Biến động mạnh, thị trường chứng khoán thử thách tâm lý nhà đầu tư

Sau kỳ nghỉ lễ dài, VN-Index chỉ trong ba phiên giao dịch đã tạo nên những biến động mạnh, từ việc lần đầu vượt mốc 1.700 điểm đến áp lực bán gia tăng cuối tuần. 

Xem chuyên đề Phát triển kinh tế tư nhân TẠI ĐÂY

Những diễn biến trái chiều này đang thử thách tâm lý nhà đầu tư, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu quản trị rủi ro và duy trì chiến lược đầu tư linh hoạt trong bối cảnh thị trường có tín hiệu điều chỉnh ngắn hạn.

Nhiều mã xuất hiện áp lực bán đột biến

Kết tuần giao dịch đầu tháng 9, VN-Index giảm 0,91% xuống 1.666,97 điểm, trong khi VN30 giảm 1,07% xuống 1.845,48 điểm. Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS), diễn biến này phản ánh rủi ro ngắn hạn đã đạt đỉnh. SHS cũng cho biết, khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh với giá trị 5.051 tỷ đồng trên HOSE, khiến lực cầu thị trường chịu thêm áp lực từ bên ngoài.

Theo SHS, độ rộng thị trường vẫn tích cực nhờ dòng tiền luân chuyển sang các nhóm cổ phiếu chưa tăng nhiều như thép, xây dựng, khu công nghiệp, thủy sản, dầu khí và công nghệ. Trong khi đó, nhóm chứng khoán, ngân hàng, bất động sản chịu áp lực bán mạnh trong phiên cuối tuần, với thanh khoản gia tăng, phản ánh khả năng sinh lời thấp và lực cầu chưa tăng sau giai đoạn tăng mạnh. SHS đánh giá VN-Index đang có tín hiệu tạo đỉnh ngắn quanh vùng 1.690 – 1.710 điểm, nhiều mã cũng xuất hiện áp lực bán đột biến sau giai đoạn tăng nóng.

SHS cũng nhấn mạnh, sau tháng 8 tăng giá vượt trội với khối lượng đột biến, trung bình 1,67 tỷ cổ phiếu/phiên được giao dịch. Đây là tín hiệu VN-Index vượt đỉnh lịch sử, nhưng cần được kiểm định lại. Việc 1 ngày trung bình gần 2,6% lượng cổ phiếu lưu hành tự do được giao dịch trên HOSE phản ánh tính chất đầu cơ mạnh. Theo kinh nghiệm lịch sử, sau giai đoạn tăng mạnh và vượt đỉnh, thị trường thường có nhịp điều chỉnh, tích lũy để kiểm định lại vùng đỉnh vừa vượt lên.

Thực tế cho thấy, tuần đầu tháng 9 mang lại nhiều bất ngờ cho nhà đầu tư. VN-Index từng vượt đỉnh thời đại và chạm mốc 1.711 điểm, nhưng chỉ trong 30 phút cuối phiên chiều thứ Sáu, áp lực chốt lời đồng loạt đã khiến chỉ số giảm gần 40 điểm, dù không có thông tin tiêu cực mới. Nhiều cổ phiếu tăng mạnh buổi sáng quay trở lại tham chiếu hoặc giảm sâu, đặc biệt nhóm ngân hàng, chứng khoán và bất động sản. Khối ngoại vẫn tiếp tục bán ròng mạnh, tổng giá trị gần 29.000 tỷ đồng kể từ tháng 8, buộc nhà đầu tư trong nước phải hấp thụ lực bán để duy trì đà tăng của VN-Index, dù trước đó có kỳ vọng thị trường được nâng hạng trong tháng 9.

Công ty cổ phần Chứng khoán BETA nhận định, nhịp rung lắc hiện tại nên được coi là "khoảng nghỉ cần thiết" để dòng tiền lựa chọn các nhóm ngành có triển vọng dài hạn. Chiến lược hợp lý lúc này là giữ tâm thế thận trọng nhưng linh hoạt: hạn chế mua đuổi cổ phiếu ở vùng giá cao, ưu tiên giải ngân có chọn lọc và giảm tỷ trọng các mã tăng nóng.

Chuyên gia từ Công ty cổ phần Chứng Khoán Asean (AseanSC) dự báo, chỉ số thị trường sẽ tiếp tục rung lắc trong ngắn hạn, dưới tác động từ cung chốt lời, đặc biệt từ khối ngoại. Vùng hỗ trợ gần là 1.630 - 1.650 điểm, vùng kháng cự gần là 1.680 - 1.690 điểm. Với nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn, nên duy trì vị thế hiện tại đối với cổ phiếu có giá vốn an toàn và tiềm năng tăng mạnh, trong khi nhà đầu tư có tỷ trọng tiền mặt cao có thể chờ cơ hội giải ngân từng phần vào các nhóm cổ phiếu dẫn dắt. Việc mua mới chỉ nên thực hiện theo hướng giải ngân từng phần, ưu tiên các mã có nền tảng cơ bản tốt và khả năng dẫn dắt thị trường.

Sau kỳ nghỉ lễ dài, thị trường chỉ có ba phiên giao dịch, nhưng đã cuốn nhà đầu tư qua nhiều cung bậc cảm xúc, từ vượt đỉnh lịch sử đến áp lực bán cuối tuần. Diễn biến này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản trị rủi ro, lựa chọn nhóm ngành tiềm năng và duy trì chiến lược đầu tư hợp lý, linh hoạt trong bối cảnh VN-Index có tín hiệu điều chỉnh ngắn hạn.

Trong khi thị trường trong nước liên tục rung lắc sau khi VN-Index vượt mốc 1.700 điểm, thì trên thế giới, các chỉ số lớn cũng ghi nhận những biến động đáng chú ý.

Dấu hiệu suy yếu của thị trường việc làm Mỹ kéo Phố Wall đảo chiều giảm

Thị trường chứng khoán Mỹ khép lại tuần giao dịch đầu tháng Chín với nhiều biến động, khi nhà đầu tư vừa lo ngại về triển vọng kinh tế, vừa kỳ vọng vào khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sớm hạ lãi suất. Phiên cuối tuần ngày 5/9 trở thành tâm điểm chú ý sau khi báo cáo việc làm cho thấy dấu hiệu rõ ràng hơn về sự suy yếu của thị trường lao động Mỹ.

Theo báo cáo ngày 5/9 từ Bộ Lao động Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới chỉ tạo thêm 22.000 việc làm trong tháng 8/2025, thấp hơn nhiều so với dự báo 75.000 việc làm. Số liệu này cho thấy thị trường lao động đang mất đà, củng cố kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất ngay trong cuộc họp giữa tháng Chín này.

Trong phiên giao dịch cuối tuần ngày 5/9, các chỉ số chính của Phố Wall mở đầu bằng sắc xanh và thậm chí lập mức cao kỷ lục mới nhờ kỳ vọng Fed hành động quyết liệt. Tuy nhiên, thị trường dần thu hẹp đà tăng về cuối phiên và kết thúc trong sắc đỏ. Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 220,43 điểm (0,48%) xuống 45.400,86 điểm. Chỉ số S&P 500 mất 20,58 điểm (0,32%) còn 6.481,50 điểm. Chỉ số công nghệ Nasdaq Composite hầu như đi ngang, giảm 7,31 điểm (0,03%) xuống 21.700,39 điểm.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng chịu áp lực lớn trong phiên này, với chỉ số S&P 500 Banks rớt 2,4%. Cổ phiếu JPMorgan và Wells Fargo dẫn đầu đà đảo chiều giảm trong phiên 5/9, do lo ngại kinh tế trì trệ có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng. Cổ phiếu các công ty công nghiệp như Boeing và GE Aerospace cũng bị ảnh hưởng, do nền kinh tế gặp khó khăn có thể làm giảm tăng trưởng đơn hàng.

Trái lại, cổ phiếu Broadcom tăng vọt 9,4% sau khi công ty công bố đơn hàng chip trí tuệ nhân tạo trị giá 10 tỷ USD từ một khách hàng mới, đồng thời nâng dự báo doanh thu quý IV/2025. Sự bứt phá này phần nào giúp thị trường hạn chế mức giảm chung. Cùng ngày, giá cổ phiếu Nvidia lại hạ 2,7% do kết quả kinh doanh khả quan của Broadcom có thể báo hiệu sự cạnh tranh ngày càng tăng trong ngành.

Dù áp lực bán tháo gia tăng vào cuối tuần, song tính chung cả tuần qua, chỉ số Nasdaq vẫn tăng 1,1%, S&P 500 tiến 0,3%, trong khi Dow Jones giảm nhẹ 0,3%.

Diễn biến trong tuần cho thấy tâm lý nhà đầu tư liên tục bị chi phối bởi kỳ vọng về chính sách tiền tệ và các tín hiệu kinh tế Phiên 2/9, ngay sau kỳ nghỉ Lễ Lao động, chứng khoán Mỹ và châu Âu đồng loạt giảm điểm vì căng thẳng giữa Tổng thống Donald Trump và Fed, bất định về thuế quan cùng lo ngại về tình hình tài chính công châu Âu. Dow Jones mất 0,6%, S&P 500 giảm 0,7% và Nasdaq rớt 0,8%.

Sang ngày 3/9, thị trường phục hồi nhờ sự bứt phá của cổ phiếu công nghệ. Alphabet tăng 9,1% và Apple tăng 3,8% sau phán quyết pháp lý có lợi, giúp Nasdaq bật tăng hơn 1%, S&P 500 cộng 0,5%, trong khi Dow Jones gần như đi ngang.

Đà lạc quan tiếp diễn trong phiên 4/9 khi chỉ số S&P 500 lần đầu tiên đóng cửa ở mức cao kỷ lục 6.502,08 điểm. Nhà đầu tư khi đó tin rằng các tín hiệu suy yếu từ thị trường lao động chưa đủ để thay đổi kịch bản Fed cắt giảm lãi suất.

Đến cuối tuần, báo cáo việc làm chính thức xác nhận xu hướng hạ nhiệt của thị trường lao động, khiến nhà đầu tư vừa lo ngại về triển vọng tăng trưởng, vừa kỳ vọng mạnh hơn vào các động thái nới lỏng chính sách từ Fed. Theo công cụ FedWatch, thị trường đặt cược 93% khả năng Fed sẽ hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp ngày 16-17/9, và thậm chí để ngỏ khả năng giảm 0,50 điểm phần trăm.

Giới phân tích cho rằng thị trường trong ngắn hạn sẽ còn xoay quanh các dữ liệu kinh tế quan trọng, đặc biệt là báo cáo lạm phát dự kiến công bố vào ngày 12/9 tới. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để Fed quyết định mức độ và tốc độ cắt giảm lãi suất, từ đó định hướng xu thế của Phố Wall trong giai đoạn sắp tới.