trung Mai, không phải là lý lịch ấn tượng, mà là tư duy sống trong từng thiết kế.

Năm 2020, giữa đại dịch, anh chọn quay về Việt Nam, thành lập Hanoi Ad hoc, nền tảng thực hành kiến trúc độc lập và liền mạch xuyên quốc gia.

Theo kiến trúc sư Trung Mai, việc tạo ra công trình đẹp có thể đã lỗi thời và không còn là mục đích cuối cùng của nghề kiến trúc nữa. "Nghề kiến trúc bây giờ hoàn toàn không phải là nghề để tạo ra cái đẹp đơn thuần mà là tạo ra sự tác động đến xã hội, đến môi trường."

Từ một "lưới sắt bị dỡ bỏ" ở Gia Lâm, tới một "nhà rừng bị xâm lấn" ở bờ vỡ sông Hồng, những tác phẩm của Trung Mai không chỉ là kiến trúc. Đó là ký ức, là thông điệp, là hành động, về cách chúng ta đối thoại với sự đổ vỡ.

Hành trình của Trung Mai là một minh chứng rằng: Kiến trúc không chỉ là những gì được xây lên mà là những gì còn tồn tại sau khi bị tháo bỏ.

Xem tiếp thông tin giải trí TẠI ĐÂY

An Hạ - Hoàng Anh - Trần Kim

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm