Chỉ với 74 đường chuyền và 1 cú sút, Inter của Mourinho đã khiến Barca câm lặng ở Camp Nou thế nào?

Trận bán kết lượt về Champions League giữa Barcelona và Inter Milan vào tháng 4 năm 2010 tại Camp Nou không chỉ là một cuộc đối đầu bóng đá, mà còn là một câu chuyện đầy kịch tính, nơi tài năng chiến thuật của Jose Mourinho đã biến một đội bóng bị đánh giá thấp hơn thành biểu tượng của sự kiên cường. 

Với chỉ 74 đường chuyền hoàn thành và duy nhất một cú sút trong suốt 90 phút, Inter Milan đã khiến Barcelona – đội bóng sở hữu Lionel Messi ở đỉnh cao phong độ và lối chơi tiki-taka mê hoặc – phải câm lặng trên sân nhà. Đây là một trong những trận đấu kinh điển, nơi mà chiến thuật "đỗ xe buýt" của Mourinho đã đạt đến đỉnh cao.

Bối cảnh và những câu chuyện bên lề

Trước khi trận đấu diễn ra, mọi ánh mắt đều đổ dồn về Camp Nou, nơi hai triết lý bóng đá đối lập được dẫn dắt bởi hai bộ óc chiến thuật hàng đầu: Pep Guardiola với lối chơi kiểm soát bóng đầy nghệ thuật và Jose Mourinho với phong cách thực dụng, lấy phòng ngự làm nền tảng. Trận lượt đi tại Giuseppe Meazza đã chứng kiến Inter giành chiến thắng thuyết phục 3-1 nhờ lối chơi phản công sắc bén. Tuy nhiên, khi đặt chân đến Camp Nou, nhiệm vụ của Inter trở nên khó khăn gấp bội: bảo vệ lợi thế hai bàn trước một Barcelona hùng mạnh, được dẫn dắt bởi Lionel Messi – cầu thủ được xem là không thể ngăn cản vào thời điểm đó.

Trận đấu không chỉ đơn thuần là một cuộc chiến trên sân cỏ, mà còn mang theo vô vàn câu chuyện bên lề đầy hấp dẫn. Đó là sự đối đầu cá nhân giữa Mourinho và Guardiola, hai HLV đại diện cho hai trường phái trái ngược. Đó là thương vụ trao đổi đình đám giữa Samuel Eto'o và Zlatan Ibrahimovic, hay câu chuyện về anh em nhà Milito – Diego bên phía Inter và Gabriel bên phía Barca – đối đầu nhau trong một trận cầu định mệnh. Thêm vào đó, việc Inter phải đối mặt với khó khăn hậu cần do đám mây tro bụi từ núi lửa Iceland khiến họ phải di chuyển bằng đường bộ đến Tây Ban Nha càng làm tăng thêm tính kịch tính.

Chiến thuật "giam cầm" Messi

Ngay từ đầu, Inter đã thể hiện rõ ý đồ chiến thuật: không tấn công, chỉ phòng ngự. Đội hình 4-3-2-1 trên lý thuyết nhanh chóng chuyển thành 4-5-1 mỗi khi Barcelona đẩy bóng vào phần sân Inter. Diego Milito, tiền đạo chủ lực, thường xuyên bị cô lập ở tuyến trên, trong khi các đồng đội còn lại dạt về tạo thành một khối phòng ngự hẹp, chặt chẽ và kỷ luật. Mục tiêu số một của Mourinho là khóa chặt Lionel Messi – ngòi nổ nguy hiểm nhất của Barcelona.

Barcelona mùa giải 2009-10 đã thay đổi cấu trúc đội hình để phù hợp với Ibrahimovic, đẩy Messi ra cánh phải, nhưng Guardiola vẫn cho phép siêu sao người Argentina tự do di chuyển vào trung tâm để tìm khoảng trống. Thay vì để Javier Zanetti theo kèm Messi một cách cố định, Mourinho xây dựng một hệ thống phòng ngự linh hoạt, nơi trách nhiệm kèm Messi được phân chia tùy thuộc vào vị trí của anh trên sân. Thiago Motta và Esteban Cambiasso liên tục áp sát Messi ở khu vực giữa sân, ngăn chặn khả năng đi bóng của anh ngay từ đầu. Trung vệ Lucio cũng sẵn sàng lao lên để chặn đứng những pha xử lý của Messi khi anh tìm cách xoay người.

Mourinho từng chia sẻ trong một bài phỏng vấn với Coaches' Voice vào năm 2023 rằng ở Italia, người ta gọi chiến thuật này là "gabbia" – tức là "cái lồng" để nhốt Messi. Mỗi cầu thủ Inter đều có trách nhiệm đảm bảo Messi không thể tìm thấy khoảng trống, dù anh xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào. Kết quả là Messi, dù được tự do di chuyển, hiếm khi có cơ hội chạm bóng ở những khu vực nguy hiểm. Biểu đồ chạm bóng của Messi trong trận đấu cho thấy anh gần như bị đẩy ra xa khung thành của Inter, chỉ có vài pha chạm bóng đáng chú ý trong hiệp hai.

Thẻ đỏ và sự kiên cường của Inter

Mọi thứ trở nên tồi tệ hơn cho Inter ở phút 28, khi Thiago Motta nhận thẻ đỏ trực tiếp sau pha va chạm với Sergio Busquets. Trong một tình huống hiếm hoi Inter dâng cao, Motta đưa tay cản Busquets và vô tình chạm vào mặt đối thủ. Busquets, với phản ứng đầy kịch tính, ngã lăn ra sân, khiến trọng tài không ngần ngại rút thẻ đỏ. Dù có thể tranh cãi về mức độ nghiêm trọng của pha va chạm, Motta đã tự đặt mình vào thế khó khi trước đó đã nhận thẻ vàng. Hành động nắm cổ Busquets sau đó của anh chỉ khiến tình hình thêm tồi tệ.

Chỉ còn 10 người, Inter buộc phải điều chỉnh. Milito và Eto'o lùi về đá như hai tiền vệ cánh, còn Cristian Chivu đảm nhận vị trí của Motta ở trung tâm. Đáng chú ý, sự thay đổi này diễn ra một cách mượt mà, như thể Inter đã chuẩn bị sẵn cho tình huống này. Javier Zanetti sau này tiết lộ với FourFourTwo rằng Mourinho đã cho đội tập luyện rất nhiều lần với kịch bản chơi thiếu người, giúp họ sẵn sàng "chịu đựng" trong những tình huống bất lợi.

Dù chơi thiếu người, Inter vẫn duy trì được sự kỷ luật đáng kinh ngạc. Họ hoàn thành vỏn vẹn 74/137 đường chuyền trong cả trận, thực hiện 44 lần phá bóng và chỉ có duy nhất một cú sút – pha sút xa vô hại của Chivu từ cự ly 40 mét. Barcelona, dù kiểm soát bóng vượt trội, gần như không tạo được cơ hội rõ rệt. Những pha dứt điểm từ xa của Yaya Toure hay cú sút tầm xa của Messi bị Julio Cesar xuất sắc cản phá là minh chứng cho sự bất lực của đội chủ nhà.

Những khoảnh khắc định đoạt trận đấu

Sang hiệp hai, Guardiola tung Maxwell vào sân để tăng cường khả năng tấn công biên, nhưng Inter vẫn giữ vững khối phòng ngự. Mourinho chủ động từ bỏ quyền kiểm soát bóng, chấp nhận để Barcelona thoải mái chuyền ngang trước mặt hàng thủ Inter. Ông giải thích rằng nếu Inter cố giữ bóng, họ sẽ dễ mất vị trí khi Barcelona pressing, và điều đó có thể dẫn đến bàn thua. Thay vào đó, Inter liên tục phá bóng dài để hóa giải áp lực.

Phải đến phút 84, Barcelona mới tìm được bàn thắng nhờ công của Gerard Pique – một trung vệ bất đắc dĩ đóng vai trò tiền đạo. Xavi thực hiện đường chuyền tinh tế, và Pique, với động tác xoay người khéo léo, đánh bại Julio Cesar. Bàn thắng này thắp lên hy vọng cho Barcelona, nhưng nó cũng làm lộ rõ sự thiếu sắc bén của họ trong phần lớn thời gian trận đấu.

Ở những phút bù giờ, Bojan suýt nữa khiến Mourinho "đột quỵ" khi sút tung lưới Inter, nhưng bàn thắng không được công nhận do lỗi dùng tay của Yaya Toure. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, Inter đã làm được điều không tưởng: vượt qua Barcelona với tổng tỷ số 3-2 để tiến vào chung kết Champions League. Mourinho lao ra sân, chỉ tay lên trời, ăn mừng trong niềm vui sướng tột độ, bất chấp những vòi phun nước được Barcelona cố tình bật lên để làm dịu đi bầu không khí cuồng nhiệt của đối thủ.

Trận đấu tại Camp Nou năm 2010 không chỉ là chiến thắng của Inter mà còn là đỉnh cao trong sự nghiệp cầm quân của Jose Mourinho. Nó khẳng định khả năng của ông trong việc biến nghịch cảnh thành cơ hội, dùng chiến thuật thực dụng để đánh bại một trong những đội bóng vĩ đại nhất lịch sử. Tuy nhiên, thất bại này cũng là bài học quý giá cho Pep Guardiola. Sau trận đấu, ông dần điều chỉnh lối chơi của mình, đặc biệt là cách đối phó với những đội bóng chơi phòng ngự số đông, như cách Manchester City của ông sau này áp đảo các đối thủ dù chơi thiếu người.

Với Inter, chiến thắng này là bước đệm để họ lên ngôi vô địch Champions League 2010, hoàn thành cú ăn ba lịch sử dưới sự dẫn dắt của Mourinho.