Arsenal - Atletico Madrid: Tường đồng vách sắt của Arteta

Chiến thắng gần nhất của Arsenal (1-0 trước Fulham) là minh chứng hoàn hảo cho triết lý "vừa kiểm soát được trận đấu vừa hiệu quả" mà Mikel Arteta đã dày công xây dựng.

Đó là một Arsenal kín kẽ, kỷ luật và biết cách ra đòn quyết định từ những tình huống cố định. Nhưng đằng sau chiến thắng ấy, vẫn còn đó một vấn đề nhức nhối: Đội bóng của Arteta đang ghi quá ít bàn.

Tường đồng vách sắt của Arteta

Từ đầu mùa, Arsenal đang thể hiện khả năng phòng ngự gần như hoàn hảo. Họ mới chỉ để thủng lưới 3 bàn sau 8 vòng ở Premier League và chưa để thủng lưới lần nào ở Champions League. Họ đồng thời là đội để đối phương tạo ra ít cơ hội nguy hiểm nhất Premier League (5 tình huống rõ ràng). Trong 2 trận gần nhất gặp West Ham và Fulham, Arsenal thậm chí không để lọt một cú sút trúng đích nào.

Điều đáng nói là cách Arsenal chiến thắng. Trước Fulham, họ không tạo ra quá nhiều cơ hội từ bóng sống, nhưng một lần nữa, bàn thắng lại đến từ một pha dàn xếp phạt góc - thương hiệu của Arteta. Phút 58, Bukayo Saka thực hiện cú đá phạt xoáy, trung vệ Gabriel cắt mặt đánh đầu chiến thuật để Leandro Trossard dễ dàng đệm bóng cận thành.

Đó là bàn thắng thứ 16 của Arsenal từ các quả phạt góc kể từ đầu mùa 2023/24, gấp đôi so với bất kỳ đội bóng nào khác tại Premier League. Kể từ khi Mikel Arteta hợp tác cùng chuyên gia tình huống cố định Nicolas Jover, "Pháo thủ" đã biến những quả phạt góc thành một thứ vũ khí đáng sợ. Gần một nửa số bàn mở tỷ số của họ đến từ các pha cố định, và điều đáng kinh ngạc là Arsenal thắng cả 16 trận mà họ ghi bàn mở tỷ số từ phạt góc.

Arteta không ngần ngại thừa nhận: "Chúng tôi tạo ra rất nhiều tình huống cố định, và đó là thứ vũ khí cần được tận dụng. Khi đối thủ phòng ngự thấp và không dám dâng cao, đây là cơ hội để chúng tôi đưa cầu thủ vào đúng vị trí mình muốn".

Cách Arsenal bố trí nhân sự trong các pha bóng chết cho thấy sự tính toán tỉ mỉ: Gabriel và Saliba làm nhiệm vụ hút người, trong khi những cầu thủ nhỏ con như Saka hay Trossard lại được giao vai trò khai thác khoảng trống ở cột xa. Với khả năng pressing mạnh mẽ và đội hình luôn ở trạng thái chủ động, Arsenal khiến đối thủ gần như không thể phản công sau khi bị phá bóng.

Ngoài ra, hệ thống 4-4-2 linh hoạt của Arteta, với Calafiori bó vào giữa như một "pivot ảo", giúp họ luôn duy trì quân số phòng ngự tối ưu khi mất bóng. Fulham, dù chủ động pressing, nhưng chỉ có đúng một pha dứt điểm trong hiệp 2 và không hề tạo ra tình huống nguy hiểm nào trước khung thành David Raya.

Nói cách khác, Arsenal bây giờ đang phòng ngự bằng cả hệ thống, không chỉ bằng hàng thủ. Từ sự bọc lót giữa Calafiori và Timber, đến khả năng tranh chấp của Declan Rice và pressing từ xa của Saka, tất cả tạo nên một khối phòng ngự hoàn hảo, vừa chắc chắn vừa hiệu quả.

Chờ lời đáp từ hàng công

Tuy nhiên, nếu phòng ngự là nền móng cho thành công, thì khâu dứt điểm vẫn đang là vấn đề lớn nhất của Arsenal. Trung phong Viktor Gyokeres vẫn chưa thể hiện được phong độ từng giúp anh ghi 97 bàn sau 102 trận cho Sporting Lisbon. Trận gặp Fulham, tiền đạo người Thụy Điển có 2 cơ hội mười mươi nhưng đều bỏ lỡ: Một cú sút bị thủ môn Leno cản phá, và một pha dứt điểm cận thành đưa bóng vọt xà.

Arteta vẫn bảo vệ cậu học trò: "Cậu ấy rất gần với bàn thắng rồi, chỉ còn thiếu một chút may mắn. Cường độ làm việc của Gyokeres thật phi thường, và chúng tôi luôn cố gắng ủng hộ cậu ấy. Bàn thắng sẽ đến".

Nhưng thực tế, Arsenal không thể mãi dựa vào những pha bóng cố định để giải quyết trận đấu. Trong thế trận mở, họ vẫn loay hoay trước các hàng thủ chơi thấp. Việc thiếu Martin Odegaard do chấn thương càng khiến lối chơi sáng tạo của Arsenal kém linh hoạt. Eberechi Eze - người được bố trí thay thế - vẫn chưa đủ tinh tế để kết nối tuyến giữa với hàng công như cách Odegaard từng làm.

Trong khi đó, Bukayo Saka và Trossard vẫn phải cáng đáng quá nhiều vai trò, vừa tham gia pressing, vừa gánh trọng trách ghi bàn. Thống kê cho thấy, Arsenal đang có hiệu suất ghi bàn thấp nhất trong nhóm 4 đội dẫn đầu, dù luôn kiểm soát bóng vượt trội. Họ cần một "kẻ sát thủ" thật sự, một người có thể biến áp lực thành bàn thắng như cách Erling Haaland đang làm cho Man City.

So sánh giữa 2 đội càng cho thấy rõ khoảng cách: Ở vòng đấu cùng ngày, Haaland ghi cú đúp giúp Man City thắng 2-0, còn Arsenal phải nhọc nhằn giữ lợi thế tối thiểu. Trong một cuộc đua khốc liệt, nơi từng điểm số đều quan trọng, hiệu quả tấn công sẽ là yếu tố quyết định danh hiệu.

Mikel Arteta hiểu điều đó. Ông đã tạo ra một đội bóng có nền tảng phòng ngự bền vững, có khả năng kiểm soát và phản ứng nhanh trong mọi tình huống. Nhưng để biến "đội bóng hay" thành "đội bóng vô địch", Arsenal phải học cách kết liễu đối thủ. Họ đã xây được một pháo đài kiên cố ở phía sau - giờ là lúc cần nòng pháo ở phía trước phát hỏa.

Vũ Mạnh