Đạo diễn Tuyết Minh: 'Nhu cầu chia sẻ cảm xúc lịch sử qua nghệ thuật chưa bao giờ mất đi'

"Việc khán giả hào hứng đón nhận các chương trình nghệ thuật chính luận trong dịp này là điều rất đáng mừng. Nó cho thấy nhu cầu thưởng thức, chia sẻ cảm xúc lịch sử qua nghệ thuật của chúng ta chưa bao giờ mất đi, thậm chí ngày càng mạnh mẽ hơn" - đạo diễn, biên đạo múa  Tuyết Minh cho biết.

1. Nhận xét trên của Tuyết Minh gắn với việc nhiều chương trình nghệ thuật kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 được tổ chức trong những tuần qua, và liên tục tạo ra "sức nóng" trong dòng thời sự chủ lưu. Theo ghi nhận, những chương trình này không chỉ thu hút người xem ở độ tuổi trung niên, mà còn cuốn hút rất đông khán giả trẻ.

"Các bạn trẻ cho thấy mình vẫn biết thưởng thức và say mê các chương trình nghệ thuật chính luận, chứ không chỉ hào hứng với những "Anh trai", "Chị đẹp" thiên về giải trí" - Tuyết Minh nói - "Chưa kể, từ đặc điểm thế hệ, họ có thêm nhiều cách để tiếp cận và lan tỏa chương trình. Chẳng hạn, sau khi dàn dựng Hà Nội - Từ mùa thu lịch sử 1945, tôi khá bất ngờ khi trích đoạn cảnh Bác Hồ múa hát và chia kẹo cho các cháu thiếu nhi được đưa lên mạng, thu hút hàng chục vạn lượt xem đến tận bây giờ".

Cũng theo nữ đạo diễn, các chương trình vừa qua đều mang màu sắc tươi mới với cách dàn dựng đậm màu sắc hiện đại, từ đó xóa bỏ định kiến của một số khán giả về sự nặng nề, khô khan trong nghệ thuật chính luận. Đặc biệt, những chương trình nghệ thuật biểu diễn ngoài trời đều phát huy được trọn vẹn thế mạnh về quy mô để cộng hưởng cùng sự cổ vũ của khán giả trong một không gian lớn.

"Người Việt Nam luôn có tinh thần yêu nước rất mạnh mẽ. Khi được nghe những ca khúc Cách mạng, hay chứng kiến những màn biểu diễn có tính sử thi, khán giả luôn nhập cuộc sôi động, đầy nhiệt huyết. Điều này vừa tạo ra sức hút cho chương trình, vừa lan tỏa hiệu ứng giúp các nghệ sĩ biểu diễn thêm thăng hoa, sáng tạo" - chị nói thêm. 

Thực tế, theo biên đạo Tuyết Minh, không chỉ khán giả mà bản thân giới nghệ sĩ cũng tràn đầy tự hào, xúc động khi được góp mặt trong những chương trình nghệ thuật lớn dịp này. Với họ, đây là cột mốc đáng nhớ trong cuộc đời làm nghề: Vừa là dịp thực hiện nghĩa vụ công dân vào dịp kỷ niệm trọng đại của đất nước, vừa là cơ hội nghề nghiệp để thể hiện khả năng sáng tạo trước những đề tài lớn.

"Tôi mong rằng sau dịp này, những chương trình nghệ thuật chính luận sẽ tiếp tục được khuyến khích tổ chức và gợi mở thêm nhiều sáng tạo đa dạng" - chị chia sẻ.

2. Nhìn lại, với hai chương trình nghệ thuật dàn dựng trong dịp này, Tuyết Minh cũng cho thấy trọn vẹn nhiệt huyết sáng tạo và sự tìm tòi trong cách kể chuyện bằng nghệ thuật. Điển hình, Hà Nội - Từ mùa thu lịch sử 1945 (UBND TP.Hà Nội tổ chức tối 15/8 tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám) để lại dấu ấn khó quên: Lần đầu tiên, toàn bộ mặt tiền Nhà hát Lớn Hà Nội được biến thành phông nền trình chiếu 3D mapping, tạo nên không gian thị giác sống động, đồng điệu với những ca khúc kinh điển về Hà Nội và Cách mạng.

Theo chia sẻ của Tuyết Minh, ngay từ khâu viết kịch bản, chị đã định hình ý tưởng biến quảng trường lịch sử này thành một phần không thể tách rời của chương trình. Tại đó, Nhà hát Lớn - công trình ra đời từ năm 1911, gắn liền với thời điểm Bác Hồ bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước - được khai thác như một "nhân chứng" đặc biệt, nơi từng mảng tường, chi tiết kiến trúc trở thành phông nền để công nghệ tái hiện lại dòng chảy lịch sử gần tám thập niên. Nhờ cách xử lý ấy, không gian trình diễn đã vượt khỏi ranh giới của một sân khấu nghệ thuật thông thường, trở thành chính "sân khấu của lịch sử", nơi kiến trúc, âm nhạc và công nghệ hòa quyện, đưa khán giả trở lại khí thế hào hùng của mùa Thu 1945.

Còn với 80 năm - Vinh quang Công an nhân dân Việt Nam (Bộ Công an tổ chức sáng 17/8 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, trong khuôn khổ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân và 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc), dấu ấn nổi bật của Tuyết Minh nằm ở cách chị kết nối các tiết mục thành một câu chuyện liền mạch, nơi âm nhạc, ca múa, công nghệ - và đặc biệt là nhạc kịch - hòa quyện để tái hiện lịch sử gần một thế kỷ qua.

Trong mạch cảm xúc ấy, khán giả được đưa trở lại những năm tháng Cách mạng trước 1945, qua thời khắc lịch sử 19/8/1945, rồi tiếp nối bằng các chiến công gắn liền với lực lượng Công an trong hành trình bảo vệ Tổ quốc. Từ những chuyên án phố Ôn Như Hầu khi chính quyền còn non trẻ, chiến công đánh chìm chiến hạm Amiô Đanhvin năm 1950 của nữ điệp viên Nguyễn Thị Lợi, hay những câu chuyện giản dị nhưng đầy cảm xúc trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 gần đây - hình tượng người chiến sĩ Công an hiện lên trong chương trình không chỉ như biểu tượng của lòng dũng cảm và ý chí kiên định, mà còn như những con người bình dị, gần gũi, gắn bó với nhân dân và vì nhân dân mà chiến đấu.

Và điểm thú vị nhất, theo Tuyết Minh, là việc một đoạn diễn với giọng đọc mang đậm yếu tố của nghệ thuật Tuồng trong chương trình đã gây ấn tượng mạnh với người xem. Như lời chị, đó là những gợi mở về một thực tế: Không chỉ có nhạc nhẹ, mà nghệ thuật truyền thống cũng hoàn toàn có thể trở thành chất liệu trong những chương trình nghệ thuật chính luận để đánh thức cảm xúc và sự tự hào từ khán giả.

"Tôi tin rằng, với những cách tiếp cận và sáng tạo hợp lý, các chương trình nghệ thuật chính luận của chúng ta sẽ còn rất nhiều tiềm năng trong tương lai. Bởi, khi một chương trình nghệ thuật có thể khơi dậy ký ức và niềm tự hào, nó không chỉ dừng lại ở phạm vi biểu diễn, mà đã trở thành nhịp cầu tinh thần, nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc và ý thức cộng đồng" - Tuyết Minh khẳng định.