Cape Verde: Quần đảo chỉ hơn nửa triệu dân và chuyện cổ tích ở World Cup 2026

Bóng đá một lần nữa chứng minh không gì là không thể. Đội tuyển quốc gia Cape Verde đã viết nên trang sử vàng khi lần đầu tiên trong lịch sử giành vé tham dự World Cup 2026, sau chiến thắng 3-0 trước Eswatini trên sân nhà, chính thức góp mặt tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.

Với thành tích phi thường này, quốc đảo nhỏ bé giữa Đại Tây Dương trở thành quốc gia nhỏ về dân số và diện tích từng giành quyền dự World Cup, chỉ đứng sau Iceland trong kỷ lục mọi thời đại.

Hành trình kỳ diệu của Cape Verde

Cape Verde khép lại chiến dịch vòng loại gần như hoàn hảo, giành 23 điểm trong tổng số 30, đứng đầu bảng D, xếp trên Cameroon – đội buộc phải đá play-off. 

Đối với Cape Verde – quần đảo gồm 10 hòn đảo núi lửa ngoài khơi Tây Phi – kỳ tích này vượt xa khuôn khổ thể thao. Đó là câu chuyện về ý chí, đoàn kết và niềm tin, minh chứng rằng quy mô nhỏ không thể ngăn cản khát vọng vươn tầm vĩ đại. Chiến tích của Cape Verde được xem là một trong những câu chuyện truyền cảm hứng nhất của bóng đá hiện đại. 

Trong trận quyết định tại Praia, Cape Verde thể hiện phong độ vượt trội khi thắng Eswatini 3-0 trước 15.000 khán giả tràn đầy cảm xúc. Dailon Livramento mở tỷ số đầu hiệp hai bằng cú dứt điểm cận thành. Willy Semedo nhân đôi cách biệt chỉ sau đó ít phút với cú volley đẹp mắt. Stopira, hậu vệ kỳ cựu, ấn định chiến thắng 3-0 ở phút bù giờ, khép lại đêm lịch sử.

Trước đó, Cape Verde đã có lợi thế lớn sau chiến thắng 1-0 trước Cameroon ở lượt trận tháng trước, và chỉ cần 3 điểm trong 2 trận cuối để hoàn tất giấc mơ World Cup. Họ từng bỏ lỡ cơ hội ở trận hòa 3-3 kịch tính với Libya, khi bàn thắng phút bù giờ bị khước từ vì lỗi việt vị gây tranh cãi. Nhưng đến trận gặp Eswatini, đội bóng đã không để lịch sử lặp lại.

Sức mạnh từ cộng đồng người nhập cư

Cape Verde giành độc lập từ Bồ Đào Nha năm 1975 và bắt đầu tham dự vòng loại World Cup từ năm 2002. Trên đấu trường châu lục, họ gây tiếng vang khi lọt vào tứ kết Cúp châu Phi (Afcon) ngay lần đầu dự giải năm 2013, và lặp lại thành tích đó ở Afcon 2023, hiện đứng hạng 70 thế giới.

Theo Ngân hàng Thế giới, dân số Cape Verde chưa đến 525.000 người, nhỏ hơn hầu hết các quốc gia từng dự World Cup. Iceland (2018) là quốc gia duy nhất có dân số ít hơn mà vẫn từng góp mặt.

Với giải vô địch quốc gia chỉ có 12 đội bóng, Cape Verde dựa nhiều vào cầu thủ gốc Cape Verde sinh ra ở nước ngoài. Livramento sinh tại Rotterdam (Hà Lan), còn Semedo sinh gần Paris (Pháp). Trung vệ Roberto "Pico" Lopes – người thi đấu cho Shamrock Rovers (CH Ireland) – tiết lộ anh được liên hệ gọi lên tuyển qua... mạng LinkedIn.

"Cha tôi rời đảo Sao Nicolau từ năm 16 tuổi. Người dân Cape Verde luôn tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài, và chúng tôi có mặt ở khắp nơi. Thật tuyệt vời khi thấy những gì chúng ta có thể làm được khi cùng nhau", Lopes chia sẻ.

Hiện tại, không có cầu thủ nào trong đội hình Cape Verde thi đấu ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Tiền đạo ghi bàn nhiều nhất vòng loại – Livramento – đang khoác áo Casa Pia, đội bóng xếp thứ 14 tại Bồ Đào Nha.

Nền tảng của kỳ tích không đến từ may mắn

Thành công này không phải là kết quả của sự ngẫu nhiên. Liên đoàn Bóng đá Cabo Verde (FCF), thành lập năm 1982 và trở thành thành viên FIFA từ 1986, đã trải qua hơn bốn thập kỷ nỗ lực phát triển bóng đá trong điều kiện vô cùng khó khăn.

Phải đến năm 2013, Cabo Verde mới lần đầu góp mặt tại Cúp châu Phi (AFCON), nhưng kể từ đó, họ đã 4 lần tham dự và thậm chí lọt vào tứ kết AFCON 2023, chỉ dừng bước sau loạt luân lưu trước Nam Phi. Với vị trí địa lý xa xôi, khí hậu khô hạn và thiếu tài nguyên thiên nhiên, sự phát triển bóng đá của quốc đảo này được coi là điều phi thường.

Một phần quan trọng trong bước tiến này đến từ chương trình FIFA Forward – quỹ hỗ trợ phát triển bóng đá toàn cầu. Nguồn vốn từ FIFA đã giúp Cabo Verde duy trì hoạt động đội tuyển quốc gia, xây dựng sân cỏ nhân tạo tại khu Santa Cruz (đảo Santiago), tạo điều kiện cho nhiều đội bóng địa phương và thanh thiếu niên có cơ hội tiếp cận bóng đá chuyên nghiệp.

FIFA Forward còn hỗ trợ trùng tu sân vận động Adérito Sena trên đảo São Vicente, bao gồm nâng cấp phòng thay đồ, khu khán đài và cơ sở hạ tầng, giúp Cabo Verde đủ điều kiện tổ chức vòng loại World Cup 2022™.

Trụ sở chính và trung tâm huấn luyện của Liên đoàn cũng được cải tạo hiện đại hơn, và gần đây, đội tuyển quốc gia Cabo Verde còn được FIFA mời tham dự "FIFA Series" – dự án thí điểm nhằm tạo cơ hội thi đấu giao hữu giữa các đội tuyển thuộc những liên đoàn khác nhau, vốn hiếm khi gặp nhau trong lịch sử.

Bí quyết thành công: Ổn định trên băng ghế huấn luyện

Đội tuyển Cape Verde được dẫn dắt bởi HLV Pedro Leitao Brito, hay còn gọi là Bubista, từ năm 2020.

Cựu trung vệ 55 tuổi, từng 21 lần khoác áo đội tuyển, đã xây dựng một tập thể kỷ luật, chắc chắn và hiệu quả. Dưới sự dẫn dắt của ông, Cape Verde từng cầm hòa Ai Cập, đánh bại Ghana tại Afcon 2023 và thường xuyên tạo nên những cú sốc lớn.

Liên đoàn bóng đá Cape Verde vẫn kiên định với Bubista dù đội không vượt qua vòng loại Afcon 2025 (chỉ thắng 1/6 trận). Và niềm tin ấy đã được đền đáp bằng tấm vé World Cup lịch sử.

Chiến thắng trước Eswatini giúp Cape Verde trở thành đội bóng châu Phi thứ sáu giành vé dự World Cup 2026, cùng với Morocco, Tunisia, Ai Cập, Algeria và Ghana. Họ đứng đầu bảng D với 23 điểm, hơn Cameroon 4 điểm – đội vừa bị cầm hòa 0-0 trước Angola.

Không khí tại Cape Verde đang sục sôi hơn bao giờ hết. Chính phủ quốc gia với 525.000 dân này đã ban bố nửa ngày nghỉ toàn quốc để mọi người cùng theo dõi trận đấu có thể làm nên lịch sử.

Là đất nước mê bóng đá, tình yêu của người hâm mộ thể hiện rõ khi hàng ngàn người xếp hàng dọc đường ra sân bay tiễn đội tuyển lên đường sang Libya ở trận đấu trước – nơi họ đã hòa 3-3 đầy kịch tính. Vé trận gặp Eswatini tại sân Estádio Nacional cũng cháy sạch chỉ trong thời gian ngắn kỷ lục.

"Chúng tôi đã chứng kiến người Cabo Verde tỏa sáng ở các môn thể thao khác, nhưng bóng đá là điều đặc biệt hơn cả. Từ nhỏ, bọn trẻ ở đây đã chơi bóng trên đường, ở trường, với bất cứ thứ gì tìm được. Và khi thấy đội tuyển quốc gia của mình thi đấu ở World Cup, đó sẽ là giây phút thiêng liêng mà mọi người đều chờ đợi", Victor Hugo Fortes, nhà báo thể thao kiêm cựu tuyển thủ bóng rổ quốc gia, chia sẻ.

Cabo Verde đã sẵn sàng cho bước ngoặt lớn nhất trong lịch sử thể thao quốc gia. Vào ngày 4 tháng 12 tới, tại Washington D.C. (Mỹ), Cape Verde sẽ biết đối thủ của mình ở vòng bảng World Cup 2026. Với tinh thần đoàn kết và khát vọng cháy bỏng, "Cá mập Xanh" đang sẵn sàng mang niềm tự hào của quốc đảo nhỏ bé này ra toàn cầu: "Không có giấc mơ nào là quá xa, nếu chúng ta đủ niềm tin để theo đuổi nó".