Bộ VHTT&DL đề xuất cơ chế trả tiền bản quyền đối với tác phẩm điện ảnh theo tỷ lệ

29/10/2025 15:07 GMT+7 | Giải trí

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất Nghị định về tiền bản quyền, đột phá với việc tính thù lao sáng tạo dựa trên "giá thành sản xuất" và tỷ lệ chi tiết cho từng vai trò, hướng đến công bằng tài chính và thúc đẩy công nghiệp văn hóa.

Bộ VHTT&DL đang hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định về tiền bản quyền - văn bản pháp lý mang tính nền tảng nhằm đồng bộ hóa quy định chi trả thù lao sáng tạo trên nhiều lĩnh vực, từ mỹ thuật, nhiếp ảnh, báo chí, xuất bản cho đến nghệ thuật biểu diễn. 

Đáng chú ý, tâm điểm của dự thảo lần này chính là những quy định đột phá dành cho tác phẩm điện ảnh, loại hình được Bộ nhận định là sản phẩm sáng tạo của tập thể với sự tham gia của đa dạng thành phần.

Bộ VHTT&DL đề xuất cơ chế trả tiền bản quyền đối với tác phẩm điện ảnh theo tỷ lệ - Ảnh 1.

Nghị định quy định tiền bản quyền điện ảnh đang được Bộ VHTT&DL xây dựng. Ảnh minh hoạ: NSX

Nhận thức rõ tính đặc thù của quá trình sản xuất phim, dự thảo Nghị định (Điều 4) đã thiết lập  cơ chế chi trả tiền bản quyền sáng tạo kép. Trước hết, tiền bản quyền sẽ được xác định theo định mức kinh tế - kỹ thuật của ngành điện ảnh. 

Điều này giúp việc xác định mức chi trả trở nên chặt chẽ, gắn liền với quá trình lập dự toán, thẩm định và thanh quyết toán. Phương pháp này đặc biệt quan trọng để đảm bảo tính minh bạch, phù hợp với cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu cung cấp sản phẩm sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước hiện nay.

Song song với đó là việc áp dụng bảng tiền bản quyền tỷ lệ chi tiết cho các chức danh sáng tạo chủ chốt của phim truyện, tài liệu, khoa học và hoạt hình. Một thay đổi quan trọng đã được đưa ra: căn cứ tính tiền bản quyền được điều chỉnh từ "chi phí sản xuất" sang "giá thành sản xuất phim". Sự thay đổi này không chỉ phù hợp với quy định pháp luật về giá mà còn cung cấp một cơ sở tính toán khách quan, phản ánh đúng giá trị của sản phẩm đầu ra.

Bộ VHTT&DL đề xuất cơ chế trả tiền bản quyền đối với tác phẩm điện ảnh theo tỷ lệ - Ảnh 2.

Dự thảo đưa ra các mức tỷ lệ phần trăm cụ thể trên giá thành sản xuất, tạo sự khác biệt rõ rệt giữa các thể loại và chức danh. Điều này nhằm thể hiện sự công bằng dựa trên khối lượng công việc và tầm quan trọng sáng tạo.

Với phim truyện, biên kịch được chi trả 2,25 - 2,75%; đạo diễn 2,5 - 3,00%; đạo diễn hình ảnh 1,70 - 2,10%; thiết kế âm thanh 1,70 - 2,10%; Người làm kỹ xảo 0,80 - 1,10%; người dựng phim 0,70 - 0,80%; nhạc sĩ 1,50 - 1,90%; họa sĩ 1,00 - 1,20%; người làm hóa trang 0,80 - 1,10%.

Với phim tài liệu, phim khoa học, biên kịch được chi trả 4,21 - 5,50%; đạo diễn 4,21 - 5,50%; quay phim 2,15 - 3,00%; người dựng phim 0,86 - 1,40%; thiết kế âm thanh 0,86 - 1,40%; nhạc sĩ 0,86 - 1,40%; họa sĩ 0,57 - 0,90%.

Với phim hoạt hình, biên kịch được chi trả 3,65 - 4,95%; đạo diễn 3,65 - 4,95%; quay phim 1,80 - 2,50%; người dựng phim 0,33 - 0,53%; thiết kế âm thanh 0,86 - 1,40%; nhạc sĩ 1,30 - 1,80%; họa sĩ chính 2,70 - 3,70%; họa sĩ dàn cảnh - diễn xuất 2,50 - 3,50%; họa sĩ trang trí phông 0,50 - 1,00%.

Dự thảo Nghị định còn thể hiện sự khuyến khích đối với các đề tài có ý nghĩa xã hội và văn hóa. Theo đó, tác giả các tác phẩm điện ảnh về trẻ em và dân tộc thiểu số sẽ được cộng thêm tiền bản quyền khuyến khích, dao động từ 5% đến 10% mức bản quyền thông thường. Đây là chính sách then chốt nhằm kích thích sản xuất các nội dung chất lượng cao, phục vụ đối tượng đặc thù.

Bên cạnh đó, việc chuyển thể tác phẩm cũng được làm rõ. Khi chuyển thể từ tác phẩm văn học hoặc sân khấu, biên kịch chuyển thể sẽ nhận 70% mức bản quyền, còn lại được dành để chi trả cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc. 

Bộ VHTT&DL đề xuất cơ chế trả tiền bản quyền đối với tác phẩm điện ảnh theo tỷ lệ - Ảnh 4.

Những quy định trên nhằm đảm bảo quyền lợi của người sáng tạo ban đầu không bị bỏ quên trong quá trình điện ảnh hóa. Ảnh minh hoạ: NSX

Đối với các dự án lớn, chi phí sản xuất cao do quay nước ngoài hoặc yêu cầu kỹ thuật đặc biệt, mức bản quyền sẽ được xác định thông qua thỏa thuận hoặc dựa trên thẩm định tổng chi phí sản xuất, tạo sự linh hoạt cần thiết cho các dự án quy mô quốc tế.

Việc xây dựng Nghị định này không chỉ là bước cụ thể hóa mà còn là động thái chiến lược của Bộ VHTT&DL nhằm hoàn thiện khung pháp lý về sở hữu trí tuệ. Nó giúp đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ giữa Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi (2022), Nghị định số 17/2023/NĐ-CP và các quy định về tiền bản quyền. 

Quan trọng hơn, bằng cách thiết lập một cơ chế chi trả minh bạch và hợp lý, Nhà nước kỳ vọng sẽ thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong các lĩnh vực văn hóa, từ đó góp phần phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và công nghiệp sáng tạo của Việt Nam.

XEM THÊM TIN TỨC GIẢI TRÍ TẠI ĐÂY

Lan Hương

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm