“Giao hưởng tuổi trẻ” - khi âm nhạc thay lời ước muốn

"Khi lời nói không thể diễn tả được những ước muốn, thì lúc đó âm nhạc sẽ lên tiếng". Đó là chia sẻ của nhạc trưởng Trần Nhật Minh trong Gala Giao hưởng tuổi trẻ vào cchiều 29/10 tại Đại học Quốc gia TP. HCM. Đây là buổi diễn cuối cùng trong chuỗi hoạt động hòa nhạc dành riêng cho sinh viên Đại học Quốc gia TP. HCM.

Chuỗi Giao hưởng tuổi trẻ đã ghi nhận hơn 4.000 sinh viên tham dự trực tiếp và 600.000 lượt tiếp cận trực tuyến.

Hòa nhạc giao hưởng trong học đường

Từ tháng 1/2025, chuỗi chương trình Giao hưởng tuổi trẻ đã lần lượt đưa sinh viên đi qua sáu chặng đường âm thanh khác nhau: từ Sắc màu giao hưởng, Opera: Khi âm nhạc kể chuyện, Nhạc kịch Broadway cho đến Nhạc thính phòng: Cuộc trò chuyện của âm thanh, Vang dội những thanh âm dàn kèn. Mỗi buổi hòa nhạc được thiết kế như một "bài học mở", giúp sinh viên khám phá dần dần cấu trúc, cảm xúc và ngôn ngữ của âm nhạc cổ điển.

Với gala Giao hưởng tuổi trẻ - chương trình thứ 7, chuỗi hòa nhạc khép lại bằng một "lễ hội âm nhạc" quy mô lớn tại Đại học Quốc gia TP. HCM, quy tụ hơn 100 nghệ sĩ nhạc cổ điển, trong đó có NSƯT Khánh Ngọc, NSƯT Bùi Lệ Chi... với sự chỉ huy của nhạc trưởng Trần Nhật Minh. Sự kiện được tổ chức diễn ra trong 4 ngày sau lễ khai khóa năm học mới (hôm 25/10), rất ý nghĩa.

Địa điểm tổ chức là hội trường Trần Chí Đáo, không phải là nhà hát lớn, nhưng lại là không gian thân thuộc với sinh viên. Chính lựa chọn này đã làm nên bản sắc riêng cho chương trình: đưa giao hưởng ra khỏi những khán phòng xa cách, để âm nhạc hàn lâm cất lên ngay trong "ngôi nhà tri thức". Sự thân thiện về không gian khiến khán giả trẻ không còn cảm giác bỡ ngỡ, họ ngồi đó, giữa tiếng vĩ cầm và trống định âm, nghe nhạc như nghe chính nhịp đập của tuổi trẻ mình.

Sau 6 buổi diễn trước, hơn 55 tác phẩm đã được trình diễn, từ cổ điển đến hiện đại. Chuỗi Giao hưởng tuổi trẻ đã cho thấy sức lan tỏa vượt ngoài khuôn khổ đại học. Đó không chỉ là thành công của một sự kiện, mà là minh chứng cho sức sống của âm nhạc hàn lâm trong đời sống sinh viên Việt Nam, một điều từng bị cho là xa vời.

Người dẫn dắt cuộc đối thoại giữa âm nhạc và thế hệ trẻ

Giữa dàn nhạc hàng trăm người, nhạc trưởng Trần Nhật Minh nổi bật như điểm hội tụ của năng lượng và niềm tin. Anh không chỉ là người điều khiển âm thanh, mà còn là người "phiên dịch" văn hóa, kết nối hai thế giới tưởng chừng xa cách: hàn lâm và đại chúng, nghệ sĩ và sinh viên.

Tốt nghiệp thạc sĩ âm nhạc tại Nhạc viện Tchaikovsky danh giá ở Moscow (Liên bang Nga) và là giảng viên Nhạc viện TP. HCM. Anh còn là đồng sáng lập Saigon Pops Orchestra, một dàn nhạc giao thoa giữa cổ điển và pop. Chính nền tảng đa phong cách ấy khiến anh trở thành cầu nối hoàn hảo cho dự án Giao hưởng tuổi trẻ, một dự án đòi hỏi người chỉ huy phải vừa có uy tín học thuật, vừa hiểu cách nói chuyện với khán giả trẻ.

Xuyên suốt 7 chương trình, Trần Nhật Minh không chỉ chỉ huy mà còn trực tiếp trò chuyện, diễn giải, giúp sinh viên "nghe bằng trí và cảm bằng tim". Anh nói về cấu trúc dàn nhạc, giới thiệu từng nhạc cụ, kể câu chuyện đằng sau mỗi bản nhạc. Chính sự tương tác đó đã biến buổi hòa nhạc thành lớp học sống động về cảm xúc và tư duy nghệ thuật.

Từ phía khán giả, bạn Trần Ngọc Bảo Trân (sinh viên năm 4) chia sẻ: "Các chương trình như hòa nhạc Giao hưởng tuổi trẻ giúp sinh viên như tôi dễ dàng tiếp cận được với âm nhạc sân khấu chuyên nghiệp." Lời chia sẻ cho thấy khi sinh viên được tiếp xúc trực tiếp với nghệ thuật đỉnh cao trong không gian quen thuộc, khoảng cách giữa người học và nghệ sĩ được thu hẹp, âm nhạc không còn là thứ xa xỉ, mà trở thành một phần trong đời sống học đường.

Chuỗi hòa nhạc năm 2025 còn cho thấy sự trưởng thành của hệ sinh thái âm nhạc TP.HCM, với sự tham gia của nhiều dàn nhạc chuyên nghiệp như Saigon Festival Orchestra, Saigon Philharmonic Orchestra, Saigon Philharmonic Youth Orchestra, Saigon Pops Orchestra… Gala Giao hưởng tuổi trẻ khép lại không chỉ bằng những tràng pháo tay, mà bằng niềm tin rằng nghệ thuật có thể sống giữa đời sống học đường một cách tự nhiên. Khi nhạc trưởng hạ baton, những nốt nhạc vẫn còn vang vọng như một lời hẹn rằng hành trình nuôi dưỡng tâm hồn bằng âm nhạc vẫn sẽ tiếp diễn.

Trong một thế giới nơi thông tin và công nghệ phát triển chóng mặt, việc một đại học hàng đầu về khoa học, công nghệ như Đại học Quốc gia TP.HCM đầu tư cho âm nhạc cổ điển là một tuyên ngôn văn hóa mạnh mẽ: rằng giáo dục không chỉ tạo ra kỹ sư, cử nhân, mà còn bồi đắp nên những con người biết cảm, biết rung động trước cái đẹp. Bởi lẽ, như nhạc trưởng Trần Nhật Minh nói: "khi lời nói không thể diễn tả được những ước muốn, thì lúc đó âm nhạc sẽ lên tiếng", trong khoảnh khắc ấy, âm nhạc không chỉ lên tiếng cho nghệ sĩ, mà còn thay lời cho cả một thế hệ sinh viên đang tìm kiếm tiếng nói của chính mình.

Tại buổi biểu diễn cuối cùng của chuỗi hòa nhạc dành cho sinh viên năm 2025, NSƯT Bùi Lệ Chi đã đem đến tiết mục kết hợp giữa đàn bầu và dàn nhạc giao hưởng qua tiết mục Mẹ yêu con (sáng tác của Nguyễn Văn Tý). Nhạc trưởng Trần Nhật Minh chia sẻ việc kết hợp nhạc giao hưởng với nhạc cụ dân tộc Việt Nam như đàn bầu, đàn nhị, đàn đá.. là xu hướng vươn ra quốc tế, người Việt Nam có thể tự hào về những nhạc cụ dân tộc ấy.