Điều kiện để doanh nghiệp tồn tại, cạnh tranh trong kỷ nguyên phát triển bền vững

"Net Zero không còn là lựa chọn, mà là điều kiện để tồn tại và cạnh tranh". Đây là ý kiến của hầu hết của các chuyên gia kinh tế, lãnh đạo doanh nghiệp, tập đoàn tại Hội nghị đổi mới xanh với chủ đề "Tái định nghĩa thương hiệu cho thế hệ Net Zero" do Hội Doanh nhân Trẻ TP. Hồ Chí Minh (YBA), Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp TP. Hồ Chí Minh (BSSC) và Công ty cổ phần Xúc tiến Đầu tư và Hỗ trợ Doanh nghiệp (IBP) tổ chức ngày 22/8.

Tại hội nghị, các chuyên gia kinh tế cho rằng doanh nghiệp Việt Nam có thể tiên phong bằng cách đầu tư công nghệ, chứng chỉ bền vững và kết nối người tiêu dùng nội địa với sản phẩm xanh.Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần sự đồng hành từ chính sách trong nước để người Việt cũng được hưởng lợi từ những sản phẩm bền vững.

Theo ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Xanh Thành phố Hồ Chí Minh, ngày nay chuyển đổi xanh không chỉ để thích ứng, mà để dẫn đầu và tạo lợi thế cạnh tranh toàn cầu.

Việt Nam nói chung, TP. Hồ Chí Minh nói riêng đang có cơ hội tái định hình mô hình phát triển theo hướng xanh. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang đối mặt áp lực từ chính sách quốc tế (ESG, carbon), nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng, thị trường tiêu dùng thay đổi. Thống kê cho thấy 90% doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa sẵn sàng cho chuyển đổi xanh.

Để khắc phục điều này, ông Đinh Hồng Kỳ cho rằng TP. Hồ Chí Minh cần tập trung 6 trụ cột chuyển đổi xanh bao gồm: Năng lượng, xây dựng và hạ tầng, nông nghiệp và thực phẩm, giao thông và logistics, tiêu dùng và công nghiệp nhẹ. Đối với doanh nghiệp cần đầu tư mạnh vào công nghệ mới, kinh tế tuần hoàn, cộng sinh công nghiệp; hình thành và phát triển các Liên minh xanh; các hoạt động về môi trường, xã hội và Quản trị (ESC) sẽ chuyển từ phong trào sang tích hợp thực chất trong vận hành.

"TP. Hồ Chí Minh cỏ thể trở thành trung tâm tiên phong của Việt Nam trong tiến trình xanh hóa khi các hoạt động trọng tâm hướng đến sản xuất xanh, vật liệu xanh, sản phẩm xanh, chuỗi cung ứng xanh; tăng cường các giải pháp về công nghệ, tài chính, quản trị, văn hóa – xã hội, thị trường xanh, hệ sinh thái kết nối công – tư – quốc tế. Đặc biệt, lãnh đạo doanh nghiệp cần trở thành "kiến trúc sư xanh", linh hoạt và tạo cảm hứng đổi mới", ông Đinh Hồng Kỳ chia sẻ.

Từ thực tiễn doanh nghiệp, ông Thái Văn Chuyện, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hoà (TTC AgriS) nêu lý do phải chuyển đổi xanh là do áp lực từ quy định (Luật Môi trường, thị trường carbon, Net-Zero 2050). Bên cạnh đó là những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế (châu Âu, Mỹ...) về chứng chỉ: organic, globalGAP, ISO, fair trade, ESG và xu hướng từ khuyến khích đến bắt buộc; doanh nghiệp nếu không chuẩn bị sẽ bị loại khỏi thị trường.

Theo ông Thái Văn Chuyện, thách thức của chuyển đổi xanh, phát triển bền vững đòi hỏi đầu tư lớn: xử lý nước thải, máy móc, duy trì chứng nhận (organic, fair trade...).

"Song nếu thay đổi tư duy, sáng tạo trong quy trình sẽ có được nhiều giải pháp không tốn kém ví dụ tiết kiệm nước, tái sử dụng phụ phẩm… Phát triển bền vững vừa tốn kém vừa tiết kiệm, quan trọng là tư duy lãnh đạo và chiến lược dài hạn", ông Chuyện cho hay.

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Phan Minh Thông, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Phúc Sinh cũng chia sẻ 17 năm gắn với phát triển bền vững; tiên phong nhà máy chế biến tiêu sạch và cà phê Arabica Sơn La đạt chuẩn quốc tế.

"Như vậy, bền vững giúp doanh nghiệp không bị loại khỏi chuỗi cung ứng, tạo thương hiệu mạnh trên thị trường toàn cầu. Net Zero tại Việt Nam trước hết phải là an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng trong nước, không chỉ xuất khẩu", ông Thông nhấn mạnh.

Cũng tại hội nghị, các doanh nghiệp cũng nhìn nhận Net Zero cần được thực hiện trên toàn chuỗi giá trị: nguyên liệu – sản xuất – bao bì – tiêu dùng, trong ngành nuôi trồng thủy sản. Net Zero là trách nhiệm của tất cả mọi người; là trách nhiệm, giá trị và hành động của cả doanh nghiệp, người tiêu dùng và nhà quản lý – tất cả cùng hướng tới một tương lai phát triển xanh và bền vững.