Chuyên gia Nhật Bản khuyến cáo về sốc nhiệt và cách phòng tránh

Sốc nhiệt hay say nắng là hiện tượng tương đối phổ biến tại Nhật Bản vào mùa Hè và đang có xu hướng gia tăng khi thời tiết ngày càng diễn biến cực đoan hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người dân. 

Đặc biệt, người cao tuổi, trẻ sơ sinh, người có bệnh nền như cao huyết áp, cũng như những người thiếu ngủ… được xem là nhóm có nguy cơ cao. Dưới đây là tổng hợp cách ứng phó trong những ngày nắng nóng và biện pháp xử lý khi gặp trường hợp nghi ngờ bị say nắng dưới góc độ các chuyên gia Nhật Bản.

Thông thường, nhiệt độ cơ thể được duy trì ở khoảng 37 độ C và khi trời nóng, cơ thể thoát nhiệt ra ngoài qua mồ hôi. Tuy nhiên, nếu lượng nhiệt tích tụ trong cơ thể nhiều hơn lượng nhiệt thoát ra, điều này sẽ gây ra những bất thường cho cơ thể, đây chính là say nắng hay sốc nhiệt. Triệu chứng của say nắng rất đa dạng, từ chóng mặt, hoa mắt, chuột rút, đến đau đầu, buồn nôn, trường hợp nặng có thể mất ý thức, co giật hoặc sốt cao trên 40 độ C.

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, gan, não, thận và máu rất nhạy cảm với nhiệt độ. Đặc biệt, máu dễ bị đông đặc hơn khi nóng, dẫn đến tắc mạch, gây tổn thương nhiều cơ quan. Ngoài ra, việc ra nhiều mồ hôi làm giảm lượng máu tuần hoàn, khiến oxy và dưỡng chất không được vận chuyển đầy đủ đến các mô. Nhóm nguy cơ cao gồm: người cao tuổi, trẻ sơ sinh, người béo phì, bệnh tim, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tâm thần; người đang say rượu, cảm cúm, thiếu ngủ hoặc làm việc quá sức.

Cách phòng tránh say nắng hiệu quả khi ở trong nhà là cần duy trì nhiệt độ phòng không quá 28 độ C, độ ẩm không quá 70% bằng cách dùng máy cân bằng độ ẩm. Đồng thời bổ sung nước thường xuyên. Trường hợp phải đi ra ngoài, cần đội mũ, dùng ô che nắng, uống nước thường xuyên, nghỉ ngơi ở nơi mát mẻ, tránh nắng gắt và làm mát cơ thể bằng đá lạnh hoặc đồ uống mát. Đối với người cao tuổi thường không cảm thấy khát, cần chủ động uống nước và ban đêm nên để máy điều hòa nhiệt độ chạy liên tục.

Theo khuyến cáo của ông Miyake Yasushi, Giám đốc Tổ chức xúc tiến phát triển giáo dục lâm sàng, chuyên gia về say nắng, những người mắc bệnh nền như bệnh thận và phải kiểm soát lượng nước, muối hằng ngày thì cần trao đổi với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn phù hợp về việc bổ sung nước. Say nắng hay sốc nhiệt thường tiến triển dần chứ không đột ngột trở nên nghiêm trọng, vì vậy trong những ngày nắng nóng, cần luôn chú ý đến sự thay đổi tình trạng cơ thể. Tuy nhiên, nếu hoạt động mạnh ngoài trời, tiến triển của triệu chứng bệnh sẽ nhanh hơn. Đặc biệt, người cao tuổi thường kém nhạy cảm với nhiệt, có thể không nhận ra mình bị sốc nhiệt và đột ngột ngã quỵ.

Ông Miyake cho biết, nếu ở nơi nắng nóng và xuất hiện những triệu chứng bất thường mà trước đây chưa từng có, thì có thể đó là dấu hiệu của sốc nhiệt. Khi cơ thể cảm thấy bất thường, trước hết hãy uống nước mát để bổ sung nước, di chuyển đến nơi có điều hòa nhiệt độ hoặc bóng râm, rửa tay hoặc lau mặt bằng khăn ướt để làm mát cơ thể, rồi nghỉ ngơi. Làm mát các vị trí có mạch máu lớn gần bề mặt da như gáy, nách, bẹn cũng rất hiệu quả.

Vị chuyên gia này cũng khuyến cáo, nếu trên đường thấy ai đó đi loạng choạng hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy chủ động bắt chuyện với họ. Nếu câu trả lời không rõ ràng hoặc không trả lời, thì đó là biểu hiện của say nắng và cần gọi ngay xe cấp cứu. Nếu người đó vẫn nói chuyện được, hãy đưa họ đến nơi mát mẻ và cho uống nước mát. Nếu họ không thể tự uống hoặc sau 20-30 phút sắc mặt vẫn kém và tình trạng không cải thiện, nên khuyên họ đến cơ sở y tế.