Góc nhìn 365: Từ đoàn tàu "Hà Nội 5 cửa ô"

13/09/2025 07:07 GMT+7 | Văn hoá

Một thông tin thú vị: Cuối tuần qua, đoàn tàu "Hà Nội 5 cửa ô" đã chính thức đi vào vận hành, đánh dấu một nỗ lực mới của ngành đường sắt trong việc đưa loại hình này trở thành một giải pháp phục vụ du lịch trải nghiệm, thay vì chỉ phục vụ giao thông như đang có.

Xem chuyên đề Góc nhìn 365 TẠI ĐÂY

Chỉ chạy trên cự ly ngắn gần 20km để nối Ga Hà Nội với Từ Sơn (Bắc Ninh) và có mật độ 2 đôi tàu/ngày, "Hà Nội 5 cửa ô" mở ra một câu hỏi: Liệu hạ tầng đường sắt cũ kỹ có thể trở thành nền tảng cho một loại hình mới trên bản đồ du lịch?

Có thể thấy rất rõ hướng tiếp cận gắn với văn hóa và du lịch của đoàn tàu "Hà Nội 5 cửa ô". Tại đó, mỗi toa mang tên 1 cửa ô Thăng Long xưa và được thiết kế với nội thất sang trọng theo chủ đề riêng - nơi du khách có thể chụp ảnh check-in, thưởng thức nghệ thuật truyền thống, dùng đồ ăn nhẹ. Rồi, tại điểm đến ở Từ Sơn, xe trung chuyển tới các điểm du lịch như Đền Đô hay làng tranh Đông Hồ được bố trí.

Góc nhìn 365: Từ đoàn tàu "Hà Nội 5 cửa ô" - Ảnh 1.

Thành viên đoàn khảo sát hào hứng với sản phẩm dịch vụ du lịch mới mang tên “The Hanoi Train – Đoàn tàu du lịch Hà Nội 5 Cửa Ô”. Ảnh: Tuyết Mai - TTXVN

Nhìn ở góc độ rộng, đây không phải mô hình đơn lẻ. Tại Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội cuối năm 2023, ga Long Biên từng là nơi khởi đầu tour du lịch mang tên "Hành trình di sản", đưa khách đi tham quan bằng tàu hỏa đoạn ngắn với các toa tàu được thiết kế riêng, trang trí nghệ thuật và có nghệ sĩ biểu diễn, dừng ở ga Gia Lâm - tâm điểm của lễ hội. Tại Đà Lạt, tour du lịch tàu đêm "Đà Lạt đêm say" từng được tổ chức, với trải nghiệm đa giác quan - từ âm nhạc, ẩm thực đến phong cảnh. Rồi, Hải Phòng cũng từng lên kế hoạch "Chuyến tàu thăm cảng", xuất phát từ ga trung tâm nhằm tái hiện quá trình hình thành công nghiệp và thương mại của thành phố.

Cơ bản, các ví dụ này đều có một đặc điểm chung: Tận dụng những đoạn đường sắt ngắn, với nền tảng hạ tầng cũ, và đặt trọng tâm vào trải nghiệm tiện ích đi kèm. Đó là sự thay đổi trong tư duy: Không chỉ để vận tải hành khách, đường sắt có thể trở thành một hành trình văn hóa được thiết kế để trải nghiệm và thưởng thức.

Góc nhìn 365: Từ đoàn tàu "Hà Nội 5 cửa ô" - Ảnh 2.

Chuyến tàu di sản Hà Nội 5 cửa ô “The Hanoi Train” được du khách vô cùng yêu thích. Ảnh: Thành Phương – TTXVN

Thực tế, hầu hết các đoạn đường sắt này đều gắn với những nhà ga vốn là biểu tượng kiến trúc và văn hóa của đô thị như ga Đà Lạt, ga Hải Phòng, ga Hà Nội. Ở đó, sự cũ kỹ của hạ tầng, nếu biết khai thác đúng cách, lại chính là thứ tạo nên chất riêng, hấp dẫn những người yêu thích không gian hoài cổ và chiều sâu lịch sử - giống như việc du khách và một số chuyên trang du lịch quốc tế từng ca ngợi tuyến đường sắt Bắc Nam hiện tại.

***

Tất nhiên, những tín hiệu tích cực ấy vẫn là bước khởi đầu. Bởi thực tế, hạ tầng đường sắt hiện nay còn nhiều giới hạn về tốc độ và dịch vụ tại ga, khiến sản phẩm tàu du lịch đoạn ngắn khó thu hút nhiều du khách trong một xã hội ngày càng đề cao sự tiện lợi và nhanh chóng. Thêm nữa, phần lớn các tuyến tàu du lịch hiện nay vẫn chỉ dừng lại ở quy mô thử nghiệm cục bộ, chưa hình thành một chiến lược tổng thể đủ sức thu hút nguồn lực và bảo đảm phát triển lâu dài.

Đây là thách thức không nhỏ, bởi chức năng chủ yếu của đường sắt Việt Nam hiện vẫn là vận tải hành khách, hàng hóa. Có lẽ, trong tương lai, chỉ khi các tuyến tốc độ cao ra đời, hệ thống đường sắt hiện tại mới có thể được "giải phóng" khỏi gánh nặng giao thông để nhường chỗ cho du lịch. Nhưng để tận dụng cơ hội ấy, các công tác chuẩn bị để xây dựng hệ thống điểm đến gắn với mạng lưới này, cũng như nghiên cứu mô hình tài chính, cơ chế vận hành hay đội ngũ nhân sự đều cần sớm xúc tiến.

Du lịch đường sắt đoạn ngắn không phải giải pháp thay thế cho nhu cầu di chuyển hiện đại. Nhưng trong bối cảnh tốc độ đang lấn át chiều sâu, loại hình này mở ra một không gian khác: Nơi di sản được đánh thức, văn hóa được kể lại, và hành trình trở thành giá trị tự thân chứ không chỉ là phương tiện.

Sự ra đời của một chuyến tàu như "Hà Nội 5 cửa ô" cho thấy, nếu có cách tiếp cận hệ thống, chính sách ổn định và tầm nhìn dài hạn, tuyến đường sắt hiện tại có thể trở thành nền tảng của một ngành du lịch độc đáo, ở độ tuổi ngoài 100 năm.

XEM THÊM TIN TỨC VĂN HOÁ TẠI ĐÂY

CHI MAI

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm