75 năm quan hệ Việt Nam - LB Nga: Xúc tiến hoàn thành ấn phẩm song ngữ về quan hệ quốc phòng song phương

Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, sau 5 năm bị gián đoạn do dịch bệnh và điều kiện chính trị, Cục Tuyên huấn của Bộ Quốc phòng Việt Nam đã nối lại các bước đi nhằm hoàn tất chuẩn bị xuất bản ấn phẩm song ngữ về quan hệ quốc phòng Việt Nam - Liên bang Nga tại Tạp chí Văn nghệ Quốc đội.

Với sự hỗ trợ của Quỹ “Truyền thống và Hữu nghị”, đoàn các tác giả của Cục Tuyên huấn đã tìm đến những nguồn tin vô cùng quý báu là các cựu chuyên gia quân sự Liên Xô đã từng giúp đỡ cho Quân đội Nhân dân Việt Nam không chỉ trong chiến tranh mà cả ở những buổi đầu thành lập các quân chủng quan trọng có đóng góp lớn vào chiến thắng cuối cùng như binh chủng tên lửa, pháo cao xạ.

Chính nhờ các chuyên gia Liên Xô như Đại tá Grigory Zapidorovich Lubinetsky (tham gia trận chiến tên lửa phòng không đầu tiên ngày 24/7/1965), Đại Stanislav Ivanovich Zolotov (cán bộ hướng dẫn của Trung đoàn tên lửa PK 274 thuộc Sư đoàn số 86, Quân đội Nhân dân Việt Nam),  Thượng úy Nikolai Nikolaevich Kolesnik (Chỉ huy trưởng Đài chỉ huy thuộc Tiểu đoàn số 61, Trung đoàn tên lửa phòng không 236, sau này là Tiểu đoàn số 71, Trung đoàn tên lửa PK 285) và nhiều người khác, lực lượng phòng không - không quân Việt Nam dù non trẻ nhưng đã lập nhiều chiến công vang dội, ra quân đánh thắng ngay trận đầu và đã bắn rơi 4 máy bay Mỹ trong hai ngày 3 - 4/4/1965. Tổng cộng trong cả cuộc chiến đã  có 788 máy bay Mỹ bị bắn rơi, góp phần quan trọng vào chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" năm 1972, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris "Về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam" năm 1973.

Ngày nay, các cựu chuyên gia Liên Xô ấy đã ở vào tuổi trên cả "xưa nay hiếm", thậm chí nhiều người đã sang thế giới khác. Vì thế, việc ghi chép lại ký ức, khai thác những tư liệu mới trở nên rất quan trọng và cấp bách. Đại tá, nhà văn Nguyễn Bỉnh Phương - Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Phó chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam, Trưởng đoàn tác giả - cho biết đạo lý "uống nước nhớ nguồn" là động lực chính để xây dựng nên công trình. Người Việt Nam không bao giờ quên những gì tốt đẹp của quá khứ và rất ý thức việc truyền lại  cho các thế hệ đời sau. Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ to lớn, chân tình trong chiến tranh từ phía dân và quân Liên Xô, và ngày nay quan hệ giữa hai nước, hai quân đội cũng hết sức tốt đẹp.

Đại tá Grigory Lubinetsky năm nay đã 89 tuổi nhưng chưa hề mất đi phong độ của người cựu lính phòng không những năm 60. Ông nhớ rất rõ rằng tất cả các chuyên gia quân sự Liên Xô thuở ấy nhận được 2 nhiệm vụ: thứ nhất liên quan đến việc hỗ trợ vũ khí cho Quân đội Việt Nam và thứ hai là truyền đạt và chuyển giao “tất cả những gì đã biết” cho những người lính Việt Nam. Ông Lubinetsky rất cảm động khi “cuộc đời Việt Nam” mà ông gọi là “nhỏ bé” đã luôn được nhắc đến, được quan tâm và chăm sóc từ phía Việt Nam, một phần thông qua Cơ quan tùy viên quốc phòng tại LB Nga. Ông nói vui: “Các bạn quan tâm đến tôi nhiều đến mức tôi nhớ về những tháng năm ở Việt Nam nhiều hơn cả cuộc đời 33 năm phục vụ trong quân ngũ của mình!”.

Các tác giả xây dựng cuốn sách dựa vào những hồi ức, phỏng vấn, ghi chép của các chuyên gia Việt Nam từng học tập tại Liên Xô, cũng như của các chuyên gia Liên Xô từng sang Việt Nam giúp đỡ. Ngoài các chuyên gia quân sự, đoàn còn gặp gỡ các nhà ngoại giao, nhà báo, giảng viên tiếng Việt, nhà văn, nhà hoạt động nghệ thuật. Mỗi người đều mang theo một bức tranh riêng về Việt Nam thời chiến ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Những câu chuyện của họ đôi khi hé lộ những chi tiết thú vị chưa từng được biết đến, như cựu phóng viên báo Pravda tại Việt Nam Petr Tsvetov cho biết cuộc đấu tranh anh dũng của Việt Nam từng là đề tài thứ 5 của tờ báo số một Liên Xô với số lượng ấn bản 12 triệu bản in và mạng lưới phóng viên rộng khắp ở các nước tư bản.

Điều đặc biệt là công trình sắp hoàn thành không chỉ ghi chép lại ký ức, mà những ký ức đó được các nhà văn thể hiện lại qua ngòi bút của mình với những cảm xúc và chất liệu văn học để cho tác phẩm có sức hấp dẫn hơn và có sức sống mạnh hơn, theo lời của nhà văn Nguyễn Bỉnh Phương. Ông cho biết những đóng góp của các nhân chứng lịch sử ấy xứng đáng đi vào văn học một cách “nghiêm ngắn nhất”.

Chiến tranh đã kết thúc 50 năm nhưng ký ức của những người đã cùng sẻ chia hiểm nguy cận kề cái chết với các chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam thuở ấy vẫn vẹn nguyên, không hề vơi đi lửa nhiệt tình, quyết tâm chiến thắng cũng như niềm tự hào vì đã giúp đỡ một dân tộc giành được tự do, thống nhất đất nước. Họ không tiếc sinh mạng cho Việt Nam và mãi mãi là những người bạn được Việt Nam kính trọng. Bộ Quốc phòng, Cục Tuyên huấn và tạp chí Văn nghệ Quân đội đã có được công trình có ý nghĩa trong năm kỷ niệm 75 năm quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga và chào mừng những dấu mốc sán lạn mới trong quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.