Câu nói đầy ám ảnh, phơi bày sự khắc nghiệt tại Thượng Hải Masters

Khi đang được bác sĩ và nhân viên vật lý trị liệu chăm sóc giữa những điều kiện khắc nghiệt tại Shanghai Masters, tay vợt Holger Rune đã đặt câu hỏi đầy chấn động tới một vị trọng tài: "Ông có muốn một tay vợt chết trên sân không?".

Câu hỏi đó nêu bật áp lực khủng khiếp mà các tay vợt đang chịu đựng khi thi đấu trong thời tiết nóng bức, độ ẩm cao, vào cuối mùa giải.

Thượng Hải Masters: Nhiệt độ, độ ẩm và sức chịu đựng của người chơi

Tại Thượng Hải, thời tiết vào cuối mùa gây khó khăn cho vận động viên: nhiệt độ có thể lên đến 34 °C và độ ẩm chạm 80% trong ngày. Trong những ngày này, thể lực và sức khỏe bị ảnh hưởng rõ rệt.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Wuhan Open, cách đó khoảng 800 km về phía tây. Tay vợt Emma Raducanu đã phải rút lui khỏi trận vòng 1 vì cảm giác chóng mặt. Trước đó, vào thứ Hai, các trận trên sân ngoài trời bị tạm dừng và mái che sân chính được đóng lại do nhiệt độ quá cao.

Cũng trong thời điểm này, Jelena Ostapenko – cựu vô địch Roland Garros – sau khi phải bỏ cuộc giữa trận với Sorana Cirstea, tiết lộ cô đã "bị sốc nhiệt". Trong khi đó, dù Iga Świątek thắng dễ 6–1, 6–1 trước Marie Bouzkova, cô bày tỏ sự biết ơn vì không phải thi đấu vào ngày thứ Hai, khi nhiệt độ "quá khắc nghiệt" đối với hầu hết tay vợt.

Świątek nói: "Tôi hy vọng những trận tiếp theo sẽ được xếp lịch sao cho các cô gái có thể thi đấu, chứ không phải chỉ để chết trên sân".

Tại Thượng Hải, Rune phải đo huyết áp và được dùng khăn lạnh quấn quanh vai khi cảm thấy không khỏe trong trận thắng vòng ba trước Ugo Humbert. Trong lúc đó, Novak Djokovic miêu tả điều kiện thi đấu là "tàn bạo", còn Giovanni Mpetshi Perricard thậm chí nói anh "cảm giác như sắp chết trên sân" vì độ ẩm. 

Terence Atmane, người rút lui khỏi trận đầu tiên trong giải, viết trên Instagram rằng căng thẳng trên sân tăng lên do cái nóng: "Ngay sau điểm mở đầu, cả hai tay tôi đã run. Sau game thứ hai với tỷ số dẫn 2–0, toàn thân tôi run rẩy và mỗi điểm đều cảm thấy như đang bị nghẹt thở. Cái áp lực nhiệt hôm nay có thể còn tệ hơn việc mất ý thức một giờ và tim đập nhanh…".

Khi Rune đang được chăm sóc trên sân, anh tiếp tục đặt vấn đề tại sao ATP không có "luật chống nóng" chính thức: "Đó là câu hỏi rất hay", vị trọng tài trả lời. Rune sau đó nhấn mạnh rằng mọi tay vợt sẽ đồng ý cần có một quy định như vậy: "Chúng ta chịu được một mức độ nhiệt nhất định vì tâm lý và thể lực mạnh mẽ, nhưng luôn có giới hạn. Việc chăm sóc sức khỏe cũng rất quan trọng. Chúng ta cần sống sót".

Luật chống nóng hiện hành và lỗ hổng trong ATP

Luật về nhiệt độ và điều kiện thời tiết trong giải quần vợt được áp dụng khác nhau tùy giải và hệ thống (Grand Slam, WTA, ATP).

Tại các giải như Australian Open, người ta dùng "Heat Stress Scale" – một chỉ số kết hợp nhiệt độ, độ ẩm, gió – để xác định khi nào phải tạm dừng trận đấu hoặc cho phép nghỉ nhiệt độ. Khi đạt mức cao nhất (level 5), giải đấu có thể dừng thi đấu; mức 4 cho phép nghỉ 10 phút giữa set thứ hai và ba (nếu tay vợt yêu cầu).

Các giải như French Open, Wimbledon, US Open có chính sách tương tự. WTA có quy định riêng cho nữ: khi chỉ số nhiệt độ vượt ngưỡng, có thể áp dụng nghỉ 10 phút giữa set 2 và 3.

Tuy nhiên, trong hệ thống ATP (giải nam), không có quy định nghỉ 10 phút cố định giữa các set trong trường hợp nhiệt độ cao. Quyết định dừng hay tiếp tục trận đấu tùy thuộc vào giám sát tại chỗ, phối hợp với đội ngũ y tế và Ban tổ chức.

Trong tuyên bố gần đây, ATP khẳng định: "Vấn đề này đang được xem xét tích cực; các biện pháp bổ sung, bao gồm việc đưa ra chính sách nhiệt độ chính thức, đang được đánh giá trong sự hợp tác với các tay vợt, giải đấu và chuyên gia y tế. Sức khỏe người chơi vẫn là ưu tiên hàng đầu".

Việc không có quy định rõ ràng khiến nhiều người cho rằng hệ thống hiện tại dựa nhiều vào quan điểm "sống còn" của người chơi, hơn là bảo vệ sức khỏe. Nhiều tay vợt xem môn này như "sự sống còn của người mạnh nhất", nhưng trong điều kiện quá nhiệt và ẩm, quan điểm đó đang bị thử thách nghiêm trọng.

Con người bình thường duy trì nhiệt độ trung bình khoảng 37 °C. Khi vận động viên đẩy cơ thể đến giới hạn trong điều kiện nóng bức, cơ thể có thể bị kiệt sức nhiệt — biểu hiện như khó thở, chuột rút, chóng mặt, buồn nôn. Nếu không xử lý kịp — làm mát cơ thể — có thể tiến tới sốc nhiệt, là tình trạng cấp cứu y tế.

Khi cơ thể nóng lên, mạch máu giãn ra, huyết áp giảm, tim phải bơm nhiều hơn. Mồ hôi cũng khiến mất nước và muối điện giải — làm thay đổi cân bằng bên trong. Từ đó, khả năng vận động và phản ứng giảm đi rõ rệt, đặc biệt dưới áp lực thi đấu cao.

Giải quần vợt chuyên nghiệp di chuyển theo mùa giải, và mùa "quay châu Á" (Asian swing) diễn ra khi điều kiện thời tiết ở châu Âu có thể ẩm ướt, mưa nhiều — không lý tưởng để tổ chức các giải ngoài trời. Do đó, các giải như ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc vẫn diễn ra trong khoảng thời gian mùa thu, dù nhiệt độ cao.

Hầu hết trận đấu thuộc hệ thống ATP và WTA yêu cầu nhiều sân ngoài trời, đặc biệt tại các giải Masters 1000 với lượng người và lịch thi đấu dày. Các địa điểm nhà trong (indoor) rất ít và không đáp ứng được quy mô lớn nên giải đấu vẫn phải diễn trong điều kiện ngoài trời kể cả khi thời tiết bất lợi.

Câu hỏi của Holger Rune — "Ông có muốn một tay vợt chết trên sân không?" — không phải cay đắng, mà là lời cảnh tỉnh. Khi các tay vợt lớn như Djokovic, Sinner cũng vật lộn với điều kiện khắc nghiệt; khi nhiều người rút lui giữa trận vì sốc nhiệt — rõ ràng đã đến lúc hệ thống ATP không thể tiếp tục lẩn tránh.

Việc xây dựng một chính sách nhiệt độ chính thức, với giới hạn rõ ràng về nhiệt, độ ẩm và quyền nghỉ giữa các set, không phải là thách thức về chiến thuật, mà là vấn đề sống còn cho sức khỏe của người chơi. Nếu điều đó không được thực hiện, ngoài việc bảo vệ sự công bằng thi đấu, cần đặt lên bàn cân sự an toàn của con người — bởi không ai muốn một trận đấu trở thành thảm kịch.