Góc nhìn 365: "Thắp lửa" cho sân khấu chèo

04/11/2025 07:35 GMT+7 | Văn hoá

Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 vừa khép lại sau hơn 2 tuần tổ chức, với 2 HCV, 5 HCB cho các vở diễn, cùng gần 100 huy chương cho các cá nhân. Và như những gì được ghi nhận, suốt Liên hoan, khán phòng sân khấu tại Bắc Ninh luôn chật kín người, vượt hơn con số 500 khán giả/buổi như dự kiến.

Xem chuyên đề Góc nhìn 365 TẠI ĐÂY

Nhưng bỏ qua những thông số ấy, điều đọng lại từ Liên hoan vẫn sẽ là câu hỏi mang tính thời sự: Chèo đang tự đổi mới ra sao để có thể tồn tại và phát triển trong đời sống đương đại?

Ở Liên hoan lần này, 2 vở diễn giành HCV cho thấy rõ 2 hướng đi tiêu biểu của chèo hiện nay. Cụ thể, Thiên mệnh tái hiện hình tượng Thái sư Trần Thủ Độ thời Trần, để kết nối bài học xưa với mối quan tâm hôm nay: Sự hưng thịnh của mỗi quốc gia luôn phải gắn liền với việc trọng dụng người hiền và minh bạch kỷ cương phép nước.

Còn Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn phản ánh hành trình trưởng thành và hình thành lý tưởng cách mạng của một chiến sĩ cộng sản, được kể bằng sự kết hợp hài hòa giữa làn điệu quan họ và chất chèo truyền thống, tạo nên nét mềm mại và gần gũi mà vẫn đậm chiều sâu chính luận.

Rộng hơn, nhiều tác phẩm mang đề tài hiện đại cũng cho thấy nỗ lực tìm tòi của các nhà hát trong việc đưa hơi thở cuộc sống hôm nay vào chèo. Các vở được dàn dựng với tiết tấu nhanh, cấu trúc gọn, nhưng vẫn giữ được tính trữ tình và bản sắc riêng.

Góc nhìn 365: "Thắp lửa" cho sân khấu chèo - Ảnh 1.

Một cảnh trong Vở diễn “Thiên mệnh” do Nhà hát Chèo tỉnh Bắc Ninh biểu diễn. Ảnh: Đồng Thúy-TTXVN

Có nghĩa, dù trở về với lịch sử theo thế mạnh truyền thống hay hướng đến đề tài hiện đại, chèo chỉ thực sự sống động khi mỗi tác phẩm chứa đựng một thông điệp thời sự, chạm tới suy nghĩ và cảm xúc của người xem hôm nay.

Ở góc độ khác, sự hưởng ứng của khán giả với Liên hoan cho thấy nhu cầu thưởng thức chèo vẫn còn rõ rệt trong đời sống hiện tại. Tất nhiên, những khán phòng chật kín trong dịp Liên hoan chưa đồng nghĩa với việc chèo đã giải được bài toán khán giả thường xuyên. Nhưng Liên hoan chứng minh một thực tế: Khi có một chương trình biểu diễn được chuẩn bị chu đáo, tác phẩm có chất lượng và truyền thông được làm đúng cách, khán giả sẽ sẵn sàng dành thời gian cho sân khấu truyền thống.

Muốn kéo công chúng trở lại, nghệ thuật này cần mang đến cho họ những trải nghiệm thật sự có giá trị - từ nội dung, diễn xuất đến không khí thưởng thức.

Cũng theo các chuyên gia, sự xuất hiện của nhiều diễn viên trẻ trên sân khấu cùng lượng khán giả trẻ đến xem là tín hiệu tích cực, cho thấy chèo đang được tiếp nối và làm mới để bắt nhịp với thời đại. Tại đó, lớp nghệ sĩ trẻ đang mang đến sinh khí mới cho sân khấu, trong khi khán giả trẻ lại mở ra cơ hội để chèo mở rộng không gian tiếp nhận. Đây là bước chuyển cần thiết giúp chèo tránh nguy cơ mai một trong thời đại số, khi các loại hình giải trí hiện đại đang chiếm ưu thế.

Rõ ràng, chèo chỉ có thể sống khi hiện diện thường xuyên trong đời sống văn hóa, bằng cách tiếp cận phù hợp với thời đại và tinh thần sáng tạo nghiêm túc. Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 cho thấy nghệ thuật này đang từng bước tìm được cách phản ánh những vấn đề của hôm nay mà không đánh mất bản sắc. Đó là dấu hiệu đáng khích lệ, để bộ môn nghệ thuật truyền thống này vẫn phát triển, vẫn có khả năng đối thoại và đồng hành cùng con người Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

XEM THÊM TIN TỨC VĂN HOÁ TẠI ĐÂY

Cúc Đường

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm