Đẩy mạnh quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Litva

Nhận lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thống Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam vào ngày 11 và 12/6/2025.

Đây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của nguyên thủ quốc gia Litva tới Việt Nam trong nhiều năm qua, là sự kiện đối ngoại có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện sự coi trọng của hai nước đối với quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt, đồng thời mở ra chương mới cho quan hệ song phương.

* Quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp

Việt Nam và Litva có mối quan hệ hữu nghị truyền thống được xây dựng và vun đắp trong hơn ba thập kỷ qua. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 18/3/1992.

Hơn 3 thập kỷ qua, quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước luôn được tăng cường. Theo Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Việt Nam tại Ba Lan kiêm nhiệm Litva Hà Hoàng Hải, đặc thù nổi bật của quan hệ hai nước là sự tin cậy chính trị, thiện chí hợp tác và tính bổ trợ cao giữa hai nền kinh tế dù quy mô và địa lý khác biệt.

Việt Nam luôn coi Litva là đối tác bạn bè chân thành tại khu vực Trung Đông Âu, trong khi Litva đánh giá cao vai trò ngày càng gia tăng của Việt Nam tại khu vực Đông Nam Á và trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hai nước cùng chia sẻ nhiều điểm tương đồng trong tầm nhìn phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, chuyển đổi số và thích ứng với các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng hay chuỗi cung ứng.

Hai nước duy trì trao đổi các đoàn cấp cao. Về phía Việt Nam có các chuyến thăm Litva của: Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh (năm 1995); Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh (năm 2017); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Litva Gitanas Nauseda tại Hội nghị thượng đỉnh EU-ASEAN (tháng 12/2022), gặp Thủ tướng Litva Gintautas Paluckas nhân dịp tham dự Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế thế giới - WEF Davos lần thứ 55 - tổ chức tại Thụy Sĩ (ngày 21/1/2025); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Litva tại Hội nghị Bộ trưởng OECD tổ chức tại Paris (Pháp) (tháng 5/2024)…

Về phía Litva có các chuyến thăm Việt Nam của: Thủ tướng Litva A.Slê-gia Vi-chút (tháng 9/1995); Bộ trưởng Bộ Nội vụ Litva Eimutis Misunas (tháng 1/2019); Bộ trưởng Ngoại giao Litva Gabrielius Landsbergis (tháng 10/2023)…

Hai bên đã ký Thoả thuận hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao vào năm 2009. Tháng 6/2012, Thứ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tiến hành Tham vấn chính trị tại Litva. Năm 2014 và năm 2022, hai bên tham vấn chính trị cấp Tổng Vụ trưởng tại Hà Nội.

Hai nước phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, Diễn đàn Hợp tác Á-Âu (ASEM) và ASEAN-EU. Litva luôn ủng hộ các hiệp định quan trọng giữa Việt Nam và EU như Thỏa thuận Thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA), tạo nền tảng pháp lý và thương mại quan trọng để mở rộng hợp tác kinh tế, đầu tư giữa hai bên.

 * Hợp tác kinh tế-thương mại có nhiều triển vọng

Hai nước tận dụng hiệu quả hợp tác theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Liên minh châu Âu (EVFTA). Litva là một trong những nước đã sớm phê chuẩn Hiệp định EVIPA.

Kim ngạch thương mại song phương đạt 192,7 triệu USD năm 2023; 206,97 triệu USD năm 2024; 94,7 triệu USD trong 3 tháng đầu năm 2025.

Về đầu tư, Litva hiện có 3 dự án đầu tư trực tiếp còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư khoảng 260 nghìn USD trong lĩnh vực truyền thông, khoa học công nghệ và y tế.

Trong đợt dịch COVID-19, Litva cũng là một trong những nước thành viên EU đầu tiên tặng Việt Nam 168,7 nghìn liều vaccine Astra Zeneca, góp phần giúp Việt Nam sớm kiểm soát đại dịch COVID-19.

Theo Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Việt Nam tại Ba Lan kiêm nhiệm Litva Hà Hoàng Hải, Việt Nam và Litva có nhiều lĩnh vực hợp tác triển vọng, đặc biệt khi hai nền kinh tế có tính bổ trợ cao và đều đang hướng tới các mô hình phát triển bền vững, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.

Đại sứ Hà Hoàng Hải nhận định, Việt Nam là thị trường trên 100 triệu dân, có tốc độ tăng trưởng nhanh, là cửa ngõ vào ASEAN, trong khi Litva có lợi thế về logistics, công nghệ chế biến thực phẩm, dược phẩm và năng lượng sạch. Việc tận dụng hiệu quả EVFTA và thúc đẩy tiến trình phê chuẩn EVIPA sẽ mở ra thêm cơ hội cho các doanh nghiệp hai nước tiếp cận thị trường lẫn nhau, kết nối chuỗi cung ứng EU-ASEAN, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu.

Hai nước có nhiều triển vọng trong hợp tác chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và công nghệ tài chính. Litva là một trong những quốc gia đi đầu tại châu Âu về phát triển chính phủ điện tử, quản trị số và khởi nghiệp công nghệ, trong khi Việt Nam cũng đang đẩy mạnh chiến lược chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030. Theo Đại sứ Hà Hoàng Hải, hai bên có thể hợp tác chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao giải pháp, đồng thời kết nối các doanh nghiệp và trung tâm đổi mới sáng tạo.

Hợp tác giáo dục-đào tạo và khoa học công nghệ cũng là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Nhiều trường đại học Litva có chất lượng cao, chi phí hợp lý, môi trường học tập quốc tế, rất phù hợp với nhu cầu của sinh viên Việt Nam. Hai nước có thể đẩy mạnh các chương trình học bổng, liên kết đào tạo, trao đổi giảng viên-sinh viên và nghiên cứu khoa học.

Ngoài ra, hai nước còn tiềm năng trong hợp tác nông nghiệp công nghệ cao, y tế-dược phẩm, bảo vệ môi trường, du lịch-văn hóa và hợp tác lao động chất lượng cao. Những lĩnh vực này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần làm phong phú nền tảng giao lưu nhân dân, gia tăng hiểu biết và sự gắn kết giữa hai dân tộc.

Cộng đồng người Việt Nam tại Litva hiện có khoảng 100 người, chủ yếu kinh doanh tại các trung tâm thương mại ở Thủ đô Vinius, hầu hết cư trú hợp pháp. Hội người Việt Nam tại Litva được thành lập năm 2012, được chính quyền sở tại công nhận, có tinh thần đoàn kết hướng về Tổ quốc, đóng góp tích cực cho sở tại và được chính quyền Litva đánh giá cao. Đây chính là cầu nối hữu nghị sinh động và hiệu quả giữa nhân dân hai nước, góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau và làm sâu sắc thêm quan hệ song phương.

Trên nền tảng quan hệ hữu nghị vững chắc, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam vào ngày 11 và 12/6/2025 là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ Việt Nam-Litva, thể hiện mong muốn tăng cường hơn nữa hợp tác với Việt Nam mà Litva coi là đối tác ưu tiên tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Theo Đại sứ Hà Hoàng Hải, trọng tâm của chuyến thăm lần này là các cuộc hội đàm và tiếp xúc cấp cao giữa Tổng thống Gitanas Nauseda với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội Việt Nam. Đây là dịp để hai bên đánh giá tổng thể quan hệ song phương, trao đổi tầm nhìn chiến lược về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, đồng thời đề ra những định hướng hợp tác mới phù hợp với điều kiện phát triển của hai nước trong giai đoạn tới.

Dự kiến trong chuyến thăm, hai bên sẽ ký kết một số văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực có tiềm năng, như: thương mại-đầu tư, giáo dục-đào tạo, nông nghiệp công nghệ cao, y tế, năng lượng sạch và chuyển đổi số. Bên cạnh đó, các hoạt động xúc tiến đầu tư, diễn đàn doanh nghiệp và kết nối cộng đồng hai bên cũng sẽ được tổ chức nhằm tạo điều kiện thiết thực cho hợp tác kinh tế-thương mại phát triển thực chất và bền vững hơn.

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và Phu nhân sẽ góp phần tăng cường lòng tin chính trị, thúc đẩy kết nối chiến lược giữa Việt Nam và Litva, đặc biệt trong khuôn khổ hợp tác ASEAN-EU. Đại sứ Hà Hoàng Hải tin tưởng rằng, hai nước có đầy đủ điều kiện để phát triển quan hệ đối tác thực chất, hiệu quả và toàn diện hơn, trên cơ sở lợi ích bổ trợ, tôn trọng lẫn nhau và cùng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững./.

Xem thêm Tin tức TẠI ĐÂY