Ngày 24/10, nữ ca sĩ Quỳnh Phạm - người được mệnh danh là The Jazz Lady tại Hà Nội - ra mắt dự án Hãy yêu jazz đi. 

Đây là dự án làm mới âm nhạc Trịnh Công Sơn thông qua phối khí theo phong cách jazz, fusion và acoustic, kết hợp chuyển ngữ sang tiếng Anh, Nhật, Hàn… với sự đồng hành của ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh (em gái nhạc sĩ Trịnh Công Sơn) trong vai trò "Sứ giả ký ức Trịnh".

"Mục đích của chúng tôi trong dự án này là nhằm hướng đến thế hệ khán giả trẻ trung, cởi mở và yêu nghệ thuật, có chiều sâu, hy vọng trở thành cầu nối văn hóa âm nhạc giữa Việt Nam và quốc tế. Chúng tôi sẽ bắt đầu chuyển ngữ bằng tiếng Anh trước" - ca sĩ Quỳnh Phạm mở đầu cuộc trò chuyện với Thể thao và Văn hóa (TTXVN).

* Dự án nói là cuộc "đối thoại" giữa jazz và nhạc Trịnh - trong thực hành, "đối thoại" ấy được thiết kế như thế nào để khán giả cảm nhận rõ, thưa chị?

- Đối thoại ở đây chính là bằng âm nhạc. Chúng tôi lựa chọn những ca khúc phù hợp, làm mới với phối khí, hòa âm của jazz để đem đến một sắc thái mới trong âm nhạc nhưng vẫn truyền tải thông điệp, tinh thần của nhạc sĩ.

* Lộ trình 3 giai đoạn 2025 - 2028: cột mốc quan trọng nhất ở từng giai đoạn là gì và chị kỳ vọng điều gì ở mốc kết thúc mỗi chặng?

- Với chúng tôi, cột mốc nào cũng quan trọng như nhau, liên kết với nhau. Chúng tôi không quá kỳ vọng, nhưng hy vọng sẽ mang lại một góc nhìn rộng rãi hơn trong mắt thế hệ trẻ với các tác phẩm "kinh điển" của nhạc Việt Nam.

* "Trạm yêu jazz" tại Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP.HCM sẽ vận hành ra sao: cách tuyển chọn nghệ sĩ địa phương, cơ chế "cấp quyền" biểu diễn và ra mắt tác phẩm?

- Ngay sau khi công bố dự án, chúng tôi sẽ khởi động cuộc thi Jazz is young, nhằm tìm kiếm các nghệ sĩ trẻ trên cả nước. Đây sẽ là những người yêu âm nhạc Việt Nam, nhạc Trịnh và mong muốn đem đến sự sáng tạo, hơi thở thời đại. Các nghệ sĩ sẽ có cơ hội biểu diễn tác phẩm theo cách riêng họ và theo tiêu chí của Hãy yêu jazz đi để giữ vững định dạng của chương trình, không bị xô lệch sang những hình thức khác.

* Tiêu chí tìm kiếm và đồng hành cùng các giọng ca trẻ là gì? Dự án có cơ chế huấn luyện cụ thể nào để họ trưởng thành trong jazz và Trịnh?

- Khi nghệ sĩ tham gia chương trình, họ có cơ hội gặp những nhà sản xuất, nghệ sĩ gạo cội của jazz để học hỏi, tất nhiên được hướng dẫn để họ có thể trưởng thành một phần nào nó trong tư duy âm nhạc.

* Vì sao dự án chọn phối theo jazz, fusion và acoustic? Nguyên tắc của giám đốc âm nhạc trong việc giữ "tính đơn giản - gần gũi" của Trịnh khi đưa vào jazz?

- "Khi nói đến phong cách âm nhạc jazz, là nói đến ngẫu hứng từ nhiều góc độ khác nhau, từ cấu trúc tác phẩm, nhịp điệu, hòa thanh, hoặc solo trên giai điệu... Còn khi nói đến âm nhạc của Trịnh Công Sơn là ý nghĩa và cái đẹp của ca từ, giai điệu gần gũi, giản dị. Tôi cân nhắc để làm sao kết hợp phong cách jazz với nhạc Trịnh, vẫn giữ được sự đơn giản, vẫn gần gũi với người nghe, nhưng với một màu sắc khác hơn, thú vị hơn, từ hòa thanh, nhịp điệu, cho đến cách xử lý tác phẩm của mỗi ca sĩ, nghệ sĩ". Giám đốc âm nhạc của Hãy yêu jazz đi, anh Vũ Quang Trung, chia sẻ về trải nghiệm chuyển soạn âm nhạc Trịnh Công Sơn sang âm nhạc mang màu sắc jazz.

* Khi chuyển ngữ sang tiếng Anh, Nhật, Hàn… thì làm sao để "giữ hồn Trịnh" thay vì chỉ dịch lời? Một ví dụ cụ thể về cách xử lý nhịp điệu/khẩu hình cho tiếng Anh?

- Ê-kíp dự án chúng tôi đồng tình với quan điểm: "Dù hát bằng tiếng Việt, tiếng Anh hoặc bất kỳ ngôn ngữ nào, giai điệu ấy vẫn kể cùng một câu chuyện: về tình yêu, nỗi cô đơn, sự mất mát, về khát vọng được sống tử tế giữa đời.

Chúng tôi tin Trịnh Công Sơn có thể "sống" trong nhiều ngôn ngữ, như những cơn gió khác nhau cùng thổi qua một linh hồn duy nhất. Mỗi bản dịch, mỗi giọng hát là một cuộc đối thoại mới với cái đẹp và nỗi buồn - một cuộc đối thoại không bao giờ kết thúc.

* Kế hoạch biểu diễn cụ thể của giai đoạn 1 ra sao?

- Chúng tôi dự kiến mỗi 1-2 tháng sẽ có mini show. Mỗi 3 tháng sẽ có thêm tác phẩm thu âm mới, không chỉ là ca khúc, mà có thể sẽ có nhiều tác phẩm chơi theo hình thức hòa tấu, độc tấu.

* Bốn sự kiện quy mô lớn dự kiến ở Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP.HCM (giai đoạn 2) sẽ khác gì về trải nghiệm?

- Hòa nhạc quy mô lớn cần rất nhiều yếu tố kết hợp, từ địa điểm, không gian, chi phí, dàn nhạc đều được nhân cấp số đông so với chỉ làm mini show. Chúng tôi hy vọng có thể tìm thêm những nhà tài trợ, người yêu nhạc cùng đồng hành theo chặng đường này để có thể làm được tốt nhất.

* Chiến lược đưa dự án ra quốc tế: hợp tác nghệ sĩ ngoại, phát hành nhạc số, biểu diễn ngoài biên giới - "cửa vào" thị trường nào sẽ đi trước?

- Chúng tôi sẽ ra mắt trước các tác phẩm chuyển ngữ bằng tiếng Anh. Do đó, sẽ cần có thời gian để lắng nghe khán giả cảm nhận. Vì vậy các tác phẩm sẽ phát hành nhạc số trước.

* Thước đo thành công của dự án là gì trong ngắn hạn và dài hạn (tỷ lệ khán giả mới đến với jazz, số tác phẩm chuyển ngữ, số nghệ sĩ trẻ được trao cơ hội…)?

- Điều này tôi không biết trước. Vì nghệ thuật không phải là thứ có thể đong đếm theo công thức. Nhưng tôi và các nghệ sĩ sẽ cố gắng làm mọi thứ trong khả năng tốt nhất, cũng như mong nhận được sự chú ý của truyền thông tới công chúng để dự án có thể lan tỏa nhiều hơn.

* Về "tinh thần Trịnh": dự án đặt những nguyên tắc nào để tôn trọng di sản (pháp lý, nghệ thuật, truyền thông), đồng thời vẫn cho nghệ sĩ trẻ tự do sáng tạo?

- Chúng tôi tuân thủ các quyền tác giả, tác phẩm của nhạc sĩ và làm việc đúng quy trình pháp lý. Còn việc sáng tạo nghệ thuật, như đã nói ở trên, nghệ sĩ trẻ sẽ dựa theo định dạng chương trình để sáng tạo trong khuôn khổ.

* Nếu có đồng hành của thương hiệu/tài trợ, tiêu chí lựa chọn là gì để bảo toàn trải nghiệm nghệ thuật "chất" và "chill" đúng tinh thần dự án?

- Đây là điều mà chúng tôi rất cần vào lúc này. Vì hiện tại, Hanoi Blues Note đang phải hoàn thành khối lượng công việc khổng lồ cho dự án. Chúng tôi mong rằng, nếu có đồng hành của thương hiệu/tài trợ thì cũng là đúng tinh thần đã có ngay từ đầu và nếu có gợi ý, phát triển dự án hơn là rất quý. Còn không thì tôi lại cố gắng kiếm tìm tiếp, làm tiếp trong khả năng.

* Ở cả vai trò "The Jazz Lady" và nhà sáng lập Hanoi Blues Note, chị sẽ trực tiếp dẫn dắt dự án như thế nào trong 6 - 12 tháng tới, và lời mời chị muốn gửi tới khán giả trẻ là gì?

- Là một nghệ sĩ tiên phong, sẽ luôn có nhiều chông gai và có nhiều thất bại. Nhưng tôi luôn tự động viên mình dám bước tiếp, dám thay đổi, dám làm mới thử nghiệm. Đó là con đường của những người làm sáng tạo nghệ thuật.

* Xin cảm ơn Quỳnh Phạm về cuộc phỏng vấn!