“Có những bản thu, cả ê-kíp lặng đi, không ai dám thở mạnh.” Câu kể của NSND Mai Hoa về ba ca khúc được giữ nguyên bản thu đầu tiên trong album “Hà Nội cờ hoa” không chỉ là chuyện hậu trường mà đó là chìa khóa nhìn vào cách lựa chọn của một nghệ sĩ kỳ cựu: vừa giữ ký ức chung của những ca khúc quen thuộc về Hà Nội, vừa làm mới để hợp với người nghe hôm nay. 

Kết quả là một tuyển tập 9 bài, nơi giọng trầm khàn - dấu ấn của Mai Hoa - có lúc vươn lên quãng cao tự nhiên, trong và sáng, nhưng vẫn giữ độ ấm và sự lắng.

Từ ý nghĩ ban đầu “Mai Hoa hát về Hà Nội” đến việc đi giữa phố phường những ngày lễ lớn, nhìn đâu cũng thấy cờ và hoa, cái tên “Hà Nội cờ hoa” xuất hiện như một phản xạ tự nhiên của đời sống. Tựa đề ấy vừa nói hộ bối cảnh 2025, vừa gợi ra một thái độ làm album: tươi, rộn ràng nhưng không phô trương; có khí thế nhưng không gồng. Từ đó, câu chuyện âm nhạc xoay quanh ký ức tập thể, đồng thời mở chỗ cho cách phối và cách hát mang hơi thở hiện nay.

Để kể chuyện một thành phố, cần một hành trình. Danh sách chín ca khúc - “Hà Nội trái tim hồng” (Nguyễn Đức Toàn), “Nhớ mùa thu Hà Nội” (Trịnh Công Sơn), “Trời Hà Nội xanh” (Văn Ký), “Hà Nội và tôi” (Lê Vinh), “Hà Nội mùa thu” (Vũ Thanh), “Nhớ về Hà Nội” (Hoàng Hiệp), “Hà Nội mùa lá bay” (Hữu Xuân), “Chiều Hà Nội” (Vũ Quang Trung) và “Chị tôi” (Trọng Đài) - vì thế không chỉ là những nhan đề quen tai, mà còn sắp xếp được một đường cong cảm xúc: mở đầu rộn ràng, đi qua không khí mùa thu, dừng ở khoảng lặng của buổi chiều, và kết lại bằng một bản tình mang dáng vẻ kiên nghị. Việc đưa “Chị tôi” - ca khúc không nhắc thẳng tên Hà Nội nhưng gắn với phim “Người Hà Nội” - vào tổng thể chính là cách đưa câu chuyện từ cảnh sắc sang cốt cách con người.

Cách kể ấy được nhạc sĩ Hồng Kiên - giám đốc âm nhạc - triển khai bằng một lựa chọn giản dị mà hiệu quả: để người nghe như đang tản bộ qua Hà Nội. Mỗi bài là một khung hình, một bầu không khí; chúng nối với nhau bằng nhịp thở đều và cách nhả chữ thủ thỉ của Mai Hoa. Vì thế, album vận hành như một soundwalk - tản bộ bằng âm thanh, nơi người nghe bước qua phố, qua mùa, qua người theo nhịp chân chậm rãi.

Từ khung kể ấy, phần phối mở ra vai trò của “người dẫn đường”. Hồng Kiên chọn làm mới trong biên độ vừa phải: giữ giai điệu, hạn chế đảo cấu trúc, nhưng dịch chuyển điểm nhấn hòa âm, pha trộn nhạc cụ mộc và hiện đại đúng liều để tạo bề mặt âm thanh thoáng và có không gian. “Chị tôi” là một ví dụ: tiết tấu trẻ, phảng phất chất dân gian, nhịp điệu dẻo giúp giọng trầm của Mai Hoa bật sáng ở quãng cao mà không lệch bản sắc. “Hà Nội trái tim hồng” - bài gắn với ký ức công cộng - được giảm chất hành khúc, tăng độ mềm để người nghe vừa thấy thân quen vừa "bớt sến". “Hà Nội mùa lá bay” đặt ra bài toán tạo “độ bay” cho giọng trầm, phối mở không gian, dành chỗ cho ca sĩ thả chữ và treo tiếng, tạo cảm giác nhẹ mà không mỏng.

Đi cùng phối khí là sự dịch chuyển của giọng hát. Mai Hoa bước ra khỏi vùng an toàn bằng điều chỉnh hơi thở, vị trí đặt tiếng và khẩu hình để những nốt cao lên tự nhiên, không gằn. Chị không phô kỹ thuật mà những đoạn cao xuất hiện như hệ quả cảm xúc. Ở “Nhớ về Hà Nội” và “Trời Hà Nội xanh” - hai trong ba bản thu giữ nguyên lần đầu – độ run nhẹ của khoảnh khắc đầu tiên được giữ lại, tạo cảm giác sống động như một hơi thở người, không bóng bẩy quá mức. Với “Hà Nội mùa thu” và “Chiều Hà Nội”, chị tiết chế luyến láy, để đuôi chữ mềm và vừa, đúng sự thanh lịch của người Tràng An; điều quan trọng là biết lùi lại cho dàn nhạc nói phần của họ, rồi trở lại đúng chỗ.

Đó cũng là lý do việc tin vào “khoảnh khắc đầu tiên” trở thành lựa chọn nhất quán. “Nhớ về Hà Nội”, “Trời Hà Nội xanh” và “Chị tôi” được giữ nguyên bản thu đầu khi cả phòng thu cùng “nín thở”. Trong thời buổi có thể chỉnh sửa gần như mọi thứ, giữ lại những vết run vừa phải là quyết định có chủ ý. Không phải dễ dãi, mà là một niềm tin: lần đầu chứa năng lượng khó lặp lại. Người nghe vì thế cảm rõ không gian phòng thu như một nhân vật đồng hành.

Khi nhìn rộng ra đời sống ca khúc về Hà Nội, album này như một lát cắt tiêu biểu: xu hướng giữ gốc rễ và làm mới đang diễn ra đồng thời. “Hà Nội cờ hoa” không cố “định nghĩa lại” Hà Nội mà chỉ như “đặt lại khung” kể chuyện: quen mà không cũ, hiện đại nhưng không mất gốc. Cách đối thoại với người trẻ cũng cân bằng: tránh “làm trải nghiệm” thái quá, tránh hoài cổ rườm rà, hướng tới những khung hình âm thanh đủ rõ để bước vào, đủ mờ để mỗi người tự lấp đầy bằng ký ức của mình.

Đặt cạnh “Nốt trầm Vol 1” - đĩa than ra mắt cách đây 9 tháng - có thể thấy “Hà Nội cờ hoa” bổ sung một gam sáng cho chân dung nghệ thuật của Mai Hoa. Nếu “Nốt trầm” thiên về chiều sâu trữ tình, thì “Hà Nội cờ hoa” mở ra nhiều ngày nắng hơn. Sự dịch chuyển này không đứt mạch mà làm rõ hơn đường nét: một ca sĩ giữ vững sở trường nhưng sẵn sàng thử thách quãng cao và nhịp điệu mới.

Trong hành trình ấy, mỗi ca khúc lại đánh dấu một điểm dừng. “Hà Nội trái tim hồng” mềm đi chất hành khúc, nhấn vào sự ấm áp; “Nhớ mùa thu Hà Nội” giữ nét suy tư, mở sáng ở điệp khúc; “Trời Hà Nội xanh” gợi cảm giác ngoài trời với đối thoại vừa vặn giữa dàn dây và kèn gỗ; “Hà Nội và tôi” kéo giọng hát lại gần, ít vang, tạo cảm giác thân mật; “Hà Nội mùa thu” dành chỗ cho khoảng lặng, tiết chế rung để giữ thanh lịch; “Nhớ về Hà Nội” mộc mạc, có “hạt” của giọng; “Hà Nội mùa lá bay” cho thấy khả năng “bay” của giọng trầm nhờ đệm thưa, chắc; “Chiều Hà Nội” ấm, guitar mộc làm trụ; “Chị tôi” mạnh mẽ mà không bi lụy, kết hợp tiết tấu hiện nay với màu dân gian.

Để có được sự gọn ghẽ ấy, ê-kíp giữ vai trò quan trọng. Biên tập Nguyễn Khiêm, phối khí – dàn dựng Hồng Kiên, thu – mix Duy Nghĩa tạo một khung làm việc chắc chắn cho quyết định giữ bản thu đầu. Kỷ luật không chỉ ở quy trình mà còn ở thẩm mỹ: đặt tác phẩm và “hồn Hà Nội” lên trước kỹ xảo. Vì vậy, âm thanh giữ được độ hạt, tránh láng bóng quá mức, trường âm rõ lớp, giúp người nghe định vị giọng hát trong không gian.

Tất nhiên, vẫn có những “gờ” nhỏ. Ở vài câu hát quá quen, sự dè chừng khi xử lý luyến láy khiến người khó tính có thể muốn táo bạo hơn. Một số người có thể chờ đợi nhiều hơn ở thay đổi nhịp hay hòa âm. Nhưng với mục tiêu hướng đến số đông và ưu tiên cảm xúc, lựa chọn “đổi mới nhẹ tay” là hợp lý, nhất là khi album đặt trọng tâm vào cách kể mạch lạc và cảm giác gần gũi.

Và nếu coi đây là một cuộc dạo phố bằng âm thanh, cách nghe cũng nên thuận theo nhịp bước. Hãy nghe theo thứ tự để hành trình mở ra tự nhiên, từ sáng đến chiều rồi đêm. Tai nghe tốt giúp thấy rõ chi tiết, dàn loa gia đình mở rộng không gian; điều quan trọng là giữ nhịp chậm vừa, để mỗi khung hình có thời gian hiện ra và lắng xuống.

Cuối cùng, “Hà Nội cờ hoa” không đặt mục tiêu viết lại tiêu chuẩn cho nhạc về Hà Nội. Album làm một việc vừa sức nhưng cần: kể lại những câu chuyện thân thuộc bằng cách nghe hôm nay, giữ gốc mà mở ngọn. Như một cuộc soundwalk - tản bộ bằng âm thanh - nó dẫn người nghe đi qua phố phường, mùa và người, để thấy Hà Nội rộn ràng mà vẫn nền nã, giọng trầm có thể bay mà không rời đất, và ký ức vẫn ở lại khi được kể bằng ngôn ngữ giản dị, chính xác.