Sáng 9/10/2025, tại Hà Nội, đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ chủ trì Họp báo về công tác chuẩn bị, tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, dự kiến sẽ được tổ chức từ ngày 12 đến 13/10 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình.

Xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật góp phần quan trọng vào thành tích nổi bật của Chính phủ

"Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật đã đóng góp một phần quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và đóng góp tích cực vào những thành tích nổi bật của Chính phủ trong nhiệm kỳ này". Đây là khẳng định của Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh tại Họp báo thông tin về công tác chuẩn bị, tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, diễn ra sáng 9/10, tại Hà Nội.

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Bộ phận Thường trực Tiểu ban Tuyên truyền Đại hội chủ trì họp báo.

Nhiều kết quả quan trọng

Trả lời câu hỏi của báo chí về kết quả nổi bật, điểm nhấn đột phá trong công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật của nhiệm kỳ 2020 - 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định, thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, nêu rất rõ, xác định thể chế pháp luật phải trở thành đột phá của đột phá; yêu cầu, công tác xây dựng thể chế pháp luật không chỉ tháo gỡ những điểm nghẽn trong thực tiễn mà phải tạo thành lợi thế cạnh tranh, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để huy động mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế-xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt công tác này. Các bộ, cơ quan ngang bộ và nhất là người đứng đầu, các đồng chí Bộ trưởng thực sự vào cuộc, tạo nên những kết quả rất nổi bật trong công tác xây dựng thể chế pháp luật.

Cụ thể, trong nhiệm kỳ này, Đảng ủy Chính phủ đã tham mưu trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư rất nhiều văn bản về công tác xây dựng pháp luật. Đã trình Trung ương ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới - đây là một nghị quyết nền tảng rất quan trọng; tiếp đó là trình Bộ Chính trị ban hành Quy định số 178-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật. Gần đây, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, với nhiều định hướng quan trọng, mang tính chất đổi mới kể cả tư duy và hành động trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Chính phủ đã Bộ Chính trị ra Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế pháp luật do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban; Đảng ủy cơ quan Bộ Tư pháp là Cơ quan Thường trực để chỉ đạo trực tiếp công tác này. Đây là những thay đổi hết sức quan trọng, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với công tác xây dựng thể chế trong giai đoạn mới.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sát sao, quyết liệt công tác hoàn thiện thể chế pháp luật, đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện qua số lượng và chất lượng các văn bản được ban hành.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, nhiệm kỳ vừa qua, bên cạnh những Phiên họp Thường kỳ của Chính phủ, đến thời điểm hiện nay, Chính phủ đã tổ chức 41 phiên họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 121 luật và nghị quyết. Trong đó, năm 2021, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 5 nghị quyết; năm 2022 là 17 luật, nghị quyết; năm 2023 với 20 luật, nghị quyết; năm 2024 với 34 luật, nghị quyết.

Riêng năm 2025, từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 31 luật, 16 nghị quyết tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 và Kỳ họp lần thứ 9. Kỳ họp lần thứ 10, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua khoảng 55 dự án luật và nghị quyết. Tính tổng cộng theo dự kiến này, riêng trong năm 2025, Chính phủ sẽ trình Quốc hội ban hành khoảng 102 luật, nghị quyết. "Đây là một khối lượng công việc kỷ lục với số lượng văn bản lớn nhất từ xưa đến nay trong một năm", Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp thông tin thêm, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành theo thẩm quyền 988 văn bản, trong đó có 813 nghị định, 11 nghị quyết và 164 quyết định. Đây cũng là số lượng công việc kỷ lục trong nhiệm kỳ về công tác ban hành văn bản thuộc thẩm quyền Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Công khai, minh bạch

Về chất lượng các văn bản, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh: "Những thành tích trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong thời gian vừa qua không thể làm được nếu không có công tác xây dựng thể chế pháp luật. Trong bất kỳ lĩnh vực nào, muốn tiến hành công việc gì, muốn đổi mới gì, trước tiên phải đổi mới bằng thể chế pháp luật. Mặc dù còn rất nhiều điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc, có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan nhưng tựu trung lại, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật đã đóng góp một phần quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và đóng góp tích cực vào những thành tích nổi bật của Chính phủ trong nhiệm kỳ này. Rộng hơn, có thể nói rằng, trong hơn 40 năm đổi mới, với những thành tích rất quan trọng như vậy nếu không có một hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, có chất lượng thì chúng ta cũng không thể đạt được những thành tích này".

Đảng ủy Chính phủ cũng đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ cách làm trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Nổi bật là đã chỉ đạo Chính phủ trình Quốc hội ban hành luật ban hành văn luật quy phạm pháp luật với rất nhiều điểm đổi mới. Ví dụ, lần đầu tiên chúng ta có cơ chế hướng dẫn áp dụng pháp luật. Đây là cơ chế rất mới, được doanh nghiệp, chính quyền địa phương, người dân ủng hộ và hoan nghênh. Với những văn bản còn vướng mắc trong việc áp dụng, hoàn toàn có thể kiến nghị tới cơ quan có thẩm quyền để hướng dẫn áp dụng pháp luật, tháo gỡ rất nhiều vấn đề trong thực tiễn. Cùng với đó là chú ý nhiều hơn đến tính công khai, minh bạch trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, tháo gỡ được nhiều vướng mắc trong thực tiễn. Chẳng hạn, Chính phủ đã khai trương và vận hành Cổng pháp luật quốc gia (kênh tương tác hai chiều giữa các cơ quan có thẩm quyền người dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương); khai trương và vận hành hệ thống tiếp nhận thông tin phản ánh chính sách, đề cao tính công khai, minh bạch trong công tác xây dựng thực hiện pháp luật... Thủ tướng Phạm Minh Chính là Trưởng Ban Chỉ đạo rà soát và tổ chức thực hiện việc xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật - cũng là một cơ chế rất đặc biệt.

Thêm vào đó, trong nhiệm kỳ này đã gắn công tác tổ chức thực hiện pháp luật với công tác xây dựng pháp luật. Điển hình là việc tổ chức rà soát tổng thể các vướng mắc, khó khăn, điểm nghẽn do quy định pháp luật. Qua phản ánh từ 2.088 kiến nghị, phản ánh về khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật của chính quyền địa phương, của doanh nghiệp, người dân thì các cơ quan đã sàng lọc và xác định. Trong đó, khoảng 1.300 nội dung không liên quan đến quy định của pháp luật và đã trả lời công khai những phản ánh trên Cổng pháp luật quốc gia; 787 nội dung được xác định là có khó khăn, vướng mắc, cần phải xử lý.

"Bộ Tư pháp và các bộ, ngành đang xử lý các vấn đề này trên tinh thần, 'phải xử lý ngay các vấn đề cấp bách, khẩn trương trong năm 2025 theo chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư' và 'những vấn đề không phải là cấp bách sẽ sửa đổi tổng thể, toàn diện trước 1/3/2027 theo chỉ đạo của Quốc hội", Bộ trưởng Bộ Tư pháp nói.