Huyền thoại cờ tướng Việt Nam bất phân thắng bại với 'Dịch Lâm đệ nhất cao thủ' của Trung Quốc, được truyền thông nước bạn khen ngợi

Cố kỳ thủ Trềnh A Sáng là một trong những kỳ thủ xuất sắc nhất của cờ tướng Việt Nam. Ông từng giữ kỷ lục 7 lần vô địch quốc gia, đoạt nhiều huy chương quốc tế.

Trềnh A Sáng, sinh ngày 4/11/1962 tại Chợ Lớn trong một gia đình công nhân người Việt gốc Hoa. Xuất thân trong hoàn cảnh khó khăn, thuở nhỏ ông từng ngày đạp xe chở những thùng giày dép đi giao cho bạn hàng khắp các chợ Trương Minh Giảng, Nhật Tảo, An Đông, Nguyễn Tri Phương, Ông Tạ, Tân Bình… Tuy nhiên, niềm đam mê cờ tướng đã khiến ông không ít lần giao hàng trễ, thậm chí mất mối vì thường xuyên ghé lại những bàn cờ ngoài quán cà phê.

Ông kể lại rằng, khoảng 16-17 tuổi, lần đầu tiên ông biết đến cờ tướng khi thấy những người lớn tuổi trong xóm say sưa đấu trí. Ban đầu chỉ là tò mò đứng xem, rồi dần dần ông tập chơi và nhanh chóng bị cuốn hút. Người ảnh hưởng lớn đến ông là Trương Á Minh – người hàng xóm đồng thời cũng là nhà vô địch quốc gia năm 1997. "Kể từ đó, tôi mê cờ tướng cứ như bị ma quỷ nhập, bỏ cả việc kinh doanh để đánh cờ", ông từng nói trong một cuộc phỏng vấn.

Mãi đến năm 1990, Trềnh A Sáng mới chính thức bước vào con đường thi đấu chuyên nghiệp. Ngay lập tức, ông chứng tỏ tài năng khi giành hạng nhất giải Sùng Chính rồi đoạt huy chương vàng giải vô địch toàn thành. Năm 1992, ông lần đầu góp mặt tại Giải vô địch quốc gia và xếp hạng tư. Từ cột mốc này, sự nghiệp của ông dần đi lên, gắn với nhiều dấu ấn đáng nhớ.

Năm 1996, Trềnh A Sáng lần đầu tiên lên ngôi vô địch quốc gia. Thành công này mở ra giai đoạn đỉnh cao của sự nghiệp, bởi ông không chỉ giữ kỷ lục 7 lần đăng quang toàn quốc (1996, 2000, 2001, 2002, 2006, 2008, 2015) mà còn 4 lần giành ngôi á quân (1993, 1999, 2005, 2021). Chính ba lần vô địch liên tiếp từ 2000 đến 2002 đã giúp ông được gọi là "Tam Liên Quán". Đến nay, kỷ lục 7 chức vô địch quốc gia vẫn thuộc về Trềnh A Sáng, bỏ xa nhiều đối thủ cùng thời.

Trềnh A Sáng có niềm đam mê cháy bỏng với cờ tướng 

Trên đấu trường quốc tế, ông cũng để lại nhiều thành tích đáng ghi nhận. Trềnh A Sáng từng giành hạng 3 (2001) và á quân Giải Vô địch đồng đội thế giới (2005). Ngoài ra, ông còn giành vị trí á quân Giải Vô địch đồng đội châu Á (2000, 2002), vô địch Giải đồng đội Đông Nam Á (1996).

Năm 2000, Trềnh A Sáng được phong danh hiệu Đặc cấp quốc tế đại sư – danh hiệu cao quý tương đương "đại kiện tướng quốc tế" trong cờ vua.

Trong suốt sự nghiệp, lối chơi của Trềnh A Sáng được giới chuyên môn đánh giá là toàn diện, công thủ cân bằng. Huấn luyện viên Hoàng Đình Hồng từng nhận xét: khi bị tấn công, ông kiên trì chống đỡ rất dẻo dai; còn khi đã chiếm ưu thế, ông hiếm khi bỏ lỡ thời cơ kết thúc ván đấu. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho mỗi giải đấu cũng là đặc điểm nổi bật của Trềnh A Sáng. Trước thềm các giải quan trọng, ông thường nghiên cứu kỹ lưỡng, sáng tạo biến hóa trong các thế trận như Pháo đầu hoành xa để gây bất ngờ cho đối thủ.

Biệt danh "Túy kỳ tiên" gắn liền với ông từ năm 1996, sau khi giành huy chương vàng Đông Nam Á. Thực tế, ông không hề mê rượu chè, chỉ thỉnh thoảng uống bia cùng bạn bè. Được biết, chính HLV Lê Thiên Vị đặt biệt danh "Túy Kỳ Tiên" cho Trềnh A Sáng trong bài viết "Túy kỳ tiên danh chấn Đông Nam Á" nhân dịp ông đoạt huy chương vàng Đông Nam Á 1996.

Trong sự nghiệp của mình, Trềnh A Sáng từng thi đấu với kỳ thủ huyền thoại Hứa Ngân Xuyên (biệt danh "Dịch Lâm đệ nhất cao thủ") của Trung Quốc và giành được kết quả hòa. Điều này khiến Trềnh A Sáng được đánh giá rất cao ở Trung Quốc.

Tờ Sohu của Trung Quốc viết về Trềnh A Sáng: "Trềnh A Sáng là Đặc cấp Đại sư quốc tế. Năm 1996, ông lần đầu tiên giành chức vô địch quốc gia Việt Nam, sau đó đoạt cú hat-trick vô địch vào các năm 2000, 2001 và 2002. Theo hồi ức của Hứa Ngân Xuyên, từng có lần đối đầu với ông, kết quả là một trận kịch chiến bất phân thắng bại. Qua đó đủ thấy công lực phi thường của Trềnh A Sáng, xứng đáng là thủ lĩnh của đội tuyển cờ tướng Việt Nam".

Ở tuổi 54, Trềnh A Sáng giành chức vô địch Trạng Cờ Đất Việt 2015. Ở giải đấu năm đó, 4 cao thủ vào bán kết gồm Trềnh A Sáng, Võ Minh Nhất, Trần Văn Ninh và Tôn Thất Nhật Tân. Dù gặp khó trước Võ Minh Nhất, Trềnh A Sáng vẫn giành vé vào chung kết, nơi ông thể hiện bản lĩnh lão luyện, đánh bại Tôn Thất Nhật Tân để trở thành "Trạng Cờ" cùng phần thưởng 20 triệu đồng.

Ngày 3/6/2025, Trềnh A Sáng qua đời tại nhà riêng ở TP.HCM, sau thời gian dài chống chọi với bệnh tật, hưởng thọ 63 tuổi. Ông ra đi trong vòng tay gia đình, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho giới cờ tướng trong nước và quốc tế

Sự ra đi của "Túy kỳ tiên" khép lại một chặng đường huy hoàng nhưng cũng đầy gian truân. Ông không chỉ là kỷ lục gia vô địch quốc gia, mà còn là biểu tượng của tinh thần bền bỉ, đam mê và tận hiến cho cờ tướng Việt Nam. Hình ảnh Trềnh A Sáng hào sảng, tung hoành trên các bàn cờ từ trong nước đến quốc tế sẽ mãi còn trong ký ức đồng đội, bạn bè và người hâm mộ.