Iga Swiatek già cỗi ở tuổi 24?

Từ kẻ chinh phục hoàn hảo đến những ngày mong manh của một "nữ hoàng" quần vợt, Iga Swiatek vẫn đang đi tìm lại hình ảnh đỉnh cao của chính mình.

Màn trình diễn của Swiatek ở WTA Finals 2025 có lẽ là minh chứng gần nhất cho sự thất thường khó tin ở mùa giải này: Sau chiến thắng 6-1, 6-2 trước Madison Keys, cô thua ngược Elena Rybakina 6-3, 1-6, 0-6. Tối nay, Swiatek sẽ phải quyết đấu với Amanda Anisimova, và chỉ người chiến thắng mới có thể đi tiếp vào bán kết.

Khi nhà vô địch đánh mất chính mình

Iga Swiatek vốn nổi tiếng với những set thắng 6-0, thứ "vũ khí hủy diệt" khiến các đối thủ e dè mỗi khi phải đối đầu. Thế nhưng, tại WTA Finals 2025 ở Saudi Arabia, thế giới lại chứng kiến điều ngược lại: Chính Swiatek là người nhận về cú sốc 0-6, trong thất bại 6-3, 1-6, 0-6 trước Elena Rybakina.

Swiatek khởi đầu ấn tượng khi thắng set đầu, nhưng rồi sụp đổ hoàn toàn trong 2 set sau. Sự sụp đổ không chỉ đến từ điểm số, mà còn thể hiện qua ánh mắt trống rỗng, những pha đánh hỏng liên tiếp, và ngôn ngữ cơ thể nặng nề của tay vợt từng là biểu tượng của sự lạnh lùng và kỷ luật.

Giới chuyên môn nhận định đây không phải lần đầu tiên Swiatek "mất phương hướng" như vậy. Ở China Open, cô bị thua trắng Emma Navarro ở set cuối. Tại Vũ Hán Open, cô cũng gục ngã 1-6, 2-6 trước Jasmine Paolini. Những thất bại nặng nề đó tạo nên một mùa giải 2025 kỳ lạ, đầy mâu thuẫn giữa những khoảnh khắc thiên tài và những cơn khủng hoảng không báo trước.

Tất nhiên, Swiatek vẫn đạt được những đỉnh cao chói sáng. Cô đăng quang Wimbledon 2025, danh hiệu mà nhiều người tin rằng sẽ giúp cô "hồi sinh". Trận chung kết trước Anisimova kết thúc chóng vánh với tỷ số… 6-0, 6-0, minh chứng rằng đẳng cấp của tay vợt Ba Lan vẫn vượt trội khi cô đạt phong độ tốt nhất. Nhưng rồi, khi áp lực trở lại, Swiatek lại dễ dàng vỡ vụn.

"Swiatek không kịp thích ứng với những thay đổi chiến thuật của Rybakina sau set đầu. Từ đó, cô bắt đầu rơi vào trạng thái hoảng loạn, nói chuyện với HLV liên tục, ra dấu tay nhiều lần, rõ ràng là mất tự tin. Khi bị ép vào những pha bóng dài, cô gần như không còn tinh thần chiến đấu. Có cảm giác cô không có kế hoạch B", cựu tay vợt số 1 nước Anh Laura Robson bình luận trên Sky Sports Tennis.

Chính "kế hoạch B" ấy, hay đúng hơn là sự thiếu linh hoạt khi bị đẩy vào thế khó, đang là vấn đề lớn nhất của tay vợt từng thống trị bảng xếp hạng WTA. Mỗi khi thế trận đảo chiều, Swiatek dường như đánh mất khả năng kiểm soát cảm xúc, điều từng là điểm mạnh giúp cô vượt qua mọi áp lực.

"Tôi thấy mình không còn trẻ nữa"

Nghe có vẻ kỳ cục khi một tay vợt sinh năm 2001 nói điều này. Nhưng đích xác đó là những gì Swiatek đã chia sẻ với The National: "Tôi đã đối mặt với những thử thách hoàn toàn mới trong năm nay, và phải mất thời gian để thích nghi. Có lẽ đây là năm đầu tiên tôi không còn cảm thấy mình còn trẻ nữa. Đó là một cảm giác khác lạ. Nhưng chiến thắng ở Wimbledon khiến mùa giải này vẫn trở nên đặc biệt và tuyệt vời".

Câu nói ấy nghe tưởng chừng nhẹ nhàng, nhưng lại cho thấy một Swiatek đang tự nhận thức rõ về giới hạn của bản thân, cả về thể chất lẫn tinh thần. Ở tuổi 24, nhiều tay vợt vẫn đang trong thời kỳ sung mãn, nhưng với Swiatek, người đã thi đấu liên tục ở đỉnh cao từ năm 19 tuổi, cảm giác "già cỗi" có lẽ là sự mệt mỏi sau 5 năm sống trong guồng quay của áp lực, kỳ vọng và thành công.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến cô là sự thay đổi huấn luyện viên. Cuối năm 2024, Swiatek chia tay Tomasz Wiktorowski, người gắn bó cùng cô trong 3 mùa giải rực rỡ, để hợp tác với HLV người Bỉ Wim Fissette. Cô thừa nhận giai đoạn đầu làm việc cùng HLV mới là "rất khó khăn". "Wim đến với đội của tôi sau 3 mùa giải hoàn hảo, nên gần như không còn chỗ để tiến lên. Chiến thắng ở Wimbledon có lẽ là điều duy nhất tôi chưa làm được trước đây", cô cho biết.

Sau khi đăng quang tại All England Club, Swiatek lấy lại một phần phong độ và bổ sung 2 danh hiệu nữa ở Cincinnati và Seoul. Nhưng ngay cả trong những chiến thắng đó, người ta vẫn nhận thấy một Swiatek không còn chắc chắn và áp đảo như trước.

Tại WTA Finals ở Riyadh, cô khởi đầu bằng trận thắng dễ 6-1, 6-2 trước Madison Keys, nhưng giới quan sát hiểu rằng chiến thắng ấy không xóa được những dấu hiệu bất ổn. Cú sụp đổ trước Rybakina chỉ vài ngày sau đó càng khẳng định điều này: Swiatek đang phải chiến đấu với chính tâm lý của mình.

Khi tuổi trẻ không còn là điểm tựa

Swiatek từng được xem là hiện thân của sự điềm tĩnh và tập trung tuyệt đối, với phong cách thi đấu dựa trên tính toán, kỷ luật và tâm lý thép. Tuy nhiên, mùa giải 2025 cho thấy một hình ảnh trái ngược: Dễ hoảng loạn, dễ mất phương hướng, và nhiều lúc thiếu lửa. Việc cô tự thừa nhận "không còn cảm thấy trẻ" là dấu hiệu cho thấy Swiatek đang bước vào một giai đoạn chuyển hóa, khi cô không chỉ phải giữ vững thể lực và kỹ thuật, mà còn học cách làm mới chính mình. Khi thành công đến quá sớm, đôi khi sự mệt mỏi cũng đến sớm theo.

Nhiều tay vợt từng trải qua giai đoạn tương tự: Serena Williams từng mất gần 2 năm tìm lại động lực sau chuỗi Grand Slam đầu tiên, Naomi Osaka cũng từng nói rằng "áp lực từ kỳ vọng giết chết niềm vui thi đấu". Với Swiatek, những dấu hiệu năm 2025 không hẳn là hồi kết, mà có thể là bước chuyển mình tất yếu, một lời nhắc rằng ngay cả "nữ hoàng đất nện" cũng cần học cách thất bại để tìm lại chính mình.

Khi được hỏi về mục tiêu cho năm 2026, Swiatek trả lời giản dị: "Tôi chỉ muốn cảm thấy thoải mái hơn khi thi đấu". Câu nói đó, không nhắc đến danh hiệu, thứ hạng hay kỷ lục, dường như phản ánh rõ nhất tâm thế hiện tại của cô: Một tay vợt tài năng đang muốn tái khám phá niềm vui trong quần vợt. Ở tuổi 24, Swiatek vẫn còn nhiều năm thi đấu đỉnh cao phía trước. Nhưng để duy trì vị thế số 1, cô cần nhiều hơn sức mạnh kỹ thuật, cần sự tự tin, bản lĩnh và cảm xúc mà đôi khi thành công đã vô tình lấy đi.

Nếu Swiatek có thể biến cảm giác "già cỗi" thành động lực để tái sinh, mùa giải 2026 có thể chứng kiến một phiên bản mới - chín chắn, cân bằng và mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Phương Chi