Từ thực tiễn đến truyền thống, Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lần này là sự nối tiếp và hiện đại hóa tinh thần "khoan thư sức dân" của dân tộc.

Mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng, với mỗi người phụ thuộc được nâng lên 6,2 triệu đồng/tháng. Đó là điểm nổi bật tại nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, vừa được 100% thành viên của Ủy ban thông qua vào sáng 17/10, trong phiên họp thứ 50.

Cụ thể, theo tờ trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh được coi là cần thiết để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và những biến động về giá cả, nhằm động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập và tạo động lực cho người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Có thể thấy, điểm nổi bật của nghị quyết là sự lựa chọn chủ động: giảm thu ngân sách mỗi năm (ước tính 21.000 tỷ đồng) để tăng phần thu nhập được giữ lại cho mỗi công dân. Gắn với đó là một tư duy rõ ràng: đặt lợi ích và sự ổn định của người dân vào trung tâm của chính sách, thay cho mục tiêu ngắn hạn về ngân sách.

Bản chất của sự thay đổi ấy cho thấy một triết lý cơ bản: trước khi đặt ra nghĩa vụ đóng góp, Nhà nước bảo đảm mức sống hợp lý, để mỗi người dân yên tâm lao động, tích lũy và chủ động xây dựng cuộc sống. Nói cách khác, đó là sự cụ thể hóa nguyên tắc công bằng trong hệ thống thuế. Tại đó, người có thu nhập cao hơn sẽ đóng góp nhiều hơn - nhưng mức sống tiêu chuẩn của mỗi công dân luôn được bảo vệ và xác lập ở mức độ hợp lý, an toàn.

Thực tế, không khó để nhìn ra những tác động trực tiếp từ nghị quyết này đối với mỗi người lao động tại Việt Nam và gia đình. Nó có sức động viên rất lớn và có khả năng kích thích mạnh mẽ đối với mỗi cá nhân: phải phấn đấu để tăng thu nhập lên cao hơn nữa!

Và khi có sự gắn kết với tâm tư của từng cá nhân, một chính sách ra đời sẽ tạo nên niềm tin và nền tảng cho mọi đồng thuận xã hội. Để rồi, từ niềm tin này, động lực lao động, tinh thần cống hiến, ý thức tự nguyện thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước sẽ tiếp tục được củng cố vững vàng.

Ở góc độ khác, phương án điều chỉnh lần này dựa trên căn cứ khoa học vững chắc: lấy tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người làm cơ sở. Việc sử dụng các chỉ số này để tính toán mức giảm trừ gia cảnh không chỉ đảm bảo giúp chính sách thuế bám sát thực tế năng lực kinh tế, mà còn tạo sự cân đối giữa nhu cầu huy động nguồn lực phát triển quốc gia và mục tiêu giữ vững mức sống hợp lý cho mọi gia đình. Và đó là bước tiến quan trọng, để hệ thống thuế thực sự phản ánh năng lực của xã hội, với sự minh bạch, khoa học, hợp lý.

Ở một mức độ nhất định, nghị quyết điều chỉnh giảm trừ gia cảnh của Quốc hội cần được nhìn nhận trong tổng thể những chính sách lớn về an sinh xã hội đang liên tục được triển khai trong thời gian qua, khi chúng ta bước sang một kỷ nguyên phát triển mới.

Tiêu biểu, đó là chính sách miễn giảm học phí cho các trường phổ thông công lập trên toàn quốc từ năm học 2025 - 2026; là chương trình hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tại Hà Nội (đang được đề xuất mở rộng ra nhiều địa phương khác) hay mục tiêu tiến tới miễn viện phí cho toàn dân trong giai đoạn 2030 - 2035. Dù mỗi chính sách này đều đòi hỏi sự cân đối nguồn lực và tính toán kỹ lưỡng về ngân sách, điểm chung lớn nhất của chúng đều xuất phát từ tư tưởng lấy con người làm trung tâm, ưu tiên chăm lo cho đời sống của từng người dân.

Xa hơn, mạch tư tưởng này cũng chính là sự tiếp nối những giá trị truyền thống đã được gìn giữ qua nhiều thế hệ - khi mà trong lịch sử, chúng ta luôn ý thức rất rõ vai trò của nhân dân trong việc tạo nền tảng trường tồn của quốc gia. Lời căn dặn "khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc" của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, hay tư tưởng "nước lấy dân làm gốc, nước bình yên xin hãy để dân yên…" của một vị quan thời Lê đều thể hiện rõ nguyên lý ấy: sức mạnh lớn nhất của đất nước là lòng dân, là sự an tâm và hạnh phúc của mỗi gia đình.

Từ thực tiễn đến truyền thống, Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lần này là sự nối tiếp và hiện đại hóa tinh thần "khoan thư sức dân" của dân tộc. Ở đó, mọi chính sách không chỉ dựa trên các chỉ số kinh tế khách quan, mà còn xuất phát từ sự thấu hiểu, chăm lo cho nhu cầu, quyền lợi thiết thực của người dân.

Nối dài mạch tư duy trong kỷ nguyên mới - đặt con người làm trung tâm cho mọi quyết sách - Nghị quyết này tiếp tục khẳng định bản lĩnh của một quốc gia hiện đại và nhân văn, khi biết đặt lợi ích của người dân lên trên hết. Để rồi, sự ổn định, phát triển và niềm tin từ mỗi gia đình sẽ cộng hưởng thành sức mạnh chung, tạo nền tảng vững chắc cho mọi chính sách quốc gia.