Đại hội Đảng bộ Hà Nội: Dấu ấn bản lĩnh, tầm nhìn và khát vọng phát triển mới

Từ sau Đại hội XVII, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô Hà Nội đã đi qua một giai đoạn (2020-2025) đầy thử thách nhưng cũng hết sức tự hào.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống, Hà Nội vẫn vững vàng vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần đoàn kết của Thủ đô. Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 17/10/2025.

Đây là sự kiện chính trị quan trọng, không chỉ tổng kết một nhiệm kỳ nhiều dấu ấn, mà còn mở ra tầm nhìn, khát vọng phát triển mới của Thủ đô trong thời kỳ mới.

Dấu ấn của bản lĩnh và trí tuệ Thủ đô

- Kinh tế tăng trưởng ổn định, giữ vững vai trò đầu tàu

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, kinh tế Hà Nội duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân 6,57%/năm - cao hơn mức trung bình cả nước 1,1 lần. Quy mô GRDP năm 2025 ước đạt trên 63 tỷ USD, GRDP bình quân đầu người khoảng 7.200 USD. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: dịch vụ chiếm trên 65%, công nghiệp-xây dựng hơn 30%, nông nghiệp giảm còn khoảng 2%.

Đáng chú ý, Hà Nội tiếp tục là điểm sáng trong thu hút đầu tư nước ngoài. Tổng vốn FDI lũy kế đạt hơn 61,5 tỷ USD, với 7.710 dự án còn hiệu lực, đứng thứ hai cả nước. Hệ thống hạ tầng kinh tế-xã hội ngày càng đồng bộ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng sống của người dân.

Nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị khẳng định: Thành tựu nổi bật nhất là Hà Nội duy trì tốc độ phát triển gần 7%, trong khi vẫn đảm bảo ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng và đối ngoại. Đó là nỗ lực lớn, phản ánh bản lĩnh của Đảng bộ Thủ đô.

- Hạ tầng và không gian đô thị đổi thay mạnh mẽ

Trong 5 năm qua, diện mạo đô thị Hà Nội đã có sự thay đổi nhanh chóng. Các tuyến vành đai 2, 3, đường trên cao, cầu vượt sông, cùng hàng loạt công trình trọng điểm, như: cầu Vân Phúc, cầu Ngọc Hồi, cầu Trần Hưng Đạo, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, các tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông, Nhổn-Cầu Giấy… đã tạo nên những "mạch máu" mới thúc đẩy phát triển.

Song song với đó, Hà Nội triển khai mạnh mẽ Đề án xây dựng 5 đô thị vệ tinh (Hòa Lạc, Xuân Mai, Sơn Tây, Phú Xuyên, Sóc Sơn), hình thành chuỗi đô thị-công nghiệp-dịch vụ hiện đại, giảm tải áp lực dân số khu vực trung tâm. Các khu đô thị mới như Vinhomes Smart City, Ecopark, Starlake, Times City trở thành hình mẫu cho đô thị thông minh, tiện nghi.

Đây là những kết quả cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị (2022) và Luật Thủ đô (sửa đổi), khẳng định tầm nhìn chiến lược của Hà Nội trong việc mở rộng không gian phát triển, kiến tạo Thủ đô xanh, hiện đại, văn minh và đáng sống.

- Phát triển văn hóa và con người - trụ cột nội sinh trong chiến lược phát triển

Đảng bộ và chính quyền thành phố Hà Nội xác định rõ: Văn hóa không còn là lĩnh vực "mềm" mà là trụ cột nội sinh trong chiến lược phát triển. Thành phố dành tới hơn 5.000 tỷ đồng cho sự nghiệp văn hóa-thể thao, trong đó có hơn 1.700 tỷ đồng đầu tư phát triển di tích, thiết chế văn hóa và các hoạt động nghệ thuật. Nhờ đó, gần 200 di tích được trùng tu, nâng tổng số di tích được xếp hạng lên gần 6.000, trong đó có 21 Di tích quốc gia đặc biệt và Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long.

Nhiều giá trị di sản tại Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu-Quốc Tử Giám, Nhà tù Hỏa Lò… còn được "sống hóa" bằng công nghệ hiện đại như 3D mapping, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR).

Hà Nội cũng đi đầu trong phát triển công nghiệp văn hóa và không gian sáng tạo, gắn với danh hiệu Thành phố Sáng tạo do UNESCO công nhận. Các lễ hội, tuần lễ thiết kế, liên hoan phim, chương trình nghệ thuật tôn vinh áo dài, ẩm thực, âm nhạc… đã biến Thủ đô trở thành "điểm hẹn văn hóa" của khu vực.

Cùng với đó, Chương trình số 06-CTr/TU (2021) về "Xây dựng văn hóa, con người Hà Nội thanh lịch, văn minh" được triển khai sâu rộng, lan tỏa những giá trị ứng xử đẹp, góp phần hình thành hình ảnh người Hà Nội "trí tuệ, nghĩa tình, trách nhiệm, kỷ cương".

- Giáo dục, y tế - nền tảng cho tương lai

Là trung tâm lớn nhất cả nước về giáo dục và đào tạo, Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, dẫn đầu cả nước về quy mô, chất lượng và phong trào dạy-học. Tỷ lệ 80,6% trường đạt chuẩn quốc gia không chỉ vượt chỉ tiêu Đại hội XVII mà còn thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Thành ủy, HĐND và UBND Thành phố đối với phát triển con người - trụ cột của phát triển bền vững.

Giáo dục Thủ đô nhiều năm liền đứng top đầu cả nước trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế, trong đó có nhiều huy chương vàng Olympic Toán, Tin học, Vật lý, Sinh học, và giải thưởng quốc tế danh giá về khoa học công nghệ. Đây là minh chứng sinh động cho chất lượng giáo dục toàn diện và năng lực hội nhập của thế hệ trẻ Hà Nội.

Thành phố cũng đi đầu trong chuyển đổi số ngành giáo dục, với hệ thống học bạ điện tử, chữ ký số cho giáo viên, kho học liệu số, nền tảng học tập trực tuyến Hanoi.Study và ứng dụng quản lý trường học thông minh. Công tác đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra - đánh giá được triển khai sâu rộng; nhiều mô hình trường học xanh, trường học hạnh phúc, trường học sáng tạo được nhân rộng, góp phần hình thành môi trường giáo dục hiện đại, nhân văn, lấy người học làm trung tâm.

Bên cạnh giáo dục, ngành y tế Hà Nội cũng đạt nhiều thành tựu nổi bật, đặc biệt trong giai đoạn ứng phó với đại dịch COVID-19. Hệ thống y tế Thủ đô tiếp tục được củng cố và phát triển toàn diện, từ các bệnh viện tuyến thành phố, tuyến huyện đến mạng lưới y tế cơ sở, bảo đảm người dân được chăm sóc sức khỏe ngay tại nơi sinh sống. Nhiều bệnh viện trọng điểm được đầu tư nâng cấp và mở rộng, hệ thống trạm y tế, trung tâm y tế quận, huyện được kiện toàn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của người dân.

Hà Nội cũng đi đầu trong chuyển đổi số y tế, triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử, liên thông dữ liệu khám chữa bệnh với bảo hiểm xã hội, bệnh án điện tử, tổng đài tư vấn sức khỏe 1022, và mô hình trạm y tế xanh-sạch-đẹp-thân thiện, nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Những thành tựu toàn diện trong giáo dục và y tế là nền tảng quan trọng để Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới - một Thủ đô tri thức, nhân văn và khỏe mạnh, nơi con người là trung tâm, là động lực và cũng là mục tiêu của mọi chính sách phát triển.

- Phát triển nông nghiệp thông minh, xanh và bền vững

Trong 5 năm qua, ngành Nông nghiệp Thủ đô tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột, đặc biệt trong bối cảnh COVID-19, thiên tai khốc liệt. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân 5 năm đạt 3,19%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết đề ra, đứng trong tốp đầu cả nước. Chương trình xây dựng nông thôn mới cũng đạt kết quả toàn diện, hoàn thành mục tiêu cấp thành phố trước 1 năm so với kế hoạch. Hà Nội trở thành địa phương dẫn đầu cả nước trong xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu.

Công tác môi trường có nhiều chuyển biến: tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt ở đô thị đạt 100%, nông thôn đạt 95-100%, Hà Nội tăng 21 bậc trong bảng xếp hạng môi trường quốc gia.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Đại cho biết, ngành đang triển khai mã QR truy xuất nguồn gốc nông sản, cơ sở dữ liệu GIS về cây trồng, vật nuôi, giám sát môi trường số hóa, góp phần minh bạch hóa sản phẩm, bảo vệ sức khỏe người dân và hướng tới nền nông nghiệp công nghệ cao.

Định hướng, tầm nhìn giai đoạn 2025-2030

- Tư duy mới, thể chế mới - động lực phát triển đột phá

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, Đại hội XVIII diễn ra trong bối cảnh "chưa bao giờ các điều kiện chính trị, pháp lý, quy hoạch và xu thế thời đại lại hội tụ đầy đủ, tạo thuận lợi cho Hà Nội phát triển như kỳ này".

Phó Bí thư Nguyễn Văn Phong nêu rõ 3 trụ cột thể chế then chốt gồm: Nghị quyết số 15-NQ/TW (2022) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến 2030, tầm nhìn 2045. Luật Thủ đô (sửa đổi năm 2024) - tạo khung pháp lý đột phá cho Hà Nội về cơ chế, phân cấp và nguồn lực. Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến 2045, tầm nhìn 2065, mở rộng không gian phát triển, kết nối vùng Đồng bằng sông Hồng.

Trên nền tảng ấy, Thành ủy đã xác định hai chương trình công tác trọng tâm: Chương trình công tác thứ nhất gồm 62 nhiệm vụ, đề án, kế hoạch tập trung vào xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Chương trình công tác thứ hai gồm có 122 nhiệm vụ, dự án, đề án, kế hoạch tổ chức thực hiện, đặc biệt là xác định 18 nhóm công trình, dự án phải khởi công, hoàn thành trong nhiệm kỳ với tổng mức đầu tư khoảng 5 triệu tỷ đồng, trong đó nguồn lực ngân sách chiếm khoảng 20%, số còn lại sẽ là nguồn lực từ xã hội.

Mục tiêu xuyên suốt là xây dựng Thủ đô "Văn hiến-Văn minh-Hiện đại", khơi dậy mọi tiềm năng sáng tạo của con người Hà Nội, lan tỏa tinh thần "Hà Nội vì cả nước, cùng cả nước".

- Tăng trưởng kinh tế xanh, hướng tới xã hội hạnh phúc

Theo dự thảo văn kiện Đại hội XVIII, trong nhiệm kỳ mới, Hà Nội đặt mục tiêu: phấn đấu đến năm 2030 là Thủ đô "Văn hiến-văn minh-hiện đại", thành phố xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, có sức cạnh tranh cao, có trình độ phát triển ngang tầm Thủ đô các nước phát triển trong khu vực; là trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, khu vực phía Bắc, là cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt kinh tế của cả nước, có tầm ảnh hưởng trong khu vực; là trung tâm kinh tế, tài chính lớn; trung tâm hàng đầu về văn hóa, giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; chính trị, xã hội ổn định, thành phố thanh bình, người dân hạnh phúc. Tầm nhìn đến năm 2045, Hà Nội là thành phố kết nối toàn cầu, có mức sống và chất lượng cuộc sống cao, GRDP bình quân đầu người đạt trên 36.000 USD.

Để đạt mục tiêu này, thành phố tập trung ba đột phá chiến lược: Đột phá về thể chế: Thực hiện triệt để phân cấp, ủy quyền, nâng cao tính tự chủ, sáng tạo trong quản lý và điều hành. Đột phá về hạ tầng: Hoàn thành vành đai 4 - vùng Thủ đô, khởi công vành đai 5, mở rộng hệ thống đường sắt đô thị lên 10 tuyến, phát triển mạnh các đô thị vệ tinh và không gian phía Bắc sông Hồng. Đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao: Đẩy mạnh giáo dục sáng tạo, gắn kết đại học - doanh nghiệp - viện nghiên cứu, hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động, mang tầm khu vực.

Cùng với đó, Hà Nội tiếp tục xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, hướng đến mô hình quản trị đô thị thông minh, lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Đây là tiền đề để Thủ đô thực hiện khát vọng trở thành trung tâm sáng tạo, tài chính, văn hóa và giáo dục hàng đầu khu vực, có sức cạnh tranh ngang tầm với các thủ đô phát triển châu Á.

Đặc biệt, chỉ tiêu về hạnh phúc lần đầu tiên được đưa vào văn kiện Đại hội XVIII, thể hiện khát vọng nhân văn của Đảng bộ Thành phố, hướng tới một xã hội an toàn, thịnh vượng, đáng sống, nơi mỗi người dân đều được hưởng thành quả phát triển, sống trong môi trường trong lành, được tôn trọng và hạnh phúc.

- Phát triển văn hóa và con người - sức mạnh nội sinh bền vững

Bước sang giai đoạn mới, Hà Nội coi văn hóa là trụ cột của phát triển bền vững. Thành phố sẽ tập trung bảo tồn di sản gắn với phát triển du lịch bền vững, khai thác hiệu quả các giá trị của Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hồ Gươm, Phố cổ, cùng hàng nghìn di tích, làng nghề, lễ hội, ẩm thực, nghệ thuật dân gian... Hà Nội tiếp tục "sống hóa" di sản bằng công nghệ hiện đại, giúp mỗi di tích trở thành "bảo tàng mở" kết nối quá khứ với hiện tại, tạo sức hút lớn với người dân và du khách.

Song hành với bảo tồn là phát triển văn hóa sáng tạo. Các không gian sáng tạo như Nhà máy Trần Hưng Đạo, Phúc Tân, Long Biên, Đông Kinh Nghĩa Thục... đang trở thành nơi hội tụ các nghệ sĩ, nhà thiết kế, trí thức trẻ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Thành phố tiếp tục triển khai chương trình "Người Hà Nội thanh lịch, hiện đại, hội nhập", đưa giáo dục văn hóa ứng xử vào trường học, mở rộng không gian văn hóa công cộng, đầu tư quảng trường, công viên, chiếu sáng nghệ thuật quanh các di tích. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông tích cực, xây dựng "văn hóa số" lành mạnh, chống lại xu hướng lệch chuẩn trên mạng xã hội.

Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam nhận định: Quản trị đô thị hiện đại không thể tách rời văn hóa; đó là quá trình tích hợp, nơi thể chế, khoa học-công nghệ và cộng đồng cùng vận hành trong một hệ sinh thái thống nhất.

Trong tầm nhìn 2030-2045, Hà Nội không chỉ hướng tới hình ảnh một đô thị hiện đại, thông minh mà còn là Thủ đô của văn hóa và nhân cách, nơi mỗi con người là trung tâm sáng tạo, là chủ thể gìn giữ và phát triển bản sắc dân tộc. Đó chính là sức mạnh nội sinh bền vững, là nguồn lực vô tận để Thủ đô tiếp tục vươn lên, xứng đáng là trái tim của cả nước và là niềm tự hào của người Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Từ một Thủ đô anh hùng trong kháng chiến đến một đô thị hiện đại của thời kỳ hội nhập, Hà Nội luôn là biểu tượng của bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng vươn lên của cả nước. Những thành tựu to lớn của nhiệm kỳ 2020-2025 là minh chứng cho đường lối đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng bộ Thành phố và sự đồng lòng của hơn 8 triệu người dân Thủ đô.

Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố Hà Nội là Đại hội của "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển". Với nền tảng vững chắc và khát vọng vươn cao, Hà Nội đang tự tin bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn của tư duy đột phá, hành động sáng tạo và khát vọng vươn tầm thế giới, xứng đáng là trái tim của cả nước, là Thành phố Vì Hòa bình - nơi hội tụ và lan tỏa tinh hoa dân tộc Việt Nam.