"Đổi pin lấy đầy"

27/08/2025 10:08 GMT+7 | HighTech

Thay vì ghé vào cây xăng, mở nắp bình và nói "đổ đầy", tương lai gần là xe máy điện (và xa hơn có thể tới lượt ô tô điện) tạt vào một trạm đổi pin trên đường và nói: "Đổi pin lấy đầy" chỉ trong vài phút, thay vì chờ hàng tiếng đồng hồ tại các trụ sạc hoặc cắm qua đêm tại nhà.

1.

Cuộc đua đổi pin xe máy điện ở Việt Nam đang bước vào giai đoạn khởi động rõ nét, với việc VinFast công bố lộ trình triển khai mạng lưới trạm đổi pin quy mô lớn và ra mắt các mẫu xe máy điện hỗ trợ đổi pin từ tháng 10 tới.

"Đổi pin lấy đầy" - Ảnh 1.

Một trạm đổi pin xe máy điện của đội ngũ xe giao hàng Selex Motors ở đường Xuân Thủy, Hà Nội

Cụ thể, trong tháng 10/2025, VinFast sẽ lắp đặt 1.000 trạm đổi pin đầu tiên, tiến tới đạt 50.000 trạm đổi pin vào cuối năm nay và hoàn tất toàn bộ hệ thống 150.000 trạm đổi pin trong vòng 3 năm tới - gấp nhiều lần so với số lượng trạm xăng (khoảng hơn 17.000 trạm trên toàn quốc). Theo thông tin công bố, khách hàng có thể thuê pin theo tháng với mức 200.000 đồng/pin và trả 9.000 đồng cho mỗi lần đổi - mức phí đã bao gồm chi phí sạc. Mỗi pin khoảng 1,5 kWh, cho quãng đường tối đa 85 km trong điều kiện tiêu chuẩn và người dùng có thể lắp 1-2 pin tùy nhu cầu.

Không chỉ VinFast, hệ sinh thái đổi pin cho xe hai bánh tại Việt Nam đã có những người mở đường ở mảng giao vận. Selex Motors - một startup trong nước - hiện vận hành các "ATM pin" cho đội ngũ giao hàng, hợp tác với nhiều đơn vị hậu cần. Mô hình này giúp tài xế đổi pin trong khoảng 2 phút/lần, thay vì chờ sạc, và đang hướng tới khả năng tương thích với phần lớn xe hai bánh điện trên thị trường nội địa.

2.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy đổi pin có thể trở thành "trụ cột" hạ tầng nếu làm đúng bài. Tại Trung Quốc, start-up xe điện NIO đã có một mạng lưới đồ sộ với hơn 3.000 trạm đổi pin bằng robot, hoàn tất phủ sóng nhiều đô thị và đường cao tốc, với gần 97.000 lượt đổi mỗi ngày.

Bên cạnh đó, CATL - nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới - đang thúc đẩy hệ sinh thái "Choco-Swap", đặt mục tiêu 1.000 trạm vào cuối 2025 và xa hơn là 10.000 trạm, nhắm tới cả đội xe dịch vụ lẫn người dùng cá nhân.

Ở mảng xe hai bánh, Gogoro đã chứng minh sức sống của mô hình khi phủ hàng nghìn điểm "GoStation" tại Đài Loan (Trung Quốc) và mở rộng ra nhiều thị trường. Lợi thế lớn nhất là tốc độ: vài chục giây cho một lần đổi, trải nghiệm không khác mấy so với "đổ xăng".

Dĩ nhiên, đổi pin không phải không có rủi ro. Bài học Better Place - dự án từng được Renault - Nissan Alliance hậu thuẫn, triển khai ở Israel với mẫu Renault Fluence Z.E. - cho thấy nếu thiếu chuẩn hóa và quy mô người dùng đủ lớn, mô hình rất dễ "đuối sức" trước chi phí hạ tầng đắt đỏ. Better Place đã phá sản năm 2013, dù ý tưởng đi trước thời đại.

"Đổi pin lấy đầy" - Ảnh 2.

Vinfast lên kế hoạch triển khai lắp đặt 150.000 trạm đổi pin trên toàn quốc trong vòng 3 năm tới

Với Việt Nam, tương lai các trạm đổi pin sẽ phụ thuộc vào ba yếu tố: (1) mật độ trạm đủ dày ở khu dân cư, bãi gửi xe, trạm xăng; (2) chuẩn pin dùng chung hoặc tối thiểu tương thích theo "họ" sản phẩm để giảm phân mảnh; (3) cấu trúc giá thuê - đổi minh bạch và rẻ hơn so với chi phí xăng cho cùng quãng đường.

Nếu VinFast thực hiện đúng cam kết mở rộng mạng lưới, cộng hưởng với hệ sinh thái đang hình thành ở nhóm xe giao hàng như Selex, người tiêu dùng có thể sớm trải nghiệm "điện hóa" theo cách rất quen thuộc: ghé trạm, đổi pin, đi tiếp - nhanh, sạch và ít phải lo lắng về việc sạc tại nhà hoặc mất thời gian tại trạm sạc công cộng.

Để tương thích với hình thức "đổi pin", VinFast đang gấp rút bổ sung cho thị trường các mẫu xe có thiết kế phù hợp. Dự kiến, dòng xe đầu tiên được bổ sung phiên bản đổi pin là Evo với tên gọi Evo Max, sẽ chính thức ra mắt vào tháng 10/2025 với mức giá 20 triệu đồng. Sau đó, VinFast sẽ lần lượt ra mắt thêm ba dòng xe đổi pin khác ngay trong năm nay, bao gồm Feliz Max (24,9 triệu đồng), Verox Max (33,9 triệu đồng), Drift Max (39,9 triệu đồng).

Trung Thành

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm